Xây dựng tuyến du lịch văn hoá dọc các sông quanh huyện Thuỷ Nguyên

PHẦN MỞ ĐẦU Trang

1- Lý do chọn đề tài 1

2-Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3

3- Giới hạn và phạm vi nghiên cứu 3

4- Lịch sử vấn đề 3

5- Phương pháp nghiên cứu 3

6- Khả năng đóng góp của khoá luận 4

7- Bố cục của khoá luận 4

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DU LỊCH VĂN HOÁ VÀ VIỆC

XÂY DỰNG CÁC TUYẾN - ĐIỂM DU LỊCH

1.1- CÁC KHÁI NIỆM 5

1.1.1- Khái niệm về du lịch 5

1.1.2- Khái niệm về văn hoá 5

1.1.3- Khái niệm về du lịch văn hoá 7

1.1.3.1- Khái niệm du lịch văn hoá 7

1.1.3.2- Nội dung của du lịch văn hoá 7

1.1.3.3- Mối quan hệ giữa du lịch và văn hoá 8

1.1.3.3.1- Ảnh hưởng của văn hoá đến du lịch 8

1.1.3.3.2- Ảnh hưởng của du lịch tới văn hoá 9

1.2- XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA DU LỊCH VĂN HOÁ 10

1.3- KHÁI NIỆM VỀ ĐIỂM DU LỊCH, TUYẾN DU LỊCH VÀ NỘI DUNG

CHỦ YẾU XÁC ĐỊNH TUYẾN - ĐIỂM DU LỊCH

1.3.1- Khái niệm về tuyến - điểm du lịch 11

1.3.1.1- Điểm du lịch 11

1.3.1.2- Tuyến du lịch 12

1.3.1.3- Điều kiện để được công nhận là tuyến du lịch 12

1.3.2- Nội dung chủ yếu của việc xác định điểm - tuyến du lịch 13

1.3.2.1- Tài nguyên du lịch 13

1.3.2.1.2- Vị trí địa lý 13

1.3.2.1.3- Tài nguyên du lịch tự nhiên 13

1.3.2.1.4- Tài nguyên du lịch nhân văn 15

1.3.2.2- Cở sở hạ tầng và cơ sở vật chất kĩ thuật phục vụ du lịch 18

1.3.2.2.1-Cơ sở hạ tầng 18

1.3.2.2.2- Cơ sở vật chất kỹ thuật 19

1.3.3- Các chỉ tiêu để xác định tuyến - điềm du lịch 20

1.3.3.1- Độ hấp dẫn của tài nguyên du lịch 20

1.3.3.2- Thời gian hoạt động du lịch 20

1.3.3.3- Sức chứa khách du lịch 21

1.3.3.4- Vị trí của điểm du lịch 21

1.3.3.5- Cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch 21

1.3.3.6- Chỉ tiêu về hiệu quả kinh tế 22

CHƯƠNG II: CÁC TIỀM NĂNG CHỦ YẾU ĐỂ XÂY DỰNG TUYẾN

- ĐIỂM DU LỊCH VĂN HOÁ Ở HUYỆN THUỶ NGUYÊN

2.1- KHÁI QUÁT CHUNG VỀ HUYỆN THUỶ NGUYÊN 24

2.1.1- Điều kiện tự nhiên 24

2.1.1.1- Vị trí địa lý 24

2.1.1.2- Địa hình 24

2.1.1.3- Khí hậu 25

2.1.1.4- Thuỷ văn 25

2.1.2- Điều kiện lịch sử, kinh tế - xã hội 25

2.1.2.1- Lịch sử 25

2.1.2.2- Dân cư 26

2.2.3- Một số nét về kinh tế - văn hoá - xã hội 27

2.2- MỘT SỐ DI SẢN VĂN HOÁ TIÊU BIỂU CỦA HUYỆN THUỶ

NGUYÊN CÓ THỂ ĐƯA VÀO KHAI THÁC PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN

