Hội nhập kinh tế quốc tế là xu thế tất yếu đối với sự phát triển kinh tế-xã hội của tất cả các quốc gia trên thế giới. Thời gian qua, Việt Nam đã tiến hành từng bước quan trọng trong hội nhập sâu vào nền kinh tế khu vực và thế giới. Cụ thể, Việt Nam đã trở thành thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam á (AFTA ), Diễn đàn hợp tác kinh tế Châu á Thái Bình Dưương (APEC), ký kết Hiệp định thưương mại với Liên minh Châu Âu (EU). Tháng 12/1994 Việt Nam đã gửi đơn xin gia nhập Hiệp định chung về thuế quan và thương mại (GATT) và sau đó chuyển thành Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Tháng 11/2002, Việt Nam đã tham gia đàm phán thành lập Khu vực thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc với mục tiêu thành lập khu vực mậu dịch tự do CAFTA rộng lớn nhất thế giới trong khoảng 10 năm tới và đây sẽ là thị trường có dung lượng lớn thứ hai thế giới sau Khu vực thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA). Mặt khác, từ năm 2002 trở lại đây khu vực Châu á liên tục chứng kiến sự ra đời các thoả thuận thương mại song phương giữa ASEAN với các đối tác kinh tế chủ chốt như Mỹ, Nhật, Trung Quốc, ấn Độ...cũng như giữa từng nước ASEAN với các nước trong và ngoài khu vực Châu á.

Đặc biệt, hiệp định thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ (BTA) được ký kết ngày 13/7/2000 và chính thức có hiệu lực từ 10/12/2001 đã tạo ra một thị trường xuất khẩu tiềm năng có quy mô và tôc độ tăng trưởng hàng đầu của Việt Nam, có khả năng vượt qua cả EU, ASEAN và Nhật Bản. Tuy nhiên, tác động của BTA đối với hoạt động xuất - nhập khẩu của Việt Nam theo 2 xu hướng : thứ nhất, tăng trưởng xuất khẩu sang Hoa Kỳ là do sự chuyển hướng xuất khẩu từ các thị trường khác ; thứ hai, tăng trưởng xuất khẩu sang Hoa Kỳ là do việc mở rộng sản xuất. Với xu hướng thứ nhất, tác động của BTA là không đáng kể, bởi vì, sự tăng trưởng xuất khẩu sang Hoa Kỳ chủ yếu là sự chuyển hướng xuất khẩu. Đối với xu hướng thứ hai, tác động của BTA là rất lớn, bởi vì nó đã mở rộng sản xuất, dẫn đến tăng việc làm, đầu tư không những của các ngành xuất khẩu mà cả các ngành phục vụ xuất khẩu.