MỤC LỤC

Trang

LỜI MỞ ĐẦU

CHƯƠNG I – TỔNG QUAN VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ VÀ SỰ HÌNH THÀNH

HỆ THỐNG QUẢN TRỊ RỦI RO DOANH NGHIỆP 1

1.1 Tổng quan về kiểm soát nội bộ 1

1.1.1 Sự hình thành và phát triển lý thuyết kiểm soát nội bộ 1

1.1.1.1 Lịch sử hình thành 1

1.1.1.2 Định nghĩa kiểm soát nội bộ 3

1.1.2 Các yếu tố của kiểm soát nội bộ 4

1.1.2.1 Môi trường kiểm soát 5

1.1.2.2 Đánh giá rủi ro 6

1.1.2.3 Các hoạt động kiểm soát 7

1.1.2.4 Thông tin và truyền thông 8

1.1.2.5 Giám sát 8

1.1.3 Hạn chế của lý thuyết kiểm soát nội bộ 9

1.2 Sự phát triển các lý thuyết về quản trị rủi ro 10

1.2.1 Thời kỳ tiền lý thuyết 10

1.2.2 Thời kỳ phát triển lý thuyết quản trị rủi ro 10

1.2.2.1 Nhận thức về rủi ro và các nhân tố ảnh hưởng 11

ii

1.2.2.2 Các công cụ quản trị rủi ro được hình thành 12

1.3 Quản trị rủi ro doanh nghiệp theo khuôn mẫu của COSO

năm 2004 16

1.3.1 Khái niệm về quản trị rủi ro doanh nghiệp 16

1.3.2 Lợi ích của quản trị rủi ro doanh nghiệp 17

1.3.3 Các yếu tố của quản trị rủi ro doanh nghiệp 19

1.3.3.1 Sơ lược các yếu tố 19

1.3.3.2 Những điểm khác biệt so với kiểm soát nội bộ 21

1.3.3.2.1 Môi trường quản lý 21

1.3.3.2.2 Thiết lập mục tiêu 22

1.3.3.2.3 Nhận dạng sự kiện tiềm tàng 26

1.3.3.2.4 Đánh giá rủi ro 26

1.3.3.2.5 Phản ứng với rủi ro 27

1.3.3.2.6 Hoạt động kiểm soát 29

1.3.3.2.7 Thông tin và truyền thông 29

1.3.3.2.8 Giám sát 30

1.3.4 Hạn chế của quản trị rủi ro doanh nghiệp 30

CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TẠI CÁC DOANH NGHIỆP TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM 32

2.1 Thực trạng tích hợp quản trị rủi ro trong kiểm soát nội bộ

tại các nước 32

2.1.1 Thực trạng về tổ chức thực hiện 32

2.1.2 Các kinh nghiệm 33

2.2 Mục tiêu, đối tượng và phương pháp khảo sát các doanh nghiệp

Việt nam 35

2.2.1 Mục đích khảo sát 35

2.2.2 Đối tượng, phương pháp khảo sát 36

2.3 Thực trạng về kiểm soát nội bộ tại các doanh nghiệp 37

2.3.1 Môi trường kiểm soát 37

2.3.1.1 Tính chính trực 37

2.3.1.2 Chính sách nhân sự và năng lực nhân viên 38

2.3.1.3 Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát 40

2.3.1.4 Triết lý quản lý và phong cách điều hành 42

2.3.1.5 Cơ cấu tổ chức và phân chia quyền hạn 43

2.3.2 Đánh giá rủi ro 44

2.3.2.1 Mục tiêu của toàn doanh nghiệp và từng bộ phận 44

2.3.2.2 Nhận dạng rủi ro 46

2.3.2.3 Đánh giá rủi ro 47

2.3.3 Hoạt động kiểm soát 48

2.3.3.1 Phân chia trách nhiệm 48

2.3.3.2 Kiểm soát xử lý thông tin 49

2.3.3.3 Kiểm tra độc lập và phân tích, soát xét lại 50

2.3.4 Thông tin và truyền thông 51

2.3.5 Giám sát 53

2.4 Thực trạng về quản lý rủi ro 54

2.4.1 Nhìn nhận của doanh nghiệp về rủi ro 54

2.4.2 Cơ cấu tổ chức liên quan đến việc quản lý rủi ro 56

2.5 Đánh giá chung về kiểm soát nội bộ và quản trị rủi ro tại

các doanh nghiệp Việt nam 58

CHƯƠNG III: ĐỊNH HƯỚNG XÂY DỰNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM DỰA TRÊN

QUẢN TRỊ RỦI RO DOANH NGHIỆP 60

3.1 Phương hướng 61

3.1.1 Về phía doanh nghiệp 61

3.1.1.1 Hoàn thiện kiểm soát nội bộ theo hướng kiểm soát các rủi ro 61

3.1.1.2 Nhìn nhận rủi ro theo hướng tổng thể và tích hợp với KSNB 64

3.1.2 Các giải pháp trợ giúp 66

3.2 Định hướng hoàn thiện kiểm soát nội bộ tại các doanh nghiệp lớn 69

3.2.1 Hoàn thiện môi trường quản lý 69

3.2.2 Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân chia quyền hạn trách nhiệm 70

3.2.2.1 Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát/Kiểm toán nội bộ 71

3.2.2.2 Phân chia quyền hạn trách nhiệm 72

3.2.2.2 Luân chuyển nhân viên 72

3.2.3 Tiếp cận các kỹ thuật định lượng khả năng xuất hiện của rủi ro 73

3.2.3.1 Áp dụng các kỹ thuật nhận dạng các sự kiện tiềm tàng

phù hợp với đặc thù của đơn vị và chu trình nghiệp vụ cụ thể 73

3.2.3.2 Áp dụng các kỹ thuật để định lượng sự tác động của các rủi ro 77

3.2.4 Tạo thói quen sử dụng dịch vụ bảo hiểm 78

3.2.5 Đa dạng hoá các kênh thông tin 78

3.2.6 Tăng cường các công tác kiểm tra giám sát 79

3.3 Định hướng hoàn thiện KSNB tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ 80

3.3.1 Nâng cao ý thức của người quản lý về rủi ro và các

hoạt động kiểm soát 80

3.3.2 Xác định những mục tiêu, kế hoạch dài hạn 82

3.3.3 Nâng cao năng lực và đạo đức của nhân viên 83

3.3.4 Áp dụng các công cụ để nhận dạng, đánh giá rủi ro đơn giản

nhưng hiệu qủa 84

KẾT LUẬN 86

CÁC PHỤ LỤC