MS: LVSH-STH005

SỐ TRANG: 105

NGÀNH: SINH HỌC

CHUYÊN NGÀNH: SINH THÁI HỌC

TRƯỜNG: ĐHSP TPHCM

NĂM: 2009

GIỚI THIỆU LUẬN VĂN

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Việt Nam đang trong quá trình “ công nghiệp hoá - hiện đại hoá “ với chủ

trương là tập trung phát triển các ngành công nghiệp chế biến và đa dạng hoá mặt

hàng xuất khẩu. Hằng năm chúng ta xuất khẩu tinh dầu đạt 15 triệu USD (nhưng

nhập khẩu đến 25 triệu USD mà chủ yếu là hương liệu ). Điều này cho thấy nhu cầu

về tinh dầu là rất lớn và là một thị trường có nhiều triển vọng

Do đó, việc chuyển đổi mạnh cơ cấu sản xuất nông nghiệp gắn với ứng dụng

tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất, đưa cây tinh dầu vào cơ cấu cây trồng,

xây dựng các vùng sản xuất nông lâm nghiệp tập trung, kết hợp với trồng xen hợp

lý - hình thành những vườn cây chất lượng cao gắn với công nghệ sau thu hoạch và

chế biến xuất khẩu mở ra nhiều triển vọng mới đáp ứng được cả yêu cầu về kinh tế

lẫn chính trị : giúp xoá đói giảm nghèo, nâng cao đời sống kinh tế-văn hoá, cải tạo

và phục hồi hệ sinh thái bảo vệ môi trường sống…. thông qua việc sử dụng lao

động nhàn rỗi, tận dụng nguồn đất trống đồi trọc ở một số vùng nhất là nông thôn

và đồi núi.

Nước ta có khoảng 657 loài thực vật có chứa tinh dầu, thuộc 357 chi và 114 họ

(chiếm 6,3% tổng số loài, 15,8% tổng số chi và 37% tổng số họ) . Tuy nhiên

mới chỉ khai thác trong tự nhiên hoặc đưa vào gây trồng khoảng 20 loài (chiếm 3%

số cây tinh dầu đã biết). Những cây được trồng và khai thác chủ yếu hiện nay là sả

(Cymbopogon sp.), b ạc hà (Mentha arvensis), hương nhu (Ocimum gratissimum),

húng qu ế ( Osimum basilicum), h ồi ( Illicium verum), qu ế (Cinnamomum cassia),

màng tang (Litsea cubeba), tràm (Melaleuca cajuputi ), … . Vi ệc tìm kiếm

những cây tinh dầu có giá trị kinh tế cao đưa vào sản xuất nhằm đa dạng hoá tinh

dầu xuất khẩu, xây dựng một vùng nguyên liệu và chế biến tinh dầu – hương liệu có

ý nghĩa chiến lược về kinh t ế , chính trị và xã h ội . Bên c ạnh đó cần có những

nghiên cứu chuyên sâu về các điều kiện sinh thái, môi trường sống, giống, kỹ thuật

trồng và chăm sóc để nâng cao sản lượng tinh dầu.

Hoàng lan (Cananga odorata (Lamk.) Hook.f.& Thomson) còn gọi là ngọc lan

tây, ylang-ylang thu ộc họ Na (Annonaceae) đã được trồng tập trung quy mô sản

xuất hàng hóa ở nhiều nước như Philippines, qu ần đảo Camoros, Réunion,

Indonesia, t ỉnh Quảng Đông - Trung Qu ốc, đảo Madagascar... Indonesia là nư ớc

trồng nhiều hoàng lan, diện tích lên đến 160.000 ha với sản lượng tinh dầu hàng

năm khoảng 120 tấn. Hoàng lan là loài cây ưa sáng , thích hợp vùng nhiệt đới . Hoa

hoàng lan ch ứa tinh dầu (ylang -ylang oil) có mùi thơm h ấp dẫn, được ưa chuộng

trong công nghiệp hương liệu và tinh dầu này từ lâu đã được điều chế nước hoa nổi