DU LỊCH

2.2.1- Các di tích lịch sử văn hoá 31

2.2.1.1- Cụm di tích Bạch Đằng lịch sử 31

2.2.1.2- Đền thờ Trần Quốc Bảo 32

2.2.1.3- Cụm di tích Liên Khê 34

2.2.1.4- Chùa Câu Tử Ngoại 37

2.2.1.5- Đền thờ trạng nguyên Lê Ích Mộc 39

2.2.1.6- Chùa Hoàng Pha 42

2.2.1.7- Đình Lôi Động 43

2.2.1.8- Đình Kiền Bái 45

2.2.1.9- Đình Lâm Động 48

2.2.2- Những di tích văn hoá khảo cổ 51

2.2.2.1- Mộ cổ Việt Khê 51

2.2.2.2- Di chỉ khảo cổ Tràng Kênh 52

2.2.3- Các lễ hội 54

2.2.3.1- Hội hát Đúm Thuỷ Nguyên 54

2.2.3.3- Hội Đu xuân Thủy Nguyên 59

2.2.4- Làng nghề truyền thống 60

2.2.5- Các tài nguyên khác 60

CHƯƠNG III: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG DU LỊCH VĂN HOÁ

VÀ XÂY DỰNG MỘT SỐ TUYẾN ĐIỂM DU LỊCH VĂN HOÁ

Ở HUYỆN THUỶ NGUYÊN

3.1 ĐÔI NÉT VỀ HOẠT ĐỘNG DU LỊCH Ở HUYỆN THUỶ NGUYÊN62

3.1.1- Các loại hình du lịch đang được khai thác 62

3.1.2- Lượng khách đến và thị trường khách 62

3.1.3- Cơ sở lưu trú, ăn uống, phục vụ cho du lịch 63

3.1.4 - Các dịch vụ du lịch khác 63

3.1.5- Một số nhận xét 63

3.3- XÂY DỰNG MỘT SỐ TUYẾN ĐIỂM DU LỊCH VĂN HOÁ DỌC

CÁC SÔNG QUANH HUYỆN THUỶ NGUYÊN 65

3.3.1- Phương pháp xác định các tuyến điểm du lịch văn hoá 65

3.3.1.1- Phương pháp đánh giá 65

3.3.1.2- Đối tượng đánh giá 66

3.3.1.3- Kết quả xác định 67

3.3.2 Xây dựng một số tuyến du lịch văn hoá dọc các sông

quanh Thuỷ Nguyên 70

3.3.2.1- Một số tuyến du lịch văn hoá tiêu biểu: 70

3.3.2.1.1- Chương trình 1: 70

3.3.2.1.2- Chương trình 2: 72

3.3.2.1.3-Chương trình 3: 74

3.3.2.2- Một số giải pháp bổ trợ để đảm bảo xây dựng thành công

tuyến du lịch văn hoá dọc các sông quanh huyện Thuỷ Nguyên 74

3.3.2.2.1- Phát triển cơ sở hạ tầng 74

3.3.2.2.2- Tăng cường quản lý Nhà nước về du lịch 75

3.3.2.2.3- Tăng cường công tác tư tưởng, nâng cao nhận thức về

phát triển du lịch. 75

3.3.2.2.4- Bảo vệ và tôn tạo các di tích lịch sử văn hoá,

Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên 76

3.3.2.2.5- Kêu gọi các dự án đầu tư nước ngoài 77

3.3.2.2.6- Kết nối với các đơn vị lữ hành có uy tín 77

PHẦN KẾT LUẬN 78

TÊN TÀI LIỆU THAM KHẢO 81

PHỤ LỤC

Xây dựng tuyến du lịch văn hoá dọc các sông quanh huyện Thuỷ Nguyên

MỞ ĐẦU

2- Lý do chọn đề tài

Hiện nay, du lịch đã trở thành một nhu cầu không thể thiếu được của

nhân dân hầu hết các nước trên thế giới. Du lịch không chỉ là ngành kinh tế

mũi nhọn của nhiều quốc gia, mà còn là cầu nối giao lưu hoà bình và hữu

nghị giữa các dân tộc, hay giữa các vùng miền trong một đất nước.

