Lời nói đầu

Thập niên cuối cùng của thiên niên kỷ thứ 2 là nhân chứng của sự Phát triển nhanh chóng trong nhiều lĩnh vực nhưng sôi động nhất có lẽ là trong lĩnh vực kinh tế thương mại. Xu thế Quốc tế hoá Thương mại đã liên kết các quốc gia có chế độ Chính trị khác nhau thành một thị trường thống nhất, sự Phát triển của nền kinh tế thế giới đã đạt tới mức biên giới các quốc gia chỉ còn ý nghĩa về mặt hành chính. Đây cũng là một thuận lợi cơ bản cho sự Phát triển của ngành Hàng không dân dụng của các quốc gia bởi tính “quốc tế” là một trong những đặc thù của ngành nhất là các quốc gia đang Phát triển. Hòa chung vào xu thế đó Việt Nam đã đạt được những nỗ lực to lớn đổi mới mọi mặt mà trọng tâm đổi mới chiến lược kinh tế với nội dung cơ bản xuyên suốt là chuyển đổi từ cơ chế bao cấp sang thị trường với chính sách đa phương hóa, đa dạng hóa các Quan hệ đối ngoại. Những cải cách mạnh mẽ trong hệ thống chính sách đã phát huy tiềm năng của đất nước góp phần ổn định tạo đà cho sự Phát triển của đất nước trên mọi mặt đời sống, kinh tế xã hội. Một trong những yếu tố quan trọng giúp cho Việt Nam đạt được những kết quả như vậy là do đường lối chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước đặc biệt là do chính sách Đầu tư Phát triển những ngành kinh tế mũi nhọn, mang lại hiệu quả kinh tế cao mà ngành Hàng không dân dụng được Đảng và Nhà Nước xác định ưu tiên Phát triển nhằm mục đích thúc đẩy Phát triển Thương mại Quốc tế của Việt Nam... Có thể nói vận tải hàng không là chất xúc tác đặc biệt thúc đẩy nền kinh tế quốc dân Phát triển và mở đường hàng không cũng có nghĩa là mở rộng hợp tác về kinh tế, về Quan hệ Chính trị và giao lưu văn hóa xã hội.

Vì thế mà hoạt động giao nhận hàng xuất nhập khẩu bằng đường hàng không mặc dù còn rất non trẻ song đã chứng tỏ được tầm quan trọng trong việc thúc đẩy Thương mại Quốc tế giữa các quốc gia. Hoạt động giao nhận hàng xuất nhập khẩu bằng đường hàng không đa dạng và phức tạp với bộ chứng từ bao gồm nhiều loại chứng từ khác nhau nên còn nhiều hạn chế như: bộ chứng từ dễ bị sai sót, thời gian làm thủ tục còn mất nhiều thời gian...

Bên cạnh đó, hiện nay thị trường giao nhận của Việt Nam hết sức sôi động, có rất nhiều công ty tham gia hoạt động trong lĩnh vực này cạnh tranh quyết liệt cùng với các doanh nghiệp Nhà nước chuyên về lĩnh vực giao nhận vận tải trước đây. Cho nên vấn đề đặt ra cho các doanh nghiệp là làm thế nào để nâng cao quy trình nghiệp vụ, đảm bảo chất lượng của hàng hoá cũng như thời gian làm thủ tục nhanh chóng, kịp tiến độ giao hàng cho khách hàng. Do đó, hoàn thiện công tác giao nhận hàng xuất nhập khẩu bằng đường hàng không của ngành Hàng không Việt Nam là một yếu tố quan trọng để Phát triển kinh tế xã hội, nó không thể tách rời quá trình Phát triển của nền kinh tế Việt Nam với khu vực và thế giới.

Xuất phát từ thực tế đó em đã chọn đề tài “Một số giải pháp hoàn thiện quy trình giao nhận hàng xuất nhập khẩu bằng đường hàng không ở Việt Nam” làm đề tài cho luận văn tốt nghiệp.

Mục đích nghiên cứu của đề tài là nhằm phân tích hoạt động kinh doanh, các biện pháp Phát triển giao nhận hàng xuất nhập khẩu bằng đường hàng không nhằm làm nổi rõ tầm quan trọng của nó đối với sự Phát triển Thương mại Quốc tế của Việt Nam nói riêng và sự Phát triển của nền kinh tế quốc dân nói chung.

