ĐẶT VẤN ĐỀ

Tràn dịch màng phổi (TDMP) là một hội chứng do nhiều nguyên nhân gây ra, chẩn đoán xác định thì dễ, nhưng để đạt được chẩn đoán xác định căn nguyên, đặc biệt trong TDMP dịch tiết, vẫn là một thách thức cho các bác sỹ.

Trong các phương pháp để chẩn đoán nguyên nhân TDMP thì phân tích dịch màng phổi (vi sinh học, tế bào học (TBH), sinh húa) và mô bệnh học (MBH) được thực hiện với kỹ thuật sinh thiết màng phổi (STMP)kớn bằng kim Castelain vàAbrams là hai phương pháp căn bản và có giá trị thực tiễn hơn cả nhất là trong điều kiện của Việt Nam.

Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu cho thấykỹ thuật STMP kớncó hiệu quả cao trong chẩn đoán TDMP do lao với tỷ lệ tìm thấy nang lao tới 80% [47]. Trong ung thư thì chẩn đoán bằng tế bào học dịch màng phổi chỉ đạt dương tính 25%-50% [34,42] và không định được tớp ung thư, nhất là đối với u trung biểu mô, nhưng sinh thiết màng phổi có thể chẩn đoán dương tính tới 55%-70% bệnh nhân TDMP do ung thư và còn phân loại rõ ràng tớp ung thư [66].

Ở Việt Nam cũng đã có một số nghiên cứu về giá trị của STMP kín (sinh thiết mù hoặc dưới hướng dẫn của siêu âm, cắt lớp vi tính) trong chẩn đoán nguyên nhân TDMP, nhưng đối tượng được lựa chọn trong các nghiên đó đa phần là TDMP số lượng trung bình và nhiều. Cũng chưa có một nghiên cứu nào nêu lên mối tương quan của kết quả chẩn đoán MBH với mức độ tràn TDMP.Với tính chất can thiệp ít nguy hiểm hơn nhiều so với Nội soi màng phổi và STMP mở, lại có giá trị chẩn đoán cao mà STMP kín để làm MBH chẩn đoán vẫn là phương pháp được khuyên là nên thực hiện trước ở những trường hợp TDMP chưa rõ nguyên nhân