Trong quá trình phát triển chung của đất nước hiện nay, cùng với những bước tiến mạnh mẽ của các ngành công nghiệp, nông nghiệp, thương mại, dịch vụ... du lịch được coi là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần quan trọng thực hiện quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Tuy nhiên, theo quan điểm phát triển du lịch bền vững của Đảng và Nhà nước, hoạt động du lịch phải đồng thời đạt hiệu quả về nhiều mặt: kinh tế, chính trị, văn hoá - xã hội, an ninh quốc phòng, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái, giữ gìn và phát huy truyền thống bản sắc văn hoá dân tộc và nhân phẩm con người Việt Nam. Để có thể thực hiện được mục tiêu đó thì việc khai thác các giá trị văn hoá phục vụ cho du lịch là chủ trương đúng đắn. Nó góp phần tôn tạo, giữ gìn và giới thiệu bản sắc của dân tộc: các di tích lịch sử, văn hoá, lễ hội, phong tục tập quán, danh lam thắng cảnh trong đó có cả văn hoá ẩm thực của người Việt Nam.

Văn hoá ẩm thực của nước ta, đặc biệt là ở Hà Nội quả thực là độc đáo vì thể hiện cả một triết lý sống qua mấy nghìn năm lịch sử.

Giống như mọi thủ đô, Hà Nội là nơi hội tụ tất cả những gì tiêu biểu của mọi vùng đất nước. Chỉ tính từ thời kỳ văn hoá Thăng Long (1010) đến nay cũng đã gần nghìn năm tuổi, cả nghìn năm thu hút nhân tài bách nghệ bốn phương, đất nước và giao lưu quốc tế, càng về sau càng thường xuyên hơn, lắm vẻ hơn trước. Vị trí và cơ hội này đã tạo cho Thăng Long - Hà Nội một bản sắc riêng, một lối sống riêng và cách hưởng thụ cuộc sống cũng rất riêng: tinh tế và độc đáo mà văn hoá ẩm thực Hà Nội là một ví dụ.

Ẩm thực Việt Nam, nhất là ẩm thực Hà Nội, đã được nhiều nhà văn lớp trước: Thạch Lam, Vũ Bằng, Nguyễn Tuân… và lớp kế tiếp: Băng Sơn, Nguyễn Hà, Mai Khôi… thể hiện và ngợi ca qua nhiều trước tác “Món ngon Hà Nội” (Vũ Bằng), “Hà Nội ba mươi sáu phố phường” (Thạch Lam), “Cảnh sắc và hương vị đất nước” (Nguyễn Tuân). Tuy nhiên, trong các tác phẩm này chỉ chủ yếu viết về ẩm thực ở dạng xúc cảm nghệ thuật thưởng thức mà chưa hoặc rất ít đề cập cũng như khai thác ẩm thực phục vụ cho du lịch, làm tăng thêm sức hấp dẫn của du lịch của Hà Nội nói riêng, du lịch Việt Nam nói chung. Trong xu thế hiện nay, du lịch không chỉ nhằm mục đích tham quan, tìm hiểu văn hoá, mà còn là nghỉ ngơi, di dưỡng tinh thần, thể chất thì việc đưa văn hoá ẩm thực vào phục vụ du lịch sẽ tạo được nét hấp dẫn riêng cho du lịch Hà Nội trong xu hướng cạnh tranh của nhiều địa điểm du lịch. Là một sinh viên tốt nghiệp ngành du lịch, tôi rất lấy làm vui mừng khi chọn đề tài “Nghệ thuật ẩm thực trong phát triển du lịch Hà Nội”. Khoá luận này tiếp cận ẩm thực Hà Nội như là một sản phẩm độc đáo phục vụ cho ngành du lịch, là một trong các lý do thu hút du khách trong và ngoài nước đến với Thủ đô.

Ngoài phần mở đầu, kết luận, khoá luận gồm 3 chương.

Chương I: Văn hoá ẩm thực và vị trí của ẩm thực trong hoạt động du lịch

Chương II: Thực trạng của ẩm thực Hà Nội hiện nay và văn hoá ẩm thực trong hoạt động du lịch thủ đô.

Chương III: Một số giải pháp để phát triển nghệ thuật ẩm thực Hà Nội phục vụ cho du lịch