đặt vấn đề

Hội chứng ruột kích thích (HCRKT) là mét hội chứng thường gặp của đường tiêu hóa với các rối loạn chức năng ruột, gồm một nhóm các triệu chứng như: đau bụng, chướng bụng, rối loạn đại tiện v.v. Trước đây, hội chứng này có nhiều tên gọi khác nhau như: viêm đại tràng co thắt, rối loạn chức năng đại tràng, hội chứng đại tràng kích thích. Hiện nay, thuật ngữ HCRKT được thống nhất để gọi tình trạng bệnh lý này. Ở các nước phương Tây, HCRKT chiếm tỷ lệ tõ 30-35% sè bệnh nhân đến khám bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa. Ở Việt nam, theo Hà Văn Ngạc số bệnh nhân tiêu hoá tại viện 108 có 24,1% bệnh nhân mắc HCRKT [25]. Theo Lại Ngọc Thi phát hiện tỷ lệ này là 17,3% [31]. Qua các công trình nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước đều cho thấy tỷ lệ mắc HCRKT ở nữ giới nhiều hơn nam giới, với tỷ lệ tõ 1, 6:1 đến 2: 1 (tuỳ theo từng nghiên cứu), độ tuổi trung bình là 40 [22, 26, 27, 60, 61].

HCRKT không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng hay tái phát nênhạn chế và ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Đồng thời, cơ chế bệnh sinh và căn nguyên của bệnh chưa rõ ràng nên việc điều trị bệnh còn nhiều hạn chế. Y học hiện đại đã đạt được nhiều kết quả trong việc điều trị với mục tiêu làm giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.Y học cổ truyền Việt Nam còng đã ứng dụng mét sè bài thuốc để điều trị HCRKT như : “Bình vị tan” [27], “Viên nang Hế mọ” [29]và đã có hiệu quả nhất định. Năm 2008, viện Y học cổ truyền Quân đội công bố kết quả đề tài “Nghiên cứu tác dụng của bài thuốc “Tứ thần hoàn” trong điều trị HCRKT thể lỏng”. Đây là đề tài bước đầu đi sâu nghiên cứu cơ chế tác dụng của bài thuốc cổ phương trên thực nghiệm và đánh giá tác dụng điều trị của bài thuốc trên lâm sàng [26]. Tiếp tục hướng đi này, Viện y học cổ