Trang

LỜI MỞ ĐẦU . .1

CHƯƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THANH TOÁN QUỐC TẾ VÀ RỦI RO KHI

SỬ DỤNG PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN TÍN DỤNG CHỨNG TỪ

1.1. Giới thiệu tổng quan về Thanh toán Quốc tế . . 4

1.1.1. Thanh toán Quốc tế và các điều kiện trong Thanh toán Quốc tế . . 4

1.1.1.1. Khái niệm Thanh toán Quốc tế . . 4

1.1.1.2. Các điều kiện trong Thanh toán Quốc tế . 4

1.1.2. Sơ lược về các phương thức thanh toán trong Thương mại Quốc tế . . 6

1.1.2.1. Phương thức chuyển tiền . 6

1.1.2.2. Phương thức nhờ thu . 7

1.1.2.3. Phương thức Tín dụng Chứng từ . . 9

1.2. Rủi ro trong Thanh toán Quốc tế theo phương thức Tín dụng Chứng từ . . 14

1.2.1. Sơ lược về rủi ro trong hoạt động Thanh toán Quốc tế . . 14

1.2.2. Các loại rủi ro chủ yếu trong thanh toán Tín dụng Chứng từ . . 15

1.2.2.1. Rủi ro đối với nhà nhập khẩu . 15

1.2.2.2. Rủi ro đối với nhà xuất khẩu . . 18

1.2.2.3. Rủi ro đối với ngân hàng . . 19

1.2.3. Các loại thư tín dụng và những rủi ro tiềm ẩn . . 20

vi

CHƯƠNG 2

THỰC TRẠNG RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN

QUỐC TẾ THEO PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NAM Á

CHI NHÁNH QUANG TRUNG

2.1. Giới thiệu về Ngân hàng Thương mại Cổ phần Nam Á . . 22

2.2. Lịch sử hình thành và định hướng phát triển tại Ngân hàng . 23

2.3. Vài nét về tình hình tài chính và hoạt động thanh toán xuất - nhập khẩu tại Ngân hàng

trong thời gian qua . . 26

2.4. Tổng quan về Chi nhánh Quang Trung của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Nam Á

. 29

2.5. Nghiệp vụ thanh toán theo phương thức Tín dụng Chứng từ tại Chi Nhánh

Quang Trung. . 30

2.5.1 Quy trình mở L/C . 30

2.5.2. Quy trình thanh toán L/C . . 32

2.5.3. Cách kiểm tra Bộ chứng từ . 34

2.5.3.1. Hối phiếu . . 34

2.5.3.2. Hóa đơn thương mại . . 35

2.5.3.3. Vận tải đơn . . 36

2.5.3.4. Chứng từ bảo hiểm . . 38

2.5.3.5. Phiếu đóng gói . . 39

2.5.3.6. Các chứng từ khác . . 40

2.6. Thực trạng rủi ro trong thanh toán Tín dụng Chứng từ tại Chi nhánh . 40

2.6.1. Khái quát tình hình Thanh toán Quốc tế tại Chi nhánh Quang Trung. 40

2.6.2. Thực trạng về rủi ro trong thanh toán Tín dụng Chứng từ tại Chi nhánh

Quang Trung . . 44

2.6.2.1. Rủi ro xảy ra đối với hình thức L/C nhập khẩu trả chậm . . 46

2.6.2.2. Rủi ro xảy ra khi Bộ chứng từ không hợp lệ . . 49

vii

CHƯƠNG 3

GIẢI PHÁP NHẰM HẠN CHẾ RỦI RO TRONG PHƯƠNG THỨC

THANH TOÁN TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NAM Á - CHI NHÁNH QUANG TRUNG

3.1. Phương hướng hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Nam Á

năm 2010 . .51

3.2. Giải pháp nhằm hạn chế rủi ro trong thanh toán Tín dụng Chứng từ tại

Ngân hàng Nam Á - Chi nhánh Quang Trung . .52

3.2.1. Về nghiệp vụ thanh toán Tín dụng Chứng từ . 52

3.2.2. Cải tiến kỹ thuật công nghệ và tăng cường huấn luyện nhân sự . .55

3.2.3. Về chiến lược khách hàng . .57

3.2.4. Mở rộng quan hệ đại lý với ngân hàng nước ngoài . 58

3.2.5. Nâng cao chất lượng, hiệu quả kiểm tra kiểm toán nội bộ để phòng ngừa

rủi ro . .59

3.3. Một số kiến nghị . .60

3.3.1. Kiến nghị đối với các Doanh nghiệp xuất nhập khẩu . 60

3.3.2. Kiến nghị đối với Ngân hàng Thương mại Cổ phần Nam Á . .61

KẾT LUẬN . 68

TÀI LIỆU THAM KHẢO . 70

PHỤ LỤC . 71

LỜI MỞ ĐẦU

Ngân hàng là một trong những ngành đóng vai trò quan trọng trong việc

thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Hệ thống tài chính của một quốc gia vững mạnh

trong đó có phần xuất phát từ sự bền vững của hệ thống ngân hàng. Ngân hàng là

nơi huy động vốn, cũng là nơi cung cấp vốn cho nền kinh tế. Ngày nay trong

xu hướng toàn cầu hóa nền kinh tế và Thương mại Quốc tế ngày càng phát triển,

Thanh toán Quốc tế đã trở thành một hoạt động cơ bản, là một mắc xích không thể

thiếu trong toàn bộ dây chuyền thực hiện một hợp đồng ngoại thương.

