Khoá luận tốt nghiệp                                                                                                  Lại Hồng Hà

LỜI MỞ ĐẦU

Kể từ khi chiến tranh lạnh chấm dứt cho tới nay, hơn một thập niên đã trôi qua. Thế giới với nhiều thay đổi lớn mà điển hình là một trật tự mới đang đ­ược hình thành thay thế cho trật tự hai cực tr­ước đây. Với trật tự mới này, các nư­ớc vừa đấu tranh để tồn tại vừa hợp tác với nhau. Do đó, để có đư­ợc một vị trí vững chắc trên tr­ường quốc tế, mỗi quốc gia đều có một phư­ơng hư­ớng, đường lối chính sách riêng của mình. Trong cuộc cạnh tranh gay gắt nh­­ vậy, bằng cách điều chỉnh chính sách đối ngoại với các nước, Nhật Bản cũng là mét trong nhiều nước đang từng bước tìm kiếm vị trí phù hợp với tiềm năng kinh tế của mình.

Nh­­ chúng ta đã biết, khi Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, Nhật Bản là nư­ớc bại trận và phải chịu sự chiếm đóng của lực lượng quân Đồng minh. Dưới sự áp đặt của Mỹ, Nhật Bản đã trở thành một nước phi quân sự trong sù ràng buộc của điều 9 bản Hiến pháp hoà bình 1946. Và còng trong thời gian này, Nhật Bản đã lựa chọn theo đuổi một chính sách ngoại giao phụ thuộc vào Mỹ, tập trung phát triển kinh tế để khôi phục lại vị trí của mình.

Khi thế giới bư­ớc vào thời kỳ chiến tranh lạnh, nhằm xây dựng cho mình một đồng minh chống chủ nghĩa xã hội ở khu vực châu Á- Thái Bình D­ương, Mỹ đã biến Nhật trở thành một căn cứ quân sự và một đồng minh chiến lược của mình. Ng­ược lại, nhờ có Hiệp ­ước an ninh Mỹ- Nhật, Nhật Bản có điều kiện để phát triển kinh tế và kết quả là Nhật Bản đã nhanh chóng trở thành nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới, chỉ sau Mỹ. Tuy vậy, trên chính trư­ờng thế giới, Nhật Bản vẫn không có ảnh hư­ởng lớn, chỉ đ­ược coi nh­ư là " mét bộ phận của Mỹ" với tư­ thế tuy là " ng­ười khổng lồ về kinh tế như­ng lại là mét chó lùn về chính trị".

Sau khi chiến tranh lạnh chấm dứt, tình hình thế giới còng nh­ư khu vực đã có nhiều thay đổi, tạo cơ hội cho Nhật Bản có thể vư­ơn lên trở thành mét trong nhiều cực hình thành nên trật tự thế giới mới. Nhật Bản vẫn coi mối quan

                              68