Theo Hội đồng Du lịch và Lữ hành Thế giới, ngành Du lịch toàn cầu đã

đạt doanh thu trị giá gần 8.000 tỷ USD vào những năm gần đây. Bất chấp

nền kinh tế thế giới đang trong bờ vực của sự suy thoái; lạm phát tăng cao;

điều kiện chính trị còn nhiều biến động và hậu quả khôn lường của biến đổi

khí hậu trái đất; các chuyên gia vẫn dự báo ngành Du lịch thế giới sẽ tăng

giá trị doanh thu lên xấp xỉ 15.000 tỷ USD trong vòng 10 năm tới.

Việt Nam ngày càng trở thành điểm đến hấp dẫn của khách du lịch quốc

tế. Năm 2007, chúng ta đã đón hơn 4,2 triệu lượt du khách nước ngoài, tăng

gần 18% so với năm 2006. Các năm 2008, 2009 lượng khách quốc tế vẫn

tiếp tục tăng trưởng với tốc độ trên 8%. Theo ước tính, lượng khách du lịch

nước ngoài năm nay sẽ đạt hơn 5 triệu lượt người, lượng ngoại tệ thu được

khoảng 5 tỷ USD. Du lịch Việt Nam đã đạt được những bước tiến lớn và

ngày càng khẳng định vai trò mũi nhọn trong đời sống kinh tế - xã hội và sự

nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

Hải Phòng là một cực quan trọng trong Tam giác động lực tăng trưởng

kinh tế phía Bắc, đồng thời là một trong mười trung tâm du lịch lớn nhất của

cả nước. Hải Phòng có nền kinh tế năng động, thiên nhiên tươi đẹp, lịch sử

lâu đời, văn hoá độc đáo và đa dạng, luôn là một điểm đến lý tưởng của du

khách trong và ngoài nước. Năm 2009, mặc dù chịu ảnh hưởng nặng nề của

suy thoái kinh tế toàn cầu nhưng Hải Phòng đã đón và phục vụ trên 4 triệu

lượt khách du lịch, đạt mức tăng trưởng hơn 2,9% so với 2008, trong đó có

hơn 700.000 lượt khách khách quốc tế. Ngay trong dịp Tết nguyên đán Canh

Dần, Hải Phòng đã tổ chức đón 360 khách du lịch từ Mỹ và châu Âu đi trên

tàu du lịch hạng 6 sao mang tên Silversia, báo hiệu năm 2010 là năm Hải

Phòng tiếp tục thành công trên con đường phát triển du lịch.

Tuy nhiên, hiện nay du khách đến Hải Phòng chủ yếu là theo các tour

khám phá những nét độc đáo về du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng biển. Cả

một hệ thống các tài nguyên du lịch nhân văn đồ sộ rất có giá trị hầu như

vẫn còn bỏ ngỏ. Trừ một số lễ hội như Chọi trâu Đồ Sơn, Kỷ niệm Trạng

Trình, Kỷ niệm ngày Bác Hồ về thăm làng cá là được tập trung khai thác

phục vụ du khách, số còn lại hầu như chưa được đầu tư đưa vào sử dụng. Vì

vậy, các sản phẩm du lịch của Hải Phòng còn đơn diệu, chưa thực sự lôi

cuốn khách du lịch cao cấp, thời gian lưu trú của khách cũng không dài. Để

đa dạng hoá sản phẩm du lịch, nhằm kéo dài thời gian lưu trú của khách,

nhiệm vụ đặt ra cho Hải Phòng trong thời gian tới là phải phát huy các thế

mạnh về tài nguyên du lịch nhân văn, xây dựng các tour du lịch văn hoá độc

đáo, đặc trưng làm nền tảng để nâng cao chất lượng các tour du lịch.

