LỜI MỞ ĐẦU

Nhận thức, tư duy con người có quan hệ như thế nào với thế giới xung quanh? Con người có khả năng nhận thức được thế giới hiện thực hay không? Mà khi con người nhận thức được thế giới xung quanh thì việc áp dụng các hiểu biết đó vào thực tiễn như thế nào? Đây là một trong hai vấn đề cơ bản của triết học.

Trong triết học Mac-Lênin, phép biện chứng duy vật được coi là phương pháp luận chung nhất của mọi hoạt động thực tiễn, giúp con người nhận thức được thế giới.

Vậy phép biện chứng là gì và nó có ý nghĩa như thế nào đối với nhận thức và hoạt động thực tiễn của con người?

Chúng ta sẽ xem xét các vấn đề này ở dưới đây trong các khía cạnh, để hiểu thêm về phương pháp biện chứng và phép biện chứng duy vật.

I. PHƯƠNG PHÁP LUẬN

Trước khi tìm hiểu về các vấn đề của phép biện chứng duy vật ta sẽ xem xét qua: như thế nào là phương pháp luận? Có thể nói một cách tổng quát phương pháp luận là lý luận về phương pháp, là khoa học về phương pháp. phương pháp luận giải quyết các vấn đề như:phương pháp là gì? Bản chất, nội dung, hình thức của phương pháp như thế nào? Phân loại phương pháp ra sao? Vai trò của phương pháp trong hoạt động nhận thức và hoạt đọng thực tiễn của con người như thế nào? …Do đó có thể nói cách khác cụ thể hơn, phương pháp luận là hệ thống những quan điểm, những nguyên tắc xuất phát chỉ đạo cụ thể tổng việc xác định phạm vi, khả năng áp dụng chúng một cách hợp lý có hiệu quả tối đa.

Mọi khoa học đều có lý luận về phương pháp của mình, vì khi nghiên cứu đối tượng, các khoa học đều phải xác định cho được các phương pháp thích hợp, kiến giải tính tất yếu của các phương pháp được sử dụng và mối liên hệ giữa các phương pháp đó.

Phương pháp luận được phân thành:

- Phương pháp luận phổ biến

- Phương pháp luận chung và phương pháp luận riêng

Giữa chúng có sự liên hệ tác động qua lại .

Đặc biệt phép biện chứng duy vật là phương pháp luận phổ biến, có ý nghĩa rất to lớn trong hoat động nhận thức và thực tiễn xã hội mà chúng ta sẽ nghiên cứu dưới đâ