Hoạt động giao nhận hàng xuất nhập khẩu là một chuỗi các bước quy trình nghiệp vụ nối tiếp nhau và mỗi phương thức vận tải khác nhau lại có một quy trình giao nhận khác nhau. Tuy nhiên do thời gian và nguồn tài liệu hạn chế, luận văn của em chỉ tập trung nghiên cứu về quy trình nghiệp vụ giao nhận bằng đường hàng không nhằm đưa ra một số giải pháp hoàn thiện quy trình nghiệp vụ giao nhận bằng đường hàng không tại Tổng công ty Hàng không Việt Nam

Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, danh mục các tài liệu tham khảo và các phụ lục khác, luận văn gồm 3 chương :

Chương I: Khái quát chung về nghiệp vụ giao nhận hàng xuất nhập khẩu bằng đường hàng không

Chương II: Thực trạng và quy trình giao nhận hàng xuất nhập khẩu bằng đường hàng không tại Tổng công ty hàng không Việt Nam

Chương III: Một số giải pháp hoàn thiện quy trình giao nhận hàng xuất nhập khẩu bằng đường hàng không tại Tổng công ty hàng không Việt Nam

Với kết cấu như trên em hy vọng rằng luận văn của em sẽ trình bày một cách rõ ràng quy trình nghiệp vụ giao nhận tại Tổng công ty hàng không Việt Nam để trên cơ sở đó đưa ra một số giải pháp. Tuy nhiên với kiến thức còn hạn chế, luận văn của em sẽ không tránh khỏi có những sai sót và khiếm khuyết. Em mong các thầy cô cùng các bạn thông cảm và đưa ra những ý kiến đóng góp để bản luận văn của em được hoàn chỉnh hơn.

Qua đây em xin gửi lời cảm ơn tới các thầy cô, đặc biệt là thầy giáo - Tiến sỹ Vũ Sỹ Tuấn - Chủ nhiệm khoa kinh tế Ngoại thương, Đại học Ngoại thương Hà Nội đã chỉ bảo, hướng dẫn tận tình, giúp đỡ em hoàn thành khóa luận này.

Em cũng xin gửi lời cảm ơn đến các cán bộ của Ban hàng hóa của Vietnam Airlines, Văn phòng khu vực miền Bắc đã nhiệt tình giúp đỡ, cung cấp tài liệu quý báu để em hoàn thành khoá luận này một cách tốt nhất trong khả năng của mình.

Mục lục

Lời nói đầu

Trang

Chương I : Khái quát chung về nghiệp vụ giao nhận hàng xuất nhập khẩu bằng đường hàng không 1

I. Khái niệm chung về nghiệp vụ giao nhận 1

1. Khái niệm và phạm vi hoạt động 1

1.1. Khái niệm 1

1.2. Phạm vi hoạt động 3

2. Vai trò và trách nhiệm của người giao nhận 4

2.1. Vai trò của người giao nhận trong Thương mại Quốc tế 4

2.2. Trách nhiệm của người giao nhận trong giao nhận Quốc tế 5

3. Nguồn luật điều chỉnh nghiệp vụ giao nhận bằng đường hàng không 8

3.1. Luật quốc gia 8

3.2. Luật Quốc tế 12

4. Các tổ chức Quốc tế về hàng không

4.1. Hiệp hội vận tải hàng không Quốc tế IATA (International Air Transport Association)

4.2. Hiệp hội Quốc tế các tổ chức giao nhận FIATA

II. Quy trình nghiệp vụ giao nhận hàng hoá xuất nhập khẩu bằng đường hàng không 17

1. Quy trình nghiệp vụ giao nhận hàng xuất khẩu 17

1.1. Thông qua chủ hàng để có các chứng từ

1.2. Chuẩn bị hàng hoá, lập chứng từ để giao hàng

1.3. Thông báo cho người nhận hàng

1.4. Thanh toán các chi phí

1.5. Thanh lý Hợp đồng nội 17

2. Quy trình nghiệp vụ giao nhận hàng nhập khẩu 20

2.1. Hàng giao theo phương thức "Door to door"

2.1.1. Nhận và chuẩn bị giấy tờ

2.1.2. Thông báo cho người nhận hàng đến nhận chứng từ để làm thủ tục nhập khẩu

2.1.3. Làm thủ tục nhận hàng

2.1.4. Giao hàng

2.1.5. Thanh quyết toán tất cả các chi phí với chủ hàng

2.2. Hàng giao theo phương thức "Airport to airport"

2.2.1. Nhận và chuẩn bị giấy tờ

2.2.2. Thông báo cho người nhận hàng đến nhận chứng từ để làm thủ tục nhập khẩu

2.2.3. Làm thủ tục nhận hàng

2.2.4. Thanh quyết toán tất cả các chi phí với chủ hàng 20

20

III. Những nhân tố ảnh hưởng đến quy trình giao nhận hàng hoá xuất nhập khẩu bằng đường hàng không 23

1. Những nhân tố khách quan 23

1.1. Môi trường luật pháp

1.2. Môi trường chính trị, Xã hội

1.3. Môi trường công nghệ

1.4. Thời tiết

1.5. Đặc điểm của hàng hoá 24

2. Những nhân tố chủ quan 27

2.1. Cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, máy móc

2.2. Lượng vốn Đầu tư

2.3. Trình độ người tổ chức điều hành, tham gia quy trình 27

Chương ii: Thực trạng và quy trình giao nhận hàng xuất nhập khẩu bằng đường hàng không tại Tổng công ty hàng không việt nam 29

