Đề án kinh tế chính trị

A: LỜI MỞ ĐẦU

Vai trò kinh tế của nhà nước giữ vị trí vô cùng quan trọng trong nền kinh tế của mỗi quốc gia. Không có quốc gia nào mà nền kinh tế chỉ chịu sự điều tiết của các quy luật thị trường mà không có sự điều tiết của nhà nước.

Lý luận về vai trò kinh tế của nhà nước là mét trong những vấn đề lý luận trung tâm của các quốc gia. Và hiện nay lý luận đó vẫn còn mang ý nghĩa thời sự cấp bách cả về nhận thức lý luận và thực tiễn. Đối với nước ta hiện nay đang trong giai đoạn đi lên CNXH, chuyển từ cơ chế kế hoạch hoá tập trung sang nền kinh tế thị trường định hướng XHCN.

Trong đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII và lần thứ VIII Đảng ta đã khẳng định rõ, chúng ta xây dựng nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường thực chất là xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. Trong cơ chế này vai trò của Nhà nước đặc biệt được nâng cao. Chỉ có nhà nước mới có thể đứng ra giải quyết những thất bại của thị trường nh­: khủng hoảng, lạm phát, thất nghiệp, khoảng cách giàu nghèo, chú trọng các công trình phúc lợi.

Trong quá trình hình thành cơ chế thị trường có nhiều quan điểm về vai trò của Nhà nước trong cơ chế này.

A. Smith (1723-1790) đã đưa ra thuyết “bàn tay vô hình” và nguyên lý Nhà nước không can thiệp vào hoạt động của nền kinh tế. Ông cho rằng việc tổ chức nền kinh tế hàng hoá cần theo ngyên tắc tự do, hoạt động của nền kinh tế là do qui luật khách quan tự phát chi phối và sự vận động của thị trường là do qui luật cung cầu. Song thuyết bàn tay vô hình không đảm bảo những điều điều kiện ổn định nền kinh tế (đầu năm 30 của thế kỷ XX luôn có những cuộc khủng hoảng lớn xảy ra).

Trái ngược với A. Smith thì Keynes lại cho rằng: Nhà nước phải can thiệp vào nền kinh tế ở cả tầm vĩ mô và vi mô. Nhà nước sử dụng các công cụ lãi suất, chính sách tín dụng, thuế... Ông cho rằng sù can thiệp của Nhà nước