1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong quá trình đổi mới đất nước và tăng cường hội nhập quốc tế hiện nay, hoạt

động báo chí cách mạng là trận địa nóng bỏng trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, vì nó

liên quan đến an ninh thông tin quốc gia, đến sự tồn vong của Đảng và chế độ chúng

ta. Chính vì vậy, Chỉ thị 22/CT-TƯ của Bộ Chính trị (khóa VIII) đã chỉ rõ: Báo chí -

xuất bản đặt phải dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước và hoạt động

trong khuôn khổ pháp luật, là tiếng nói của Đảng, của Nhà nước, của các tổ chức

chính trị, xã hội và là diễn đàn của nhân dân luôn luôn đi đầu trong việc bảo vệ chủ

nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà

nước. Chủ đề trung tâm của hoạt động báo chí - xuất bản là độc lập dân tộc và chủ

nghĩa xã hội.

Trong thời gian qua, cùng với những thành tựu to lớn của công cuộc đổi mới đất

nước, hoạt động báo chí nước ta đã có nhiều đổi mới, vươn lên mạnh mẽ và đạt được

những thành tựu to lớn. Phần lớn các cơ quan báo chí hoạt động đúng tôn chỉ, mục

đích, đối tượng phục vụ, thực hiện tốt chức năng vừa là cơ quan ngôn luận của Đảng,

Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, vừa là diễn đàn của nhân dân. Tuy nhiên, bên

cạnh những thành tựu thì hoạt động báo chí nước ta cũng tồn tại nhiều hạn chế, yếu

kém, đặc biệt là đang có những biểu hiện chệch hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN),

không theo định hướng chính trị, làm giảm hoặc phản tác dụng thông tin tuyên

truyền Tình hình đó đặt ra yêu cầu cấp bách phải xây dựng một hệ thống lý luận về

định hướng XHCN trong hoạt động báo chí, cũng như những giải pháp thiết thực để

bảo đảm cho hoạt động này phát triển đúng định hướng XHCN, góp phần phục vụ đắc

lực công cuộc đổi mới đất nước hiện nay.

Xuất phát từ những yêu cầu cấp bách đó, tác giả đã chọn vấn đề: "Định hướng x∙ hội

chủ nghĩa trong hoạt động báo chí ở nước ta hiện nay" làm đề tài luận án tiến sĩ

chuyên ngành chủ nghĩa xã hội khoa học của mình.

2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận án

* Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở làm rõ về lý luận, thực tiễn và thực trạng của vấn đề định hướng XHCN

trong hoạt động báo chí ở nước ta, luận án xác định một số quan điểm cơ bản và những

giải pháp chủ yếu nhằm bảo đảm định hướng XHCN trong hoạt động báo chí ở nước ta

hiện nay.

* Nhiệm vụ nghiên cứu

- Làm rõ quan niệm về hoạt động báo chí và định hướng XHCN trong hoạt động

báo chí.

- Phân tích thực trạng định hướng XHCN trong hoạt động báo chí ở nước ta hiện

nay, đồng thời chỉ ra những nguyên nhân của thực trạng và những vấn đề cần giải

quyết trong quá trình hoạt động báo chí theo định hướng XHCN.

- Xác định một số quan điểm cơ bản và giải pháp chủ yếu để bảo đảm định hướng

XHCN trong hoạt động báo chí ở nước ta hiện nay.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án

* Đối tượng nghiên cứu

!Syntax Error, *

2

Là những vấn đề liên quan trực tiếp đến việc định hướng XHCN trong hoạt động

báo chí cách mạng ở nước ta hiện nay (nhất là đối với thể loại báo chí chính trị - xã

hội).

* Phạm vi nghiên cứu

- Bàn về hoạt động báo chí theo nghĩa hẹp, đó là quá trình truyền bá thông tin mang

tính định hướng của các cơ quan báo chí, các nhà báo đến các tầng lớp nhân dân, nhằm

góp phần thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới toàn diện đất nước theo định hướng xã

hội chủ nghĩa.

- Các loại hình báo chí cơ bản được khảo sát, bao gồm: Báo in, báo nói, báo hình,

báo điện tử. Thời gian khảo sát từ khi thực hiện công cuộc đổi mới toàn diện đất nước

(1986) đến nay.

4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của luận án

* Cơ sở lý luận

Luận án dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh

và đường lối, quan điểm của Đảng, Nhà nước ta về định hướng XHCN, hoạt động báo

chí và những vấn đề liên quan.

* Phương pháp nghiên cứu

Trong quá trình nghiên cứu tác giả luận án đã sử dụng các phương pháp nghiên

cứu cơ bản sau: Phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử;

phương pháp lôgíc - lịch sử; phương pháp phân tích - tổng hợp; phương pháp thống kê,

hệ thống hóa; phương pháp điều tra xã hội học .

5. Đóng góp mới của luận án

- Chỉ ra những nội dung cơ bản của việc định hướng XHCN trong hoạt động báo

chí ở nước ta.

- Đánh giá những thành tựu đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của những

thành tựu, hạn chế đó, cùng những vấn đề đặt ra đối với định hướng XHCN trong hoạt

động báo chí ở nước ta.

- Nêu lên những giải pháp chủ yếu nhằm bảo đảm định hướng XHCN trong hoạt

động báo chí ở nước ta.

6. ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án

- Kết quả của luận án có thể làm tài liệu tham khảo để các cơ quan lãnh đạo, quản

lý báo chí đề ra những phương hướng và giải pháp thiết thực phục vụ công tác định

hướng, quản lý, phát triển báo chí đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa,

hiện đại hóa đất nước.

- Luận án có thể làm tài liệu phục vụ công tác nghiên cứu, giảng dạy về báo chí và

cho giới báo chí trong nhiệm vụ tuyên truyền phát triển đất nước theo định hướng

XHCN.

7. Kết cấu của luận án

Ngoài phần mở đầu, tổng quan vè tình hình nghiên cứu đề tài, kết luận và danh mục

tài liệu tham khảo, nội dung của luận án gồm 3 chương, 7 tiết