[FONT="]CHƯƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỊ TRƯỜNG CỦA DOANH NGHIỆP

[FONT="]I. THỊ TRƯỜNG CỦA DOANH NGHIỆP

[FONT="]1.Khái niệm và vai trò thị trường của doanh nghiệp[FONT="]:

[FONT="]1.1.Khái niệm về thị trường

[FONT="]Thị trường xuất hiện đồng thời với sự ra đơì và phát triển cuả nền sản xuất xã hội và được hình thành trong lĩnh vực lưu thông. Người có hàng hoá hoặc dịch vụ đem ra trao đổi dược gọi là bên bán, người có nhu cầu chưa thoả mãn và có khả năng thanh toán được gọi là bên mua.

[FONT="]Trong quá trình trao đổi đã hình thành mối quan hệ nhất định đó là quan hệ giữa những người bán và quan hệ giữa những người mua với nhau. Vì vậy cũng có quan điểm cho rằng, thị trường là nơi gặp gỡ để tiến hành hoạt động mua bán giữa người bán và người mua.

[FONT="]Từ đó cho thấy sự hình thành của thị trường đòi hỏi phải có:

[FONT="]- Đối tượng trao đổi sản phẩm hàng hoá hay dịch vụ

[FONT="]- Đối tượng tham gia trao đổi: bên bán và bên mua.

[FONT="]- Điều kiện thực hiện trao đổi: Khả năng thanh toán

[FONT="]Theo nội dung trên, điều quan tâm nhất của doanh nghịp là tìm ra nơi trao đổi, tìm ra nhu cầu và khả năng thanh toán của những sản phẩm, dịch vụ mà nhà sản xuất dự định cung ứng. Còn đối với người tiêu dùng, họ lại quan tâm tới việc so sánh những sản phẩm, dịch vụ mà sản xuất cung ứngthoả mãn đũng yêu cầu và thích hợp với khả năng thanh toán của họ. Tóm lại, các doanh nghiệp tìm kiếm trên thị trườngnhu cầu về hàng hoá dịch vụ của người tiêu dùng, còn người tiêu dùngthì tìm kiếm trên thị trườngnhững sản phẩm dịch vụ mà nhà sản xuất kinh doanh có khả năng đáp ứng.

[FONT="]Theo góc độ Marketing, thị trường được định nghĩa như sau: Thị trường bao gồm tất cả các khách hàng tiềm ẩn cùng có một nhu cầu hay mong muốn cụ thể, sẵn sàng và có khả năng tham gia trao đổi để thoả mãn nhu cầu và mong muốn đó.

[FONT="]Thị trường là nơi mà người bán và người mua tự tìm đến với nhau qua trao đổi, thăm dò, tiếp xúc để nhân lấy lời giải pháp mà mỗi bên cần biết.Các doanh nghiệp thông qua thị trường để tìm cách giải quyết các vấn đề:

[FONT="]- phải sản xuất loại hàng gì ? cho ai?

[FONT="]- Số lượng bao nhiêu?

[FONT="]- Mẫu mã, kiểu cách, chất lượng như thế nào?

[FONT="]Còn người tiêu dùng thì biết được

[FONT="]- Ai sẽ đáp ứng được nhu cầu của mình?

[FONT="]- Nhu cầu được thoả mãn tới mức nào?

[FONT="]- Khả năng thanh toán ra sao?

[FONT="]Tất cả những câu hỏi trên chỉ có thể được trả lời chính xác trên thị trường.

[FONT="]1.2. Vai trò của thị trường

[FONT="]Thị trưòng có vai trò quan trọng đối với sản xuất hàng hoá, kinh doanh và quản lý kinh tế .

[FONT="]Trong qua trình tái sản xuất hàng hoá, thị trường nằm trong khâu lưu thông. Thị trường là chiếc ' cầu nối' giữa sản xuất và tiêu dùng, là mục tiêu của quá trình sản xuất hàng hoá.

[FONT="]Thị trường chính là nơi hình thành và xử lý mối quan hệ giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp khác, giữa doanh nghiệp với nhà nước.

[FONT="]Thị trường là bộ phận chủ yếu của môi trường kinh tế xã hội của doanh nghiệp, nó vừa là môi trường kinh doanh, vừa là tấm gương để các nàh sản xuất nhận biết nhu cầu của xã hội, vừa là thước đo để các doanh nghiệp đánh giá hiệu quả kinh doanh của mình, kiểm nghiệm các chi phí sản xuất và chi phí lưu thông, góp phần thực hiện yêu cầu của quy luật tiết kiệm

[FONT="]Trong quản lý nền kinh tế quốc dân, thị trường vừa là đối tượng, vừa là căn cứ của kế hoạch hoá, nó là công cụ bổ sung cho các công cụ điều tiết nền kinh tế vĩ mô của nhà nước. Thị trường là nơi mà thông qua đó nhà nước tác động vào quá trình kinh doanh của các đơn vị cơ sở. Đồng thời, thị trường sẽ kiểm nghiệm tính chất đúng đắn của các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước ban hành.

