Tiểu luận: VẤN ĐỀ KẾT CẤU TRONG TIỂU THUYẾT ROBIN SƠN CURSOE’

“Cuộc đời và những cuộc phưu lưu kỳ lạ của Robin Sơn Crusoe’ là tiểu thuyết đầu tiên đồng thời là tác phẩm tiêu biểu nhất trong sự nghiệpsáng tác của Difô “Rôbin Sơn Crusoe’” là sự kết hợp của nhiều loại tiểu thuyết thịnh hành lúc bấy giờ: Tiểu thuyết du ký, kiểu tiểu thuyết tự truyện, tiểu thuyết giáo huấn và phần nào của tiểu thuyết luận đề. Kết cấu của tác phẩm khôgn gò bó, tương đối thoải mái theo trật tự thời gian. Nhân vật nhiều khi chỉ là sợi chỉ đỏ xuyên suốt, chắp nối các sự kiện lại với nhau.

“Rôbin Sơn Crusoe’” được tổ chức theo kết cấu đơn tuyến, trong tác phẩm chỉ có một nhân vật chính, đóng vai trò trung tâm của cốt truyện là Rôbin Sơn. Có ý kiến cho rằng “nghệ thuật kết cấu chính là nghệ thuật tạo tình huốgn. Tình huống càng nhiều kích tính thì khả năng bộc lộ những đặc điểm bản chất của tính cách càng lớn”. Về một phương diện nào đó thì ý kiến này hoàn toàn chính xác. Sở dĩ “Rôbin Sơn Crusoe’” luô được độc giả yêu mến ngay từ khi mới xuất bản cũng là bởi tác phẩm có một kết cấu hợp lý, chặt chẽ, logic tạo sức hấp dẫn, lôi cuốn kỳ lạ đối với độc giả trong nước và trên thế giới.

Vây kết cấu là gì? Nó giữ vai trò gì trong tác phẩm. Kết cấu là việc tổ chức bố cục cốt truyện thành các phần, chương đoạn lớp, cảnh một cách hợp lý, đồng thời nó bố trí, sắp xếp các chi tiết, các sự kiện thành những bộ phận hữu cơ của một quá trình phát triển biện chứng và cái đích cuối cùng của quá trình đó vẫn là bộc lộ đặc điểm của tính cách và khẳng định chủ đề - tư tưởng tác phẩm.

Tiểu thuyết “Rôbin Sơn Crusoe’” được viết theo kết cấu chương hồi dưới hình thức tự thuật ngay từ câu đầu tiên của tác phẩm “Tôi sinh năm 1632 tại phố Ai ớc “ có năm tháng và địa điểm cụ thể, tạo cảm giác đây là một câu chuyện có thật, hấp dẫn, li kỳ lôi cuốn độc giả tác phẩm gồm 18 chương kết cấu theo thời gian lịch biểu có ghi ngày tháng rõ ràng. Các chương trong tác phẩm đều ngắn, cân đối, trung bình khoảng trên dưới mười trang in (tiếng Việt) kể về cuộc phưu lưu kỳ lạ, hấp dẫn của nhân vật trung tâm. Mỗi chương là một ‘bước” trong cuộc hành trình dó, mỗi một “bước” lại đẩy nhân vật đi xa hơn vào chốn hoang vu giữa thiên nhiên và cô đơn với đồng loại mãi sau này vào năm thứ hai mươi nhăm, nghĩa là lúc gần chấm dứt cuộc hành trình gian khổ, tai hoạ đó, nhân vật với gặp lại con người (Thứ Sáu và sau đó là những người khác), nhân vật mới nghe được giọng nói của đồng loại. Dường như nhà văn muố cho nhân vật làm quen trở lại với cuộc sống của con người. Đó cũng là “bước” chuẩn bị cho “bước” cuối cùng gặp gỡ lại “bước” đầu tiên trên đất liền. Một hành trình khép kín: Đất liền - Đảo hoang - Đất liền