Trước hết lao động được coi là sự tiêu hoá sức lực của con người nói chung. Lao động sản xuất hàng hoá có hai mặt là lao động cụ thể và lao động trìu tượng trong đó lao động trìu tượng tạo nên giá trị hàng hoá. Giá trị hàng hoá đã do lao động trìu tượng tạo nên, thì số lượng giá trị của hàng hoá tất phải đo bằng thời gian lao động. Thời gian lao động hao phí để sản xuất ra hàng hoá càng dài thì số lượng giá trị của hàng hoá càng lớn. Quyết định số lượng giá trị của hàng hoá phải là thời gian lao động xã hội cần thiết.

Vì vậy thời gian lao động xã hội cần thiết là thời gian cần thiết để sản xuất ra một đơn vị hàng hoá trong điều kiện bình thưoừng của xã hội với kỹ năng trung bình, cường độ lao động trung bình. Trong khi đó lượng giá trị của hàng hoá là lượng thời gian lao động xã hội cần thiết để sản xuất ra hàng hoá đó. Mà thời gian lao động xã hội cần thiết luôn thay đổi nên lượng giá trị của hàng hoá cũng là một đại lượng không cố định. Sự thay đổi này tuỳ thuộc vào năng suất lao động và mức độ phức tạp hay giản đơn của lao động cùng với lượng giá trị hàng hoá thay đổi do tác động của năng suất lao động.

Năng suất lao động là năng lực sản xuất của người lao động. Nó được tính bằng số lượng sản phẩm sản xuất ra trong đơn vị thời gian hoặc số lượng thời gian cần thiết sản xuất ra hàng hoá càng giảm lượng giá trị của một đơn vị sản phẩm càng ít. Ngược lại năng suất lao động xã hội càng giảm thì thời gian cần thiết để sản xuất càng tăng và lượng giá trị của một đơn vị sản phẩm càng nhiều.

Lượng giá trị của một đơn vị hàng hoá tỷ lệ thuận với lượng lao động kết tinh và tỷ lệ nghịch với năng suất lao động. Như vậy muốn giảm giá trị của mỗi đơn vị hàng hoá xuống thì ta phải tăng năng suất lao động.

Nói một cách cụ thể: Nâng cao năng suất lao động là tăng năng suất sản xuất của người lao động hay nói cách khác là tăng số lượng sản phẩm sản xuất ra trong một đơn vị thời gian hoặc số lượng thời gian cần thiết, kèm theo nâng cao năng lực sản xuất là nâng cao về máy móc, khoa học kỹ thuật tiên tiến để làm tăng sản phẩm.

Nhưng tăng năng suất lao động không phải là tăng cường độ lao động. Tăng năng suất lao động và tăng cường độ lao động khác nhau. Đối với lượng giá trị của hàng hoá, cường độ lao động là mức độ khẩn trương, căng thẳng của người lao động. Khi lao động tăng thì lượng lao động bị hao phí trong một đơn vị thời gian cũng gia tăng và lượng sản phẩm được taọ ra tương ứng còn lượng giá trị của một đơn vị sản phẩm không đổi.

Kết cấu đề tài này gồm:

Phần I. Thế nào là nâng cao năng suất lao động?

Phần II. Làm như thế nào để nâng cao năng suất lao động?.

Phần III. Tình hình nâng cao năng suất lao động của Công ty Dệt may Thái Tuấn và một số Công ty khác.