[FONT="]2. Phân loại thị trường

[FONT="]Phân loại thị trường là cần thiết, khách quan để nhận thức cặn kẽ thị trường. Có thể có dựa và nhiều tiêu thức khác nhau để phân loại thị trường.

[FONT="]2.1. Căn cứ vào hàng hóa lưu thông trên thị trường[FONT="]:

[FONT="]Có thể chia thị trường làm 3 thị trường: Thị trường tư liệu sản xuất, thị trường hàng tiêu dùng và thị trường dịch vụ

[FONT="]- Thị trường tư liệu sản xuất: trên thị trường tư liệu sản xuấtthường có những nhà kinh doanh lớn, cạnh tranh diễn ra mạnh hơn quy mô thị trường ( sức chứa) lớn và khả năng thống nhất thị trường trong toàn quốc lớn nhưng nhu cầu trên thị trường không phong phú, đa dạng như nhu cầu trên thị trường hàng tiêu dùng. Thị trường tư liệu sản xuất phụ thuộc nhiều vào thị trường hàng tiêu dùng. Thị trường lớp hàng này thường là thị trường bán buôn.

[FONT="]-Thị trường hàng tiêu dùng: tính đa dạng và phong phú của nhu cầu tiêu dùng cuối cùng quyết định tính đa dạng, phong phú và sôi động của thị trường tiêu dùng. Mức độ cạnh tranh trên thị trường này không gay gắt như trên thị trườngtư liệu sản xuất. Hình thức mua bán trên thị trường này cũng rất phong phú: bán buôn, bán lẻ, đại lý . song hình thức bán lẻ vẫn là chủ yếu.

[FONT="]- Thị trường dịch vụ: là những thị trường về sản phẩm phi vật thể. Do quá trình sản xuất và tiêu thụ các dịch vụ hoàn toàn thống nhất với nhau nên người sản xuất dịch vụ thường là người bán, người tiêu dùng dịch vụ thường là người mua trên thị trường. Thị trường dịch vụ mang tính chuyên môn hoá cao, với chủng loại ít, ổn định. Trên thị trường, trao đổi thường diễn ra theo phương thức trao đổi trực tiếp, bán lẻ cho người tiêu dùng.

[FONT="]2.2. Căn cứ vào tương quan số lượng và vị thế người mua và bán trên thị trường[FONT="]:

[FONT="]Chia ra thành thị trường độc quyền, thị trường cạnh tranh và thị trường hỗn hợp giữa độc quyền và cạnh tranh.

[FONT="]Đây là dạng phân định hình thái thị trường quan trọng nhất vì nó gắn liền với phương thức hình thái giá và phương thức ứng xử của những bên tham gia thị trường.

[FONT="]- Thị trường độc quyền: là thị trường mà một bên tham gia chỉ có một người duy nhất. Bên độc quyền có quyền quyết định về giá cả, khối lượng, cơ cấu chủng loại hàng hoá trao đổi và các mối quan hệ khác. Thị trường độc quyền có thị trường độc quyền bán và thị trường độc quyền mua.

[FONT="]- Thị trường cạnh tranh: là thị trường cạnh tranh mà ở đó có nhiều người bán và người mua tham gia. Trên thị trường cạnh tranh, các quan hệ kinh tế diễn ra tương đối khách quan và ổn định. Thị trường cạnh tranh có 2 loại: thị trường cạnh tranh hoàn hảo và thị trường cạnh tranh không hoàn hảo.

[FONT="]- Thị trường hỗn hợp giữa độc quyền và cạnh tranh: gồm hai hình thái cơ bản là thị trường độc quyền cạnh tranh và thị trường cạnh tranh mang tính độc quyền.

[FONT="]+ Thị trường độc quyền cạnh tranh: là thị trường vừa có yếu tố độc quyền lại vừa có các yếu tố cạnh tranh. Độc quyền hình thành do các doanh nghiệp có động cơ chung là tối đa hoá lợi nhuận nên tìm cách thoả hiệp bằng hiệp ước hoặc thoả hiệp ngầm với nhauđể hành động với nhau như một nhà độc quyền duy nhất. Mặt khác, các doanh nghiệp lại muốn có lợi nhuận của mình cao hơn doanh nghiệp khác nên tìm cách cạnh tranh với nhau bằng cách phân biệt hoá sản phẩm.

[FONT="]+ Thị trường cạnh tranh mang tính độc