Thuỷ Nguyên là một huyện có thế mạnh về du lịch văn hoá, là nơi tập

trung nhiều tài nguyên du lịch nhân văn bậc nhất của Hải Phòng. Nơi đây có

tới 18 di tích đã được xếp hạng cấp quốc gia. Theo số liệu của Hội Phật giáo

Hải Phòng, Thuỷ Nguyên là huyện có nhiều chùa nhất thành phố. Thời

Phong kiến, huyện có 84 ngôi chùa. Đến năm 1962 vẫn còn 70 ngôi chùa lớn

nhỏ, trong đó có 4 chùa vừa là chốn Tổ đình vừa là danh thắng. Tiêu biểu là

chùa Thường Sơn (Hàm Long tự), thuộc phái Trúc Lâm, được xây dựng năm

Chính Hoà hai mươi ba (1702) thời Lê Hy Tông; chùa Mỹ Cụ (Linh Sơn tự)

được xây dựng vào thời Tiền Lê, hiện còn lưu giữ 6 bộ kinh quý. Tuy nhiên

du lịch và du lịch văn hoá Thuỷ Nguyên chưa phát triển tương xứng với tiềm

năng vốn có của nó.

Hệ thống tài nguyên du lịch nhân văn của huyện nằm tập trung chủ

yếu ven các con sông quanh huyện, rất thuận tiện cho việc tổ chức các tour

vận chuyển bằng đường thuỷ. Nhưng hiện nay chưa được Uỷ ban nhân dân

huyện cũng như các Công ty lữ hành lớn của Hải Phòng và Việt Nam quan

tâm đúng mức. Mặt khác, nhiều di tích lịch sử văn hoá có giá trị ở Thuỷ

Nguyên đang bị xuống cấp một cách nghiêm trọng. Vì vậy phát triển du lịch

văn hoá đi đôi với bảo tồn và phát huy những giá trị tài nguyên du lịch nhân

văn ở đây là nhiệm vụ cấp thiết đang được đặt ra đối với chính quyền địa

phương và ngành du lịch thành phố. Điều đó đòi hỏi có sự góp sức rất lớn

của những người làm công tác du lịch.

Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Thuỷ Nguyên nơi hội tụ rất nhiều tài

nguyên văn hoá có giá trị lớn của dân tộc. Bản thân người viết muốn tìm

hiểu, giới thiệu, và đề xuất các biện pháp nhằm khai thác tốt tiềm năng du

lịch nhân văn của địa phương, góp phần nhỏ bé vào sự phát triển của quê

hương. Xuất phát từ lý do trên người viết đã lựa chọn đề tài “Xây dựng

tuyến du lịch văn hoá dọc các sông quanh huyện Thuỷ Nguyên” làm

nhiệm vụ Khoá luận tốt nghiệp.

2- Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

Mục đích: xây dựng một số tuyến du lịch văn hoá bằng đường thuỷ

dọc hệ thống sông quanh huyện Thuỷ Nguyên, nhằm tạo ra các sản phẩm

độc đáo, có sức hút mạnh mẽ đối với khách du lịch.

Nhiệm vụ nghiên cứu:

-Tổng quan những vấn đề lý luận về du lịch văn hoá và việc xây dựng

các tuyến điểm du lịch.

- Xác định các tiềm năng để xây dựng các tuyến điểm du lịch văn hoá

ở huyện Thuỷ Nguyên.

- Đánh giá thực trạng phát triển du lịch văn hoá ở huyện Thuỷ Nguyên

và xây dựng một số tuyến du lịch văn hoá dọc các sông quanh huyện Thuỷ

Nguyên.

3- Giới hạn và phạm vi nghiên cứu

Tập trung vào việc xác định các tuyến điểm du lịch văn hoá tại huyện

Thuỷ Nguyên. Đề tài nghiên cứu được giới hạn trong phạm vi không gian

lãnh thổ huyện Thuỷ Nguyên và một số địa phương lân cận ven các sông

quanh huyện Thuỷ Nguyên.

