Chiến tranh lạnh kết thúc đánh dấu sự sụp đổ của trật tự hai cực Ianta (hay còn gọi là trật tự hai cực Xô - Mỹ), thế giới đang vận động mạnh mẽ để bước vào thời kỳ mới - thời kỳ thế giới đa cực. Hầu hết các quốc gia đều đã và đang tích cực tham gia vào tiến trình toàn cầu hóa, phát triển kinh tế xã hội của đất nước, đồng thời tích cực xây dựng các mối quan hệ hợp tác hữu nghị của giữa các quốc gia. Hòa bình hợp tác trở thành xu thế chung trên toàn thế giới. Hòa chung vào xu thế phát triển của thế giới, cả Mỹ và Trung Quốc đang tích cực xây dựng mối quan hệ của hai bên theo xu hướng này.Quan hệ quốc tế vốn dĩ rất phức tạp, tuy nhiên trên thế giới chưa có mối quan hệ nào lại phức tạp như mối quan hệ giữa CHDCND Trung Hoa và Hợp chủng quốc Hoa Kỳ. Nếu như trong thời kỳ chiến tranh lạnh, quan hệ giữa ba nước Mỹ - Xô - Trung được coi là mối quan hệ có tính chi phối quan hệ quốc tế nói chung thì hiện nay, do sự suy yếu của Nga và sự nổi nên của Trung Quốc thì người ta có xu hướng chú ý đến nhiều hơn đến quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc và nhiều chuyên gia coi đó là nhân tố hàng đầu chi phối, là nhân tố hàng đầu tác động đến tình hình chính trị và an ninh của khu cực cũng như trên thế giới. Chính vì lẽ đó vậy nên quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc được coi là cặp quan hệ quan trọng hàng đầu trong các mối quan hệ trên thế giới. Cặp quan hệ này không chỉ đơn thuần là quan hệ song phương giữa hai nước bình thường với nhau mà nó còn là mối quan hệ giữa hai nước lớn với nhau. Mối quan hệ này được xác định theo những biến thiên của những thay đổi của tình hình thế giới, tình hình khu vực và tình hình của mỗi nước. Đồng thời, sự thay đổi trong quan hệ của hai nước này còn xuất phát từ những lợi ích của mỗi nước trong từng thời kỳ, từng động thái nào trong quan hệ được Mỹ hoặc Trung Quốc thay đổi thì nó có tác động nhất định không chỉ đến tình hình giữa hai quốc gia nói riêng mà nó còn ảnh hưởng đến tình hình an ninh, chính trị, kinh tế trên toàn thê giới, tác động đến cục diện chung của thế giới.

Kết cấu luận văn ngoài phần mở đầu, phần kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm ba chương chính như sau:

Chương 1: Những nhân tố tác động đến quan hệ Mỹ - Trung từ năm 2001 đến năm 2010.

Chương 2: Quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc từ năm 2000 đến 2010.

Chương 3: Triển vọng về quan hệ Mỹ - Trung đến năm 2020.