tiếng Chanel No

5 và là nguyên liệu chính để sản xuất ra hầu hết các loại nước hoa

đắt tiền. Tinh dầu có hương vị đặc biệt nên còn được sử dụng trong công nghiệp chế

biến thực phẩm và đồ uống. Tinh d ầu hoàng lan cũng được dùng làm thuốc chữa

bệnh cao huyết áp, chữa chứng nhịp tim nhanh, sốt rét, b ệnh đường ruột, viêm

gan…Cây hoàng lan là cây trồng có tiềm năng sinh lợi rất lớn , cây trồng 2 năm tuổi

có thể ra hoa với số lượng nhỏ, đến 4 – 5 năm tuổi ra hoa rất nhiều và khai thác đến

50 năm. Mỗi cây cho khoảng 20kg hoa /năm. Hàm lượng tinh dầu trong hoa có từ 1

– 2%. Một kg tinh dầu hoàng lan có giá từ 81 – 97 đô la Mỹ.

Ở Việt Nam, cây hoàng lan chưa được trồng đại trà để lấy tinh dầu cũng như

chưa được quan tâm nghiên cứu , chúng ch ỉ được trồng rãi rác ở các công viên,

trường học, nhà dân để lấy bóng mát, làm cảnh. Điều này rất đáng tiếc vì cây hoàng

lan là loại cây tinh dầu có triển vọng ở nước ta. Việc nghiên cứu các điều kiện sinh

thái thích hợp cho sự sinh trưởng và phát triển cây hoàng lan ở các vùng khác nhau

của nước ta nhằm cung cấp những thông tin khi đưa loài cây này vào trồng với quy

mô sản xuất hàng hóa, tạo nguồn nguyên liệu lấy tinh dầu đáp ứng nhu cầu sử dụng

trong nước và xuất khẩu là rất cần thiết.

Vì thế, chúng tôi ti ến hành đề tài : “Nghiên c ứu sự sinh trưởng và khả

năng ra hoa c ủa cây hoàng lan (Cananga odorata (Lamk.) Hook.f.& Thomson )

trồng ở huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre”.

2- Mục tiêu đề tài

- Đánh giá về sự sinh trưởng cây hòang lan trồng tại huyện Giồng Trôm , tỉnh

Bến Tre với một số mật độ trồng cây khác nhau.

- Cung cấp những dẫn liệu bước đầu về khả năng ra hoa và hàm lư ợng tinh

dầu của hoa hoàng lan.

3- Nội dung nghiên cứu

Nghiên cứu những cây hoàng lan ở giai đoạn từ 1 đến 2 năm sau khi trồng, tỉa

thưa và cắt ngọn ở độ cao 2m với các mật độ 2m x 2m, 2m x 4m và 4m x 4m.

• Về sinh trưởng: nghiên cứu các chỉ tiêu sinh trưởng về chiều cao, đường kính

thân cây, cành sơ cấp, sự tỉa cành, đường kính tán và sinh khối .

• Veà khaû naêng ra hoa: nghiên cứu quá trình ra hoa và sự phát triển của hoa

hoàng lan.

• Bước đầu tìm hiểu về hàm lượng tinh dầu và năng suất hoa hoàng lan.

4- Phạm vi nghiên cứu

Do điều kiện hạn hẹp về thời gian đề tài chỉ nghiên cứu một số chỉ tiêu sinh

trưởng và khả năng ra hoa của cây hoàng lan trong giai đoạn 2 năm sau khi trồng .

5- Ý nghĩa của đề tài

5.1- Ý nghĩa khoa học

Đề tài cung cấp những dẫn liệu về sinh trưởng và khả năng ra hoa của hoàng

lan làm cơ s ở cho những nghiên cứu tiếp theo về khả năng thích ứng, về năng suất

của cây hoàng lan trồng ở huyện giồng Trôm, tỉnh Bến Tre.

5.2- Ý nghĩa thực tiễn

Kết quả của đề tài là cơ sở khoa học cho việc đẩy mạnh trồng đại trà caây

hoaøng lan, goùp phần thay đổi cơ cấu cây trồng, tăng thu nhập, nâng cao đ ời sống

cho người dân ở huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre.