LỜI MỞ ĐẦU

Trong hành trình đi đến một xã hội ngày càng văn minh, phồn thịnh, mặc dù công nghiệp hoá (CNH) đã được thừa nhận là con đường đi tất yếu của mọi quốc gia, nhưng khái niệm CNH không phải bao giờ cũng được hiểu một cách thống nhất. Nhiều học giả quan niệm CNH đồng nghĩa với phát triển công nghiệp, tách biệt hoặc thậm chí đối lập nó với sự phát triển nông nghiệp và các ngành kinh tế khác. Theo họ, CNH là quá trình làm cho công nghiệp chiếm tỷ trọng áp đảo trong nền kinh tế, còn cơ cấu công nghiệp hay loại hình CNH như thế nào thì chưa phải vấn đề hàng đầu. Mét số không Ýt người khác sử dụng khái niệm CNH với ý nghĩa là xây dựng và mở rộng lĩnh vực các ngành công nghiệp chế biến …

Lịch sử đã từng biết đến nhiều mô hình CNH với những phương cách và hình thức khác nhau có thể là CNH tuần tự hay CNH rút ngắn, áp dụng mô hình CNH khác nhau ở những nước khác nhau sẽ cho những kết quả khác nhau. Ở Việt Nam công cuộc CNH đã được đề cập đến từ Đại hội III của Đảng (1960) với nội dung về cơ bản giống với mô hình CNH XHCN trong cơ chế kế hoạch hoá tập trung. Tuy nhiên còng nh­ ở các nước XHCN, công cuộc CNH trong cơ chế kế hoạch hoá tập trung ở Việt Nam tỏ ra không có hiệu quả. Công cuộc đổi mới tư duy kinh tế từ những năm 80 đã đồng thời thay đổi đường lối thực hiện CNH. Quan điểm chiến lược “hướng mạnh về xuất khẩu, đồng thời thay thế nhập khẩu bằng những sản phẩm trong nước sản xuất có hiệu quả” [5, tr .84]. Chiến lược CNH này đã không tạo được nền tảng vững chắc cho sù tăng trưởng nhanh, hiệu quả, do đó đến Đại hội IX Đảng ta đã lựa chọn: “Con đường CNH, HĐH của nước ta cần và có thể rút ngắn thời gian so với các nước, vừa có những bước tuần tự, vừa có bước nhảy vọt [4, tr.149].

Để xây dựng cơ sở vật chất cho chủ nghĩa xã hội thì CNH, HĐH đất nước là một tất yếu lịch sử. Việc làm rõ hơn nữa những luận cứ lý luận và thực tiễn cơ bản của việc thực hiện CNH của VN trong những điều kiện trong nước và quốc tế mới đang là một nhiệm vụ trọng tâm. Đề tài “ Điều kiện và giải pháp thực hiện con đường CNH rút ngắn hiện đại ở Việt Nam” đặt trọng tâm vào việc nghiên cứu nội dung, bản chất của chiến lược CNH rút ngắn hiện đại, đồng thời trên cơ sở khảo cứu kinh nghiệm của mét sè nền kinh tế thực hiện CNH, phân tích những điều kiện mới của tình hình quốc tế và trong nước tác động đến giai đoạn phát triển mới của đất nước, đề xuất mét sè giải pháp đẩy mạnh CNH, HĐH của Việt Nam trong những năm đầu thế kỷ XXI.