MỘT THÀNH PHỐ ANH HÙNG

Trong cuộc kháng chiến vừa qua, dân tộc Việt Nam được công luận quốc tế, kể cả công luận ở Pháp và ở Mỹ tôn vinh là một dân tộc anh hùng; Nam Bộ được cả nước ta tặng danh hiệu Thành đồng Tổ quốc; Củ Chi rất xứng đáng là Đất thép Thành đồng. Hai chữ anh hùng không thể trao cho bất cứ ai dù đạt thành tích lớn; thành tích đã lớn lại còn phải đặc biệt vẻ vang. Nếu xét đúng theo tiêu chuẩn đó và so sánh với các thủ phủ hay đô thành ở những nước Á, Phi nguyên là thuộc địa, thì Sài Gòn ta xứng đáng với huân danh Thành phố anh hùng, anh hùng chẳng những trong 30 năm kháng chiến mà luôn cả trong non già 8 thập kỷ bị mang ách thực dân. Hai chữ "anh hùng" mới đúng. Hai chữ "hòn ngọc" thì hẳn là không nghĩa lý gì. Mấy ông Tây muốn khoe khoang công lao khai hóa của Pháp nên bày ra cái mỹ từ "Hòn ngọc Viễn Đông", gán cho Sài Gòn, không rõ có ai đồng ý không chớ tôi thì xin từ chối. Thành phố ta xây dựng giữa một đồng bằng bát ngát, có sông rạch mà không có núi, hồ, lại xa biển, cảnh quang thiên nhiên so với Hương Cảng thì thua xa. Thành phố ta mới 300 tuổi, không có đền đài cổ kính vĩ đại để chiêm bái như New-Delhi. Thành phố ta còn nghèo, chưa có những kiến trúc tân thời lộng lẫy như Singapore, thì bảo là "Hòn ngọc Viễn Đông" sao được? Sài Gòn đẹp, lớn, đáng yêu, đáng kính không phải ở cảnh thiên nhiên, ở kiến trúc, cả ở kinh doanh nữa, mà trước hết và chủ yếu là ở con người và quần chúng nhân dân trong lịch sử đấu tranh giải phóng đất nước mình, ở sự nghiệp đánh đổ chủ nghĩa thực dân cũ và mới, do đó mà góp phần vào sự nghiệp chung giành lại độc lập tự do của các dân tộc bị áp bức khác. Đứng về phương diện này mà xét thì, trên khắp Á, Phi nguyên là thuộc địa, không một thành phố nào hơn Sài Gòn. Sài Gòn không phải là Hòn ngọc....