Thanh toán Quốc tế là khâu quan trọng trong giao dịch mua bán hàng hóa,

dịch vụ giữa các cá nhân, tổ chức thuộc các quốc gia khác nhau. Thanh toán

Quốc tế làm tăng cường các mối quan hệ giao lưu kinh tế giữa các quốc gia, làm

tăng khối lượng thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế, đồng thời thu hút

một lượng ngoại tệ đáng kể vào Việt Nam.

Hoạt động Thanh toán Quốc tế cũng làm tăng tính thanh khoản cho

ngân hàng. Khi thực hiện nghiệp vụ TTQT, ngân hàng có thể thu được nguồn vốn

ngoại tệ tạm thời nhàn rỗi của các doanh nghiệp dưới hình thức ký quỹ chờ

thanh toán.

Ngoài ra, hoạt động này cũng làm tăng cường mối quan hệ đối ngoại và

khả năng cạnh tranh của ngân hàng, nâng cao uy tín của mình trên trường Quốc tế,

trên cơ sở đó khai thác nguồn tài trợ của các ngân hàng nước ngoài và nguồn vốn

trên thị trường Tài chính Quốc tế để đáp ứng nhu cầu về vốn của ngân hàng. Nhìn

chung, hoạt động Thanh toán Quốc tế đã đóng một vai trò quan trọng trong việc

phát triển kinh tế của đất nước.

Qua quá trình thực tập tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Nam Á -

Chi nhánh Quang Trung, em nhận thấy Tín dụng Chứng từ là phương thức

thanh toán được áp dụng phổ biến nhất hiện nay. Bởi vì nó đáp ứng được nhu cầu

của hai phía: người bán hàng đảm bảo nhận tiền, người mua nhận hàng và có

trách nhiệm trả tiền. Đây là phương thức Tín dụng Quốc tế an toàn nhất hiện nay,

đặc biệt là trong thanh toán hàng hóa xuất nhập khẩu.

Kết hợp giữa nhận thức nói trên và đợt thực tập vừa qua, em quyết định chọn

đề tài : “Giải pháp hạn chế rủi ro khi sử dụng phương thức thanh toán

Tín dụng Chứng từ tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Nam Á -

Chi nhánh Quang Trung ”.

Ý nghĩa của chuyên đề là muốn tìm hiểu rõ thực trạng rủi ro theo phương

thức Tín dụng Chứng từ. Từ đó đưa ra các giải pháp nhằm giúp cho hoạt động

thanh toán theo phương thức này tại ngân hàng ngày càng hoàn thiện hơn.

ã Mục tiêu đề tài

Trên góc độ lý thuyết, chuyên đề sẽ đi sâu nghiên cứu, tìm hiểu rõ hơn về

quy trình thanh toán bằng phương thức Tín dụng Chứng từ. Trên góc độ thực tiễn,

chuyên đề sẽ tìm hiểu thực trạng rủi ro khi thanh toán bằng phương thức này và

kèm theo một số giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tại Ngân hàng TMCP Nam Á -

Chi nhánh Quang Trung.

ã Phương pháp nghiên cứu

Để đảm bảo tính khoa học và khách quan, các phương pháp được sử dụng

song hành và đan xen lẫn nhau:

Phương pháp thống kê: thu thập số liệu, làm cơ sở phân tích và xử lý số liệu.

Phương pháp quan sát để hiểu rõ hơn các bước thực hiện khi khách hàng đến

giao dịch tại Chi nhánh Quang Trung.

ã Phạm vi nghiên cứu

Do thời gian thực tập và nghiên cứu luận văn có hạn cùng với phương pháp

tiếp cận, thu thập thông tin về ngân hàng, kết hợp vốn kiến thức ở trường,

tham khảo tài liệu và các sách liên quan, em chỉ giới hạn trong phạm vi: Tìm hiểu

phương thức thanh toán Tín dụng Chứng từ và đưa ra một số giải pháp nhằm

hạn chế rủi ro khi sử dụng phương thức này tại Ngân hàng TMCP Nam Á -

Chi nhánh Quang Trung từ giai đoạn 2007 đến tháng 06/2010.

ã Giới thiệu kết cấu chuyên đề

Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo thì

luận văn gồm 3 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận về Thanh toán Quốc tế và rủi ro khi sử dụng

phương thức thanh toán Tín dụng Chứng từ

Chương 2: Thực trạng rủi ro trong hoạt động Thanh toán Quốc tế theo

phương thức Tín dụng Chứng từ tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Nam Á -

Chi nhánh Quang Trung

Chương 3: Giải pháp nhằm hạn chế rủi ro theo phương thức thanh toán

Tín dụng Chứng từ tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Nam Á - Chi nhánh

Quang Trung

Do thời gian tìm hiểu và kiến thức còn hạn chế, cũng như kinh nghiệm

thực tế chưa tích lũy nhiều, chắc chắn bài luận văn của em sẽ không tránh khỏi

những thiếu sót. Vì vậy, em rất mong nhận được những ý kiến đánh giá, những lời

nhận xét, góp ý chân thành của Quý Thầy Cô, và các anh chị tại Chi nhánh

Quang Trung để giúp em có thêm cơ hội học hỏi nhằm vận dụng vào thực tế

tốt hơn