1. Khái niệm đường cơ sở theo Công ước về luật biển năm 1982

2. Đường cơ sở của Nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam theo Tuyên bố của Chính phủ ngày 12/11/1982

Ngày 16/11/2004 cộng đồng quốc tế kỷ niệm 10 năm Công ước quốc tế của Liên hợp quốc về luật biển năm 1982 (Công ước 1982) có hiệu lực. Công ước 1982 là một bản “Hiến pháp” của cộng đồng quốc tế về biển, có giá trị pháp lý đặc biệt quan trọng trong đời sống quốc tế. Với 320 điều khoản, 17 phần và 9 bản phụ lục đính kèm. Lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại, Công ước 1982 đã quy định một cách tổng thể, chi tiết các quy định về sử dụng biển và đại dương vào mục đích hòa bình như: xác định chế độ pháp lý của các vùng biển thuộc chủ quyền quốc gia (nội thủy, lãnh hải), quyền chủ quyền quốc gia (vùng tiếp giáp lãnh hải, đặc quyền kinh tế và thềm lục địa) và các vùng biển chung của cộng đồng quốc tế (biển quốc tế, Vùng và đáy đại dương); xác lập các quy định hoạt động hàng hải, hàng không, nghiên cứu khoa học; bảo vệ mội trường; phân định biển; giải quyết tranh chấp về biển .

Một trong những nội dung đặc biệt quan trọng được quy định trong Công ước 1982 là việc xác định đường cơ sở vì đấy chính là “cột mốc”, là cơ sở pháp lý để các quốc gia hoạch định các vùng viển thuộc chủ quyền và quyền chủ quyền quốc gia trên biển. Nghiên cứu các điều luật trong Công ước 1982, đặc biệt là các quy định về đường cơ sở, chúng tôi thấy rằng, các điều khoản của Công ước 1982 chưa quy định cụ thể về cách thức hoạch định đường cơ sở, đặc biệt là đường cơ sở thẳng. Chính vì vậy, thực tiễn việc hoạch định các vùng biển các quốc gia ven biển trong thời gian qua đều có xu hướng chung là hoạch định đường cơ sở thẳng có lợi cho quốc gia mình. Với mong muốn làm rõ hơn các quy định của Công ước 1982 về đường cơ sở, trong phạm vi bài viết này, chúng tôi muốn tập trung nghiên cứu những vấn đề pháp lý cơ bản về đường cơ sở trong luật biển quốc tế và pháp luật Việt Nam.

1. Khái niệm đường cơ sở theo Công ước về luật biển năm 198