MS:LVDL-DLH016

SỐ TRANG: 79

TRƯỜNG: DHSP TPHCM

NGÀNH: ĐỊA LÝ

CHUYÊN NGÀNH: ĐỊA LÝ HỌC

NĂM: 2010

MỞ ĐẦU

Tên đề tài: “Phát triển dân số và phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Champasac (Cộng

hòa dân chủ nhân dân Lào)”

1.Lý do chọn đề tài.

Tỉnh Champasac là một trong 4 tỉnh nằm ở phía Nam Lào, tiếp giáp với 3 tỉnh là Salavan, Xekong

và Attapư. Tỉnh Champasac có đường biên giới tiếp giáp với hai quốc gia Campuchia và Thái Lan.

Tỉnh có 10 đơn vị hành chính (1 thị xã, 9 huyện) với diện tích tự nhiên là 15415 km2

và mật độ dân số

trung bình là 41 người/km2

(năm 2007).

Vị trí địa lý có nhiều thuận lợi trong việc giao lưu kinh tế văn hóa, khoa học với các tỉnh trong cả

nước và quốc tế. Đây cũng là lợi thế để thu hút các nhà đầu tư, dân cư, lao động đến làm ăn sinh sống.

Chính những đặc điểm này đã có ảnh hưởng đến sự phát triển dân số và tình hình kinh tế xã hội

của Champasac từ trước đến này. Do nhu cầu tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của các trường đại

học và cao đẳng, các nhà máy, xí nghiệp,… đã thu hút nhiều lao động và sinh viên các tỉnh đến sinh

sống, học tập, nhờ đó quy mô dân số Champasac ngày càng lớn và phần lớn do gia tăng cơ học. Vấn đề

dân số bao gồm cả quy mô, cơ cấu, chất lượng dân số có ảnh lớn đến sự phát triển kinh tế - xã hội của

tỉnh và vấn là thách thức lớn đối với sự phát triển bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống cả hiện tại

và trong tương lai.

Dân số và mối quan hệ giữa dân số và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh là một vấn đề cần được

quan tâm, nghìn nhận, phân tích và đánh giá. Làm được điều này sẽ góp phần lớn vào việc thực hiện tốt

chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong thời gian tới. Chính vì vậy tác giả đã chọn đề tài “

Phát triển dân số và phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Champasac(CHDCND Lào)” để làm luận văn

tốt nghiệp.

2. Mục tiêu, nhiêm vụ, phạm vi nghiên cứu

2.1. Mục tiêu

- Phân tích đặc điểm dân số và sự phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Champasac 1996-2008

- Phân tích mối quan hệ giữa dân số và sự phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Champasac; định hướng sự

phát triển dân số của tỉnh trong tương lai, đưa ra giải pháp nhằm phát triển cân đối giữa dân số và sự

phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Champasac.

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Tổng quan cơ sở lý luận về dân số, phát triển; mỗi quan hệ giữa dân số và sự phát triển.

- Phân tích các đặc điểm về dân số và sự phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Champasac. Từ đó rút ra mối

quan hệ giữa dân số và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

- Căn cứ thực trạng dân số và tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh để định hướng sự phát triển dân số của

tỉnh trong tương lai đồng thời đề xuất những giải pháp nhẳm tạo sự cân đối, hài hòa giữa phát triển dân

số và phát triển kinh tế - xã hội của Champasac.

2.3. Phạm vi nghiên cứu

- Về nội dung: nghiên cứu tác động dân số và kinh tế xã hội và ngược lại

- Về không gian: Đi sâu vào nghiên cứu mối quan hệ giữa dân số và sự phát triển kinh tế - xã hội tỉnh

Champasac trên địa bàn toàn tỉnh theo ranh giới hành chính hiện nay (gồm 1 thị xã và 9 huyện).

- Về thời gian: đề tài nghiên cứu tình hình phát triển dân số và kinh tế - xã hội của tỉnh Champasac từ

năm 1996 đến 2008. Đây là giai đoạn có những biến đổi sâu sắc và mạnh mẽ về tình hình kinh tế - xã

hội và những thay đổi rõ rệt về quy mô và đặc điểm dân số của tỉnh.

3. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

Mối quan hệ giữa dân số và phát triển kinh tế - xã hội là một trong nghững vấn đề

được quan tâm hàng đầu của nhiều nhà nghiên cứu nhân khẩu, chính trị, kinh tế trên thế giới.Nó là một

quá trình, trong đó mỗi yếu tố phát triển theo những quy luật riêng

và giữa chúng tồn tại những mỗi quan hệ chặt chẽ.

Ảnh hưởng của dân số tới phát triển của kinh tế - xã hội, đã được các nhà dân số, kinh tế, chính trị

trên thế giới quan tâm nghiên cứu. Chẳng hạn trong các tác phẩm của R.C.Sharma – Population

Resources Environment and Quality of Life; Frank T.Denton và Byron G. Spener – Population and the

Economy; Parks.S Tăng trưởng và phát triển.

Ở Việt Nam, những năm cuối thập kỳ 80 đã có các công trình nghiên cứu của GS.TS. Đặng Thu,

PGS.TS. Nguyễn Thị Minh Tuệ, GS. Đào Thế Tuấn… về vấn đề mối quan hệ giữa dân số và sự phát

triển kinh tế - xã hội, tác phẩm “Dân số và phát triển ở Việt Nam” của Patrick Gubry, Nguyễn Hữu

Dũng, Phạm Thúy Hương. Ngoài ra còn có luận án tiến sĩ với đề tài “Phát triển dân số và mối quan hệ

của nó với phát triển kinh tế - xã hội TP.HCM” của PGS.TS. Nguyễn Kim Hồng trường Đại học Sư

phạm TP.HCM.

