Tình hình tai nạn giao thông đường bộ xảy ra hàng năm ở Thủ đô Hà Nội rất nghiêm trọng, kể cả số vụ cũng như mức độ thiệt hại, có xu hướng ngày càng nghiêm trọng. Thế nhưng số vụ án phạm tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ được khởi tố điều tra, được đề nghị truy tố, được truy tố và đặc biệt được xét xử rất thấp, không phản ánh đúng tình hình thực tế. Trong 10 năm (1990-1999), ở Hà Nội xảy ra 16.955 vụ tai nạn giao thông, trong đó có 4.569 vụ nghiêm trọng, nhưng Tòa án nhân dân các cấp mới xét xử 942 vụ phạm tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, chiếm tỷ lệ 5,5% so với tổng số vụ tai nạn giao thông đường bộ và chiếm 20,2% so với tổng số vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng, nói cách khác tỷ lệ ẩn của loại tội phạm này rất lớn. Vì vậy, để đánh giá đúng tình hình, chúng ta không thể giới hạn việc nghiên cứu chỉ trong phạm vi những số liệu của cơ quan xét xử, mà phải bằng sự phân tích các số liệu này trong sự so sánh với số liệu của các cơ quan điều tra, truy tố; cũng như đặt trong sự so sánh với các số liệu về tai nạn giao thông đường bộ nói chung.

Nguyên nhân và điều kiện của tình hình tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ bao gồm nhiều yếu tố khác nhau, có quan hệ chặt chẽ, tác động trong mối quan hệ tổng hợp làm phát sinh tình hình tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ. Trong các nguyên nhân và điều kiện tác động lên tình hình tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ thì nhóm nguyên nhân và điều kiện về tâm lý xã hội giữ vai trò trực tiếp, các nhóm nguyên nhân và điều kiện khác như kết cấu hạ tầng giao thông, phương tiện giao thông... vừa có vai trò độc lập vừa tác động lên nhóm nguyên nhân và điều kiện về tâm lý xã hội. Việc làm rõ nguyên nhân và điều kiện phát sinh tình hình tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ cũng như việc dự báo tình hình tội phạm này trong vòng 5 năm tới có ý nghĩa thiết thực trong việc đề ra các giải pháp đấu tranh phòng, chống tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, từng bước ngăn chặn và làm giảm dần tội phạm này trong đời sống xã hội.

Kết cấu đề tài:

Chương 2: Tình hình, nguyên nhân và điều kiện của tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ ở Hà Nội