LỜI GIỚI THIỆU

Gorki đã từng noi “Người nghệ sĩ tìm thấy mình và tìm thấy thái độ chủ quan của mình đối với cuộc sống …, và thể hiện thái độ đó trong những hình thức riêng của mình bằng những từ ngữ riêng “người nghệ sĩ lớn đồng thời phải là người sáng tạo đa phong cách, phải thể hiện được giá trị chân - thiện mỹ trong các sáng tac scủa mình để nâng người đọc tới những tầm cao mới. Hồ Chí Minh không chỉ là một nhà chính trị lỗi lạc, mà cao hơn nữa còn là hình ảnh của một ngườin ghệ sĩ - chiến sĩ cao cả, đẹp đẽ… “Nhật ký trong tù” chính là tập thơ thể hiện sâu sắc những giá trị nội dung và là sự kết tinh cao độ của một tài năng nghệ thuật.

Hồ Chí Minh sáng tác vận chuyển không phải vì hành vi vận chuyển mà vì hành vi cách mạng. “Đây không phải lá sự hạ thấp mà là đánh giá rất cao Hồ Chí Minh” (Nguyễn Đăng Mạnh). Bởi bản thân vận chuyển nghệ thuật rất phức tạp. Hồ Chí Minh chỉ nhận mình là nhà bác, là nhà cách mạng chuyên nghiệp, nhưng chưa bao giờ nhận mình là một nghệ sĩ. Cuộc đời của Người chỉ tâm niệm với bốn câu hỏi; viết cho ai? Viết để làm gì? Viết cái gì? và viết như thế nào? quan trọng nhất là câu hỏi “Viết cho ai?” Bác luôn luôn chú ý đến đối tượng độc giả - tức người tiếp nhận tác phẩm để đạt được giá trị tư tưởng cũng như hiệu quả thẩm mỹ cao nhất. Vậy nên, trong các tác phẩm của Bác, có những bài mà đọc lên mọi người cùng hiểu, kể cả dân ít chữ, kể cả người không được đến trường, miễn là hiểu tiếng Việt. Nhưng cũng có nhiều tác phẩm mà ngay cả tầng lớp trí thức uyên thâm không phải ai cũng khám phá hết được tầng lớp sâu xa của nó.

“Nhật ký trong tù” là tập thơ được Bác viết từ mùa thu 1941 đến mùa thu năm 1942 ở nhà ngục Quảng Đông - Trung Quốc. Tuy chỉ được sáng tác trong một thời gian gnắn, trong hoàn cảnh tù ngục khó khăn thiếu thốn, song “Nhật ký trong tù” vẫn thể hiện trong đó những sâu sắc, tinh tế về nội dung và cả tài năng điêu luyện, độc đáo trong bút pháp, nghệ thuật. Nó thể hiện tâm - tài - tâm của một người nghệ sĩ vĩ đại, lớn lao.

Trước hết “Nhật ký trong tù” là một tác phẩm lớn, vì nó chứa đựng trong đó những nội dung tư tưởng vô cùng lớn lao. Đó là sự hòa quyện giữa giá trị hiện thực và nhân đạo, giữa chất thép và tình cảm. Có cái đau thương, cực nhọc nhưng lại xen lẫn ở đó những tiếng cười trào phúng; có sự đau khổ buồn bã nhưng cao hơn hết lại là niềm tin, khát vọng và sự lạc quan chưa bao giờ dập tắt trong “Nhật ký trong tù”.