Nghị quyết Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ VI đã đề ra việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế từ nền kinh tế tập trung sang nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần có sự quản lý của nhà nước theo định hướng Xã hội Chủ nghĩa.

Thực hiện đường lối đó của Đảng và hoà nhập cùng xu thế chung của đất nước ngoại thương- ngành kinh doanh mũi nhọn có tác dụng thúc đẩy quá trình ổn định và phát triển kinh tế-xã hội - đã từng bước khẳng định vai trò của mình. Từ đó đến nay, Việt Nam đã không ngừng mở rộng quy mô kinh doanh, mở rộng thị trường để dần dần hoà nhập vào đời sống kinh tế khu vực và quốc tế. Ngày nay, nhắc đến Việt Nam, người ta nhớ ngay đến một đất nước xuất khẩu gạo đứng hàng thứ ba trên thế giới (sau Thái lan và Mĩ). Ngoài ra, Việt Nam còn có uy tín trên thị trường thế giới trong xuất khẩu những mặt hàng truyền thống như dệt may, giầy da, cà phê, hạt điều,… và đặc biệt mặt hàng Thuỷ hải sản của Việt Nam đã và đang chiếm vị trí cao trên thị trường quốc tế.

Thuỷ sản là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Xuất khẩu thuỷ sản trong 19 năm qua, luôn đạt mức tăng trưởng cả về năng lực sản xuất, sản lượng và giá trị, riêng về giá trị hàng năm tăng từ 22 đến 23 %/. Theo thống kê của FAO năm 1996 Việt Nam đứng thứ 25, năm 1997 thứ 29 trong xuất khẩu thuỷ sản thế giới. Trong khu vực Đông Nam Á năm 1996 Việt Nam đứng thứ 3 và năm 1997 đứng thứ tư về xuất khẩu thuỷ sản. Xuất khẩu thuỷ sản đã góp phần đáng kể vào nguồn thu ngân sách Nhà nước, tăng tích luỹ cho dân, tăng vốn đầu tư để mở rộng phát triển sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam hiện nay vẫn chưa tương xứng với tiềm năng và còn thấp xa so với xuất khẩu thuỷ sản của nhiều nước trong khu vực. Nhằm đạt mục tiêu công nghiệp hóa- hiện đại hoá ngành sản xuất thuỷ sản, thay đổi cơ cấu thuỷ sản xuất khẩu, đưa kim ngạch xuất khẩu tăng 1,1 tỉ USD vào năm 2000, 2 tỉ USD vào năm 2005 và 3 tỷ vào năm 2010, tăng hiệu quả và tích luỹ để tái sản xuất mở rộng, tạo động lực chủ yếu để chuyển đổi cơ cấu kinh tế ngành, thúc đẩy sản xuất thuỷ sản phát triển trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trong nền kinh tế của đất nước, góp phần nâng cao đời sống và làm giầu cho nhân dân vùng nông thôn và ven biển, các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong hoạt động sản xuất kinh doanh xuất khẩu đặc biệt là tìm kiếm và mở rộng thị trường tiêu thụ. Hiện nay hàng thuỷ sản Việt Nam đã có mặt ở 56 nước và khu vực trong đó có những thị trường lớn như EU, Mỹ và Nhật đã bước đầu đa dạng hoá thị trường, giảm bớt sự lệ thuộc vào thị trường Nhật và các thị trường các nước trong khu vực, giảm bớt khó khăn những khi có biến động thị trường. Thị trường Nhật là thị trường có dung lượng lớn, người dân có thu nhập cao, nhu cầu nhập khẩu thuỷ sản hàng năm rất lớn, giá cả ổn định với các chủng loại sản phẩm phong phú đa dạng. Tuy nhiên, thị trường Nhật lại là một thị trường có yêu cầu khắt khe về chấtg lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm. Vì vậy, dù sản phẩm thuỷ sản Việt Nam vào thị trường Nhật ngày càng chiếm tỉ trọng lớn trong tổng sản phẩm thuỷ sản Việt Nam, nhưng đến nay đường vào thị trường Nhật vẫn còn nhiều trắc trở đôi khi làm nản lòng doanh nghiệp.

Kết cấu đề tài:

Chương I: Vai trò và ý nghĩa của mặt hàng thuỷ sản trong nền kinh tế và trong xuất khẩu

Chương II: Thực trạng về hoạt động xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam sang thị trường Nhật

Chương III: Định hướng sản phẩm xuất khẩu thuỷ hải sản của Việt Nam vào thị trường Nhật trong thời gian tới