Nhân vật chính trong Lão hà tiện là Harpagon (tiếng Latin có nghĩa là keo kiệt) - một tay tư sản giàu sụ luôn tìm mọi phương kế để kiếm thật nhiều tiền. Và cho vay nợ lãi là một trong số phương thức mà lão đã dùng. Harpagon khoảng 60 tuổi, góa vợ, có 2 người con là Cléante và Élise. Cả hai đều có những mối tình thắm thiết. Cléante yêu nàng Mariane xinh đẹp, một cô gái sống nghèo khổ nhưng cũng là người mà cha chàng đang ngấp nghé để cưới làm vợ. Chính điều này đã gây ra cuộc cãi vã gay gắt giữa hai người, làm sứt mẻ tình cha con bấy lâu. Élise yêu Valère nhưng bố nàng lại buộc nàng phải kết hôn với Anselme - một người đã có tuổi nhưng giàu có và không đòi của hồi môn. Quyết định này cũng làm cho mối quan hệ giữa hai cha con ngày càng trở nên căng thẳng. Với sự giúp đỡ của gã đầy tớ ranh ma La Flèche, Cléante tìm mọi cách vay món tiền lớn để thỏa chí tiêu pha hoang tàng. Nhờ một người môi giới, anh ta tìm đến một người cho vay nặng lãi. Song, đến khi ký giao kèo, mới té ra người cho vay ấy chính là Harpagon và Harpagon mới vỡ lẽ kẻ đi vay nặng lãi, chính là con trai mình. Hốt hoảng, lão tìm cách đề phòng cái tráp vàng lão chôn trong vườn. Lão vẫn quyết tâm lấy Mariane. Trong buổi gặp gỡ với Mariane, Harpagon khám phá ra rằng con trai lão cũng yêu Mariane, rồi tiếp đó, một tin sét đánh khác: cái tráp vàng của lão không cánh mà bay. Lão hớt hơ hớt hải, kêu la. Trong một cuộc gặp gỡ với Anselme, tình cờ mọi người mới biết Anselme là cha của Mariane và Valère, và La Flèche đã lấy cắp tráp vàng cho cậu chủ Cléante của mình. Harpagon bị rơi vào tình huống nan giải buộc phải lựa chọn: hoặc là tráp vàng hoặc là để Cléante kết hôn cùng Mariane. Nhưng với bản tính keo kiệt và hám tiền, Harpagon bằng lòng gả Élise cho Valère và “nhường” Mariane cho Cléante, sau khi Anselme bằng lòng chịu mọi phí tổn về lễ cưới của con trai và con gái mình, và sung sướng lấy lại được vàng. Tuy Lão hà tiện lặp lại một số cảnh trong hài kịch Cái nồi và mấy vở hài kịch khác, song Molière đã sáng tạo một chủ đề mới, những tính cách mới, hợp với thời đại ông. Người hà tiện của Molière là một người giàu có, một người cha và một người tình. Những sáng tạo này của Molière khiến vở kịch có một tầm quan trọng lớn về phương diện xã hội và đạo đức. Đề tài của vở kịch là lão hà tiện bị ăn trộm vàng và cuộc va chạm đầy tính bi kịch giữa hai cha con Harpagon vì một người con gái. Với đề tài này, Molière nâng vở kịch của ông lên thành một tác phẩm lớn. Trong Lão hà tiện, nhà văn sử dụng mọi cung bậc của cái cười. Trước hết là cái cười hề kịch. Suốt vở kịch, Harpagon làm mọi người cười ồn ào bằng những cử chỉ, dáng điệu, ngôn ngữ của một anh hề, ngây ngô, dở rồ, dở dại: độc thoại mất của, tắt bớt ngọn nến, “không của hồi môn”, hiểu lầm giữa Harpagon và Valère... Nghệ thuật phóng đại một cách tài tình và liên tục là biện pháp gây cười chủ yếu của Molière. Song ông có tài năng đặc biệt sử dụng những vai trò của mình để nêu lên những vấn đề xã hội. Những cảnh gặp gỡ giữa hai cha con Harpagon và Cléante, người cha keo kiệt và đứa con hoang phí, người cho vay nặng lãi và kẻ đi vay “với bất cứ giá nào”, cảnh tranh giành nhau Mariane... là những cảnh hết sức bi đát. Nhà triết học Jean-Jacques Rousseau nhận xét: Hà tiện và cho vay nặng lãi là những tội lớn, song, một tội lớn hơn là việc một đứa con ăn cắp của cha, hỗn láo với cha. Còn Standale bình luận một cách chua chát: “Một người cha như vậy thật xứng đáng có một đứa con như vậy”.