4- Lịch sử vấn đề

Ở Việt Nam, vấn đề tài nguyên văn hoá và tài nguyên du lịch văn hoá

đã được nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu. Tiêu biếu có giáo sư Trần Quốc

Vượng, Đào Duy Anh, Trần Ngọc Thêm, Phan Ngọc, Toan Ánh, Bùi Thị

Hải Yến Ở Hải Phòng, vấn đề tài nguyên văn hoá và tài nguyên du lịch

văn hoá của huyện Thuỷ Nguyên đã được đề cập trong các tác phẩm như:

“Một số di sản văn hoá tiêu biểu của Hải Phòng” (Tập I, Tập II) của Trung

tâm Khoa học Xã hội và Nhân văn Hải Phòng; “Du lịch văn hoá Hải Phòng”

của tác giả Trần Phương; “Lễ hội truyền thống tiêu biểu của Hải Phòng” của

một số tác giả do Trịnh Minh Hiên chủ biên.

Song vấn đề đánh gía tổng hợp tài nguyên du lịch nhân văn của huyện

Thuỷ Nguyên làm cơ sở để xây dựng những tour du lịch chuyên đề văn hoá

tại huyện thì hầu như chưa được quan tâm. Đặc biệt là việc nghiên cứu xây

dựng một số tuyến du lịch văn hoá bằng đường thuỷ quanh huyện để khám

phá những giá trị văn hoá nơi đây thì hoàn toàn mới mẻ không trùng lặp với

tài liệu nào.

5- Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp sưu tầm điền dã: nhằm thu thập các thông tin, trò chuyện

trao đổi cùng với nhân dân địa phương, ban quản lý di tích, ghi chép các

thông tin cho qua trình nghiên cứu. Đây cũng là phương pháp hiệu quả để

người viết tìm được các tư liệu trong dân gian.

- Phương pháp thống kê và phân tích tổng hợp: dựa trên các tài liệu sưu

tầm được, các nguồn thông tin, chọn lọc, phân tích vàtổng hợp thành các

mục đích cụ thể cho việc thiết kế và trình bày nội dung trong đề tài.

- Phương pháp bản đồ và biểu đồ: qua phương pháp biểu đồ về số lượng

khách, doanh thu du lịchvà bản đồ các tuyến và điểm du lịch, tài nguyên du

lịch nhân văn sẽ thể hiện một cách trực quan các nội dung nghiên cứu, các

số liệu cụ thể trên biểu đồ, cũng như xác định đặc điểm và sự phân bố theo

lãnh thổ của các đối tượng nghiên cứu chính trên bản đồ.

- Phương pháp toán học, phương pháp đối chiếu so sánh

6- Khả năng đóng góp của khoá luận

Cung cấp những đánh giá khách quan và có căn cứ khoa học về tài

nguyên du lịch văn hoá và tiềm năng phát triển du lịch ở Thuỷ Nguyên.

Xây dựng một số tuyến điểm du lịch văn hoá tại huyện Thuỷ Nguyên

nhằm đa dạng hoá loại hình du lịch góp phần thu hút nhiều hơn nưa du

khách dến với huyện Thuỷ Nguyên.

Một lần nữa góp phần tôn vinh và bảo tồn giá trị của các công trình văn

hoá tại huyện Thuỷ Nguyên.

Nêu nên những định hướng cho việc khai thác các giá trị văn hoá theo

hướng phục vụ phát triển du lịch văn hoá.

Đề xuất một số giải pháp để phát huy giá trị lịch sử văn hoá phục vụ phát

triển du lịch

7- Bố cục của khoá luận

Ngoài các phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo, Phụ lục nội

dung chính của Khoá luận được chia làm 3 chương:

Chương I: Cơ sở lý luận về du lịch văn hoá và việc xây dựng các

tuyến điểm du lịch văn hoá.

Chương II: Tiềm năng chủ yếu để xây dựng tuyến diểm du lịch văn

hoá ở Thuỷ Nguyên.

Chương III: Thực trạng hoạt động du lịch văn hoá và thành lập một

số tuyến du lịch văn hoá ở Thuỷ Nguyên