I. khái quát chung về tổng công ty hàng không Việt Nam - Vietnam airlines corporation

1. Lịch sử hình thành và Phát triển của Tổng công ty Hàng không Việt Nam 29

2. Cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ và đặc điểm Kinh doanh của Tổng công ty Hàng không Việt Nam 31

3. Nguồn lực của Tổng công ty Hàng không Việt Nam 35

iI. THực trạng Kinh doanh giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu của Tổng công ty hàng không Việt Nam 42

1. Kết quả Kinh doanh chung của Tổng công ty Hàng không Việt Nam 42

2. Kết quả vận chuyển hàng hoá XNK bằng đường hàng không của TCTHKVN trong những năm qua 45

3. Thị trường và khả năng cạnh tranh của Vietnam Airlines 48

4. Đối thủ cạnh tranh 52

Iii. Thực trạng quy trình giao nhận hàng xuất nhập khẩu tại Vietnam Airlines 53

1. Quy trình giao nhận hàng xuất khẩu 53

2. Quy trình giao nhận hàng nhập khẩu 63

3. Một số nhận xét về quy trình giao nhận hàng xuất nhập khẩu tại Vietnam Airlines 73

3.1. Những kết quả đạt được 74

3.2. Những tồn tại chính 75

3.3. Nguyên nhân 77

Chương III: Một số giải pháp hoàn thiện quy trình giao nhận hàng xuất nhập khẩu bằng đường hàng không tại Tổng công ty hàng không Việt Nam

I. ảnh hưởng của chiến lược xuất khẩu đến năm 2010 đối với vận tải hàng không 80

1. Quy mô và tốc độ tăng trưởng xuất khẩu 80

2. Cơ cấu hàng hoá xuất nhập khẩu

3. Cơ cấu thị trường xuất khẩu 80

II. Định hướng Phát triển vận chuyển hàng hoá xuất nhập khẩu bằng đường hàng không của Việt Nam 83

1. Tình hình hoạt động giao nhận ở Việt Nam 83

2. Dự báo thị trường vận tải hàng hoá hàng không Việt Nam

3. Chiến lược Phát triển vận tải hàng không đến năm 2010 85

86

III. Một số giải pháp hoàn thiện quy trình giao nhận hàng xuất nhập khẩu bằng đường hàng không tại Tổng công ty hàng không Việt nam 90

1. Kinh nghiệm của một số nước trong việc tổ chức, quản lý và Phát triển dịch vụ liên quan đến giao nhận hàng không

1.1. Quy trình nghiệp vụ TTHQ của Thái Lan

1.2. Kinh nghiệm của Singapore Airlines (SQ) về phục vụ hàng hoá

1.3. Kinh nghiệm của Hồng Kông trong Xây dựng cơ sở hạ tầng Phát triển dịch vụ vận tải hàng hóa do Hãng hàng không cung cấp 90

2. Các giải pháp từ phía nhà nước 94

2.1. Hoàn thiện chính sách kinh tế đối ngoại hướng mạnh về xuất khẩu

2.2. Nhà nước cần hỗ trợ đắc lực cho Vietnam Airlines trong hoạt động giao nhận hàng không Quốc tế

2.3. Hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng

2.4. Giảm thiểu các phiền hà về thủ tục hành chính, hải quan

2.5. Hoàn thiện cơ chế quản lý và điều tiết ngành hàng không dân dụng

2.6. Xây dựng một hệ thống Pháp luật đồng bộ và nhất quán, phù hợp với luật pháp và thông lệ Quốc tế

3. Giải pháp từ Tổng công ty Hàng không Việt Nam 100

3.1. Biện pháp trong khâu chuẩn bị và kiểm tra chứng từ

3.2. Đầu tư Phát triển cơ sở hạ tầng và phương tiện Kinh doanh

3.3. Đẩy mạnh công tác quảng cáo tiếp thị

3.4. Phát triển hình thức chuyên chở hàng hoá bằng Container

3.5. Phát triển hình thức vận tải đa phương thức (VTĐPT)

3.6. Đào tạo và Phát triển nguồn nhân lực

3.7. Các giải pháp về vốn và Tài chính 100

4. Các giải pháp từ phía các công ty giao nhận

4.1. Biện pháp trong khâu giao dịch với khách hàng

4.2. Biện pháp trong khâu vận chuyển

4.3. Biện pháp nhằm giảm giá dịch vụ

4.4. Biện pháp nâng cao chất lượng dịch vụ

4.5. Công tác đào tạo nguồn nhân lực 110

Kết luận

Tài liệu tham khảo

Phụ lục