Cách mạng tháng tám năm 1945 thành công đã mở ra một kỉ nguyên mới trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Trong hơn 60 năm qua, nhân dân ta đã đấu tranh oanh liệt giành độc lập tự do, thống nhất Tổ quốc và xây dựng chủ nghĩa xã hội, tạo nên những biến đổi rất to lớn và sâu sắc bộ mặt của đất nước.
Việc nghiên cứu và giảng dạy Lịch sử Việt Nam từ năm 1945 đến năm 2000 có ý nghĩa khoa học và thực tiễn sâu sắc, bởi lẽ thời kì này giữ một vị trí quan trọng trong lịch sử phát triển của dân tộc Do vậy, từ trước tới nay, nhiều tập giáo trình và các sách chuyên khảo về thời kì lịch sử này đã được lần lượt công bố, đáp ứng nhu cầu nghiên cứu, giảng dạy ở các trường sư phạm và khoa học xã hội nhân văn. Tuy nhiên, trên nền chung của một chương trình thống nhất, mỗi trường đều có những yêu cầu cụ thể riêng, nhằm thực hiện tốt mục tiêu đào tạo của nhà trường.
Tập Giáo trình Lịch sử Việt Nam 1945 - 2000 được biên soạn nhằm phục vụ yêu cầu đào tạo của Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên.
Căn cứ vào phương hướng cơ bản của chương trình giảng dạy Lịch sử Việt Nam trong các Khoa Lịch sử ở các trường Đạt học Sư phạm nước ta hiện nay tập Giáo trình Lịch sử Việt Nam 1945 - 2000 được biên soạn một cách hệ thống, tương đối toàn diện về các mặt kinh tế, chính trị, quân sự, văn hoá, xã hội và mang tính cập nhật. Những sự kiện lịch sử quan trọng diễn ra trên địa bàn miền núi phía Bắc được tác giả trình bày khá cụ thể, giúp cho sinh viên có điều kiện thuận lợi trong học tập và nghiên cứu. Một số sự kiện lịch sử và nhận định theo quan điểm mới cũng được thể hiện trong tập Giáo trình này.
Nội dung chương trình Lịch sử Việt Nam từ năm 1945 đến năm 2000 gồm 9 đơn vị học trình (135 tiết), được cấu trúc thành 3 phần:
Phần I: Việt Nam trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945 - 1954), gồm 4 đơn vị học trình (60 tiết).
Phần II: Việt Nam trong kháng chiến chống Mĩ cứu nước (1954 - 1975), gồm 4 đơn vị học trình (60 tiết).
Phần III: Việt Nam trong thời kì xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa (1975 - 2000), gồm 1 đơn vị học trình (15 tiết).
Lịch sử Việt Nam từ năm 1945 đến năm 2000 chứa đựng nội dung rất rộng lớn và phong phú, trong đó có nhiều vấn đề còn mang tính thời sự. Trong quá trình hoàn thiện tập Giáo trình này, chúng tôi đã nhận được những ý kiến đóng góp hết sức quý báu của một số đồng nghiệp, đặc biệt là của PGS.TS Trần Bá Đệ. Chúng tôi chân thành cảm ơn. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song với khả năng có hạn nên trong quá trình biên soạn, chúng tôi không tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Hi vọng sẽ nhận được ý kiến đóng góp chân thành của các bạn đồng nghiệp và sinh viên để có những tập giáo trình mới đạt chất lượng cao hơn.
