I. KHÁI NIỆM KẾT HễN VÀ CHẾ ĐỊNH KẾT HễN TRONG LUẬT HễN NHÂN VÀ GIA ĐèNH VIỆT NAM

Luật Hôn nhân và gia đình là một ngành luật trong hệ thống pháp luật Việt Nam, được tạo thành bởi nhiều chế định khác nhau như chế định kết hôn, chế định ly hụn…nhằm điều chỉnh những quan hệ xã hội trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình như quan hệ nhân thân, quan hệ tài sản giữa vợ chồng, giữa cha mẹ và con cái, giữa các thành viên trong gia đình với nhau. Tuy nhiên, so với các quan hệ trong lĩnh vực pháp luật khác thì quan hệ pháp luật trong hôn nhân gia đình đặc biệt hơn. Dù là kết hôn hay ly hôn thì yếu tố tình cảm gắn bó giữa các chủ thể quyết định phần lớn việc xác lập tồn tại các quan hệ hôn nhân và gia đình.

Chế định kết hôn được coi là chế định quan trọng, thiết yếu của Luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam.

Kết hôn là sự chung sống giữa nam và nữ nhằm mục đích chung sống lâu dài, hạnh phúc và bền vững thông qua một sự kiện pháp lý. Theo cách hiểu thông thường thì: kết hôn là việc nam nữ lấy nhau thành vợ thành chồng. Còn theo khoản 2 Điều 8 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 thì: “ kết hôn được hiểu là việc nam nữ xác lập quan hệ vợ chồng theo quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn và đăng ký kết hôn. ”

Như vậy việc kết hôn phải thỏa mãn hai yếu tố:

Thứ nhất, thể hiện ý chí của nam nữ mong muốn được kết hôn với nhau.               Đõy là yếu tố quan trọng, hai bên nam nữ được quyền thể hiện rõ ràng ý chí việc họ hoàn toàn mong muốn được kết hôn với nhau. Sự thể hiện này phải có sự thống nhất của hai bên, không bên nào ép buộc, lừa dối bên nào. Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 đã quy định: nam nữ kết hôn góp phần “xõy dựng, hoàn thiện và bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình tiến bộ…nhằm xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, bền vững”. Từ đó có thể thấy rõ, sự tự nguyện của nam nữ trong việc kết hôn vừa là điều kiện