“Sự biến đổi dân số và phân bố dân cư nước Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào” của Khămmani

Suriđết trường đại học sư phạm Viêng Chăn. Tuy nhiên, ở tỉnh Champasac cho đến nay vẫn chưa có đề tài nào nghiên cứu về vấn đề mối quan

hệ giữa dân số và sự phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Champasac, vì vậy, rất khó khăn để cho tôi thực

hiện tốt đề tài này.

4. Hệ quan điểm nghiên cứu

4.1. Quan điểm hệ thống

Dân số và sự phát triển kinh tế - xã hội là một bộ phận cấu thành của hệ thống kinh tế - xã hội. Sự

thay đổi về quy mô, đặc điểm dân số có thể chịu ảnh hưởng của sự phát của kinh tế - xã hội và ngược

lại. Vì vậy, phải coi các vấn đề dân số và phát triển như là một hệ thống kinnh tế - xã hội hoàn chỉnh,

luôn vận động và phát triển không ngừng.

4.2. Quan điểm tổng hợp lãnh thổ

Việc nghiên cứu các vấn đề dân số và phát triển của tỉnh không thể tách rời vấn

đề dân số và phát triển của các tỉnh lân cận, của phía Nam và của cả nước. Vì dân số

và phát triển kinnh tế - xã hội của tỉnh Champasac, có lien hệ không chỉ trong tỉnh mà còn có mối lien

hệ với những lãnh thổ liên kề.

4.3. Quan điểm lịch sử - viễn cảnh

Sự tăng trưởng dân số và sự phát triển kinh tế - xã hội trong quá khứ, tương lai ảnh hưởng rất lớn

đến quy mô, đặc điểm dân số và sự phát triển kinh tế - xã hội hiện tại. Vì vậy, việc nghiên cứu vấn đề

dân số và sự phát triển kinh tế - xã hội trong mối liên hệ quá khứ - hiện tại - tương lai sẽ làm rõ được

bản chất của vấn đề theo một chuỗi thời gian, đảm bảo được tính logic, khoa học và chính xác khi

nghiên cứu .

5. Phương pháp nghiên cứu

5.1. Phương pháp sưu tầm

Đây là một phương pháp rất quan trọng vì trên cơ sở sưu tầm được những số liệu có liên quan đến nội

dung nghiên cứu, chúng ta mới rút ra được các đặc điểm về dân số tỉnh Champasac cũng như nhìn

nhận, đánh giá chính xác mối quan hệ giữa dân số và sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

5.2. Phương pháp phân tích - tổng hợp

Trong quá trình nghiên cứu đề tài, việc vận dụng phương pháp phân tích – tổng hợp nhuần nhuyễn

mang lại nhiều lợi ích. Vì dựa trên việc phân tích tài liệu đã có cũng như thực tế, chúng ta mới có cái

nhìn toàn diện về vấn đề nghiên cứu. Từ đó, rút ra được những nội dung tổng hợp nhất, đẩy đủ nhất đáp ứng được những nhiệm vụ và mục tiêu mà vấn đề đã đặt ra.

5.3. Phương pháp bản – biểu đồ:

Đây là phương pháp đặc trưng của khoa học địa lí. Sử dụng phương pháp này giúp cho

các vấn đề nghiên cứu được cụ thể, trực quan và toàn diện hơn. Các bản đồ trong đề tài được thành lập bằng phần

mền Arcview và Map info dựa trên cơ sở các dữ liệu đã thu thập và xử lý.

Ngoài ra, đề tài còn thể hiện các mối quan hệ địa lí thông qua hệ thống bảng số liệu và biểu đồ.

5.4. Phương pháp nghiên cứu ngoài thực địa

Thực ra là phương pháp cần thiết trong quá trình nghiên cứu các vấn đề địa lí kinh tế - xã hội. Vì

vậy, trong quá trình thực hiện đề tài, chúng tôi sử dụng phương pháp này để kiểm tra độ chính xác, tin

cậy của các nguồn tài liệu đã thu thập được.

5.5. Phương pháp dự báo

Đề tài sử dụng phương pháp dự báo trên cơ sở tính toán từ các số liệu đã thu thập được và sự phát

triển có tính quy luật của các sự vật, hiện tượng trong quá khứ, hiện tại và tương lai.

6. Các đóng góp chính của đề tài

- Tổng quan có chọn lọc một số vấn đề lí luận về dân số, phát triển và mối quan hệ giữa dân số và

phát triển.

- Phân tích các đặc điểm dân số và phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Champasac.

- Phân tích mối quan hệ giữa dân số và phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Champasac.

- Dựa báo sự phát triển dân số của tỉnh trong tương lai và đề xuất những giải pháp nhằm phát triển

cân đối mối quan hệ giữa dân số và phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Champasac.

7. Cấu trúc luận văn

Luận văn gồm các phần:

Mở đầu

Chương 1: Cơ sở lý luận

Chương 2: Dân số và phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Champasac.

Chương 3: Định hướng và giải pháp phát triển kinh tế - xã hội Champasac

Kết luậ