Đôi nét về vai trò nông nghiệp và kinh tế nông thôn, vấn đề phát triển nông nghiệp và kinh tế nông thôn là một vấn đề hàng đầu trong các nhiệm vụ và giải pháp chính của nước ta. Trong Nghị quyết bàn về nhiệm vụ năm 1999 - kỳ họp thứ 4 (12.1998) đã xác định: "Khuyến khích phát triển hình thức trang trại gia đình, hình thức trang trại quy mô lớn để khai thác có hiệu quả đất trống đồi trọc, đất hoang hoá".

Chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước ta luôn luôn coi trọng, tạo điều kiện cho các hình thức kinh tế mới ở nông thôn phát triển, làm nền tảng cho sự phát triển kinh tế và ổn định đời sống nhân dân.

Vị trí của nông nghiệp và kinh tế nông thôn trong chính sách phát triển kinh tế xã hội rất quan trọng, nhằm đảm bảo an ninh lương thực góp phần ổn định kinh tế xã hội, giải quyết việc làm và tăng thu nhập cho người lao động, phát huy tiềm năng đất đai trong nông nghiệp ngày càng hiệu quả hơn.

Sau hơn 10 năm đổi mới chính sách kinh tế và thực thi hàng loạt những chính sách, cơ chế quản lý trong nông nghiệp, kinh tế nông thôn, bộ mặt nông nghiệp, nông thôn đã và đang có những bước phát triển, giải quyết được cơ bản vấn đề lương thực, đảm bảo nhu cầu lương thực trong nông nghiệp, cơ sở hạ tầng ở nông thôn đã và đang được nâng cấp xây mới, việc trồng rừng, bảo vệ rừng, khai thác đánh bắt thuỷ hải sản đã được đầu tư chú ý đúng mức, các chương trình xoá đói giảm nghèo, tạo việc làm cho người lao động, vấn đề định canh định cư... đang được triển khai, tạo đà cho nông nghiệp nông thôn phát triển và đáp ứng nguyện vọng của đông đảo bà con nông dân.

Tuy nhiên, nông nghiệp và kinh tế nông thôn hiện nay ở nước ta đang là một khu vực có nhiều vấn đề mới phát sinh: về lực lượng sản xuất có những bất cập so với yêu cầu của nền kinh tế thị trường với mức độ tập trung sản xuất hàng hoá trên quy mô lớn. Nhìn chung trong nông nghiệp, năng suất lao động còn thấp do trình độ cơ khí hoá công nghệ còn yếu kém, bình quân đất đai thực tế canh tác ngày càng giảm, ở mức thấp nhất so với bình quân chung của thế giới, đất đai còn hoang hoá nhiều nền việc sử dụng đất còn chưa hợp lý, lãng phí. Số lao động trong nông nghiệp nông thôn thiếu việc làm ngày càng gia tăng. Quan hệ sản xuất trong nông nghiệp nảy sinh những vấn đề phức tạp vốn đã có trong nhiều năm qua và có nhiều vấn đề mới như phong trào hợp tác xã dậm chân tại chỗ hay có thể nói chưa có dấu hiệu phát triển theo mong muốn. Mô hình hợp tác xã mới đang triển khai còn gặp nhiều trở ngại, nhiều hợp tác xã chưa phát huy vai trò cơ bản của mình là tổ chức tự nguyện ở ngoại thương.

Vấn đề bức xúc phát sinh trong quan hệ sản xuất nông nghiệp nông thôn hiện nay chính là vấn đề hạn điền và kinh tế trang trại. Mặc dù những vấn đề này đã có từ những năm qua, có thể nói là kinh tế trang trại đã xuất hiện cùng với sự đổi mới chủ trương chính sách kinh tế của Đảng và Nhà nước ta vào những năm đầu thập niên 90.

Đây là sự xuất hiện trở lại của mô hình kinh tế trang trại nhưng đã tạo ra sự phát triển đột biến trong nông nghiệp, tạo ra được giá trị hàng hoá vượt trội so với kinh tế hộ nông dân.

Sau đây chúng ta sẽ nghiên cứu kỹ hơn về một số vấn đề liên quan đến kinh tế trang trại ở nước ta hiện nay.

Kết cấu đề tài:

1-/ Khái quát quá trình hình thành hình thức kinh tế trang trại

2-/ Thực trạng về kinh tế trang trại