Bản chất của chiến tranh lạnh là sự đối đầu giữa hai cường quốc Xô-Mỹ, đồng thời đại diện cho hai khối Đông – Tây. Cuộc chiến này diễn ra gần nửa thế kỷ (1947-1989) và sự kết thúc của nó cũng là việc gạt bỏ những sự tranh chấp sống còn giữa 2 cực thế giới sau đại chiến thứ 2.

trình, có nhiều ý kiến nhất trí rằng từ nửa cuối thập niên 80 của thế kỷ XX chiến tranh lạnh đã bắt đầu thời kỳ dần tiêu vong. Vậy những biểu hiện của nó là gì. Có thể hiểu ngay rằng khi một cái kiềng được dựng trên ba cái chân, và cái kiềng đó không còn là cái kiềng vững chãi theo đúng nghĩa của nó nữa là khi một trong ba cái chân bị gẫy. Vậy thì, chiến tranh lạnh chỉ thực sự sụp đổ khi một trong hai cực của nó biến động, lung lay và thay vào sự đối đầu giữa hai cực là sự đối thoại, là sự hợp tác, nhượng bộ lẫn nhau. Vậy khi nói chiến tranh lạnh dần tiêu vong vào cuối thập niên 80 tức lúc đó xuất hiện các dấu hiệu cơ bản sau:

Một là, sự biến đổi mạnh mẽ của khối các nước xã hội chủ nghĩa, điển hình là Liên Xô và Đông Âu.