A. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CHẾ ĐỘ HƯU TRÍ

Vài nét về chế độ hưu trí ở Việt Nam

1.Khái niệm

Hưu trí là chế độ cơ bản nhất trong 5 chế độ của hệ thống BHXH.Theo nghĩa chung nhất thì Chế độ hưu trí được hiểu là “chế độ bảo hiểm xã hội đảm bảo thu nhập cho người hết tuổi lao động hoặc không còn tham gia quan hệ lao động nữa”.

Còn dưới góc độ pháp luật, chế độ bảo hiểm hưu trí là tổng hợp các quy phạm pháp luật quy định về các điều kiện và mức trợ cấp cho những người tham gia BHXH, khi đã hết tuổi lao động hoặc không còn tham gia lao động.

Với quy định trong Luật BHXH, về cơ bản chế độ hưu trí đảm bảo tính kế thừa của các quy định trước đây và không có những thay đổi lớn như: Điều kiện về tuổi được nghỉ hưu (cả đối với trường hợp nghỉ hưu do suy giảm khả năng lao động), mức lương hưu hàng tháng. Do vậy, chế độ hưu trí nhìn chung đảm bảo tương quan về lương hưu của người nghỉ hưu trước và sau khi thực hiện Luật BHXH, không tạo nên sự chênh lệch lương hưu giữa những người nghỉ hưu có cùng tuổi nghỉ hưu, cùng điều kiện làm việc và cùng thời gian đóng BHXH, đảm bảo công bằng trong hưởng thụ.

2. Tầm quan trọng của chế độ hưu trí.

a. Khía cạnh xã hội

Trong hệ thống BHXH bảo hiểm hưu trí là chế độ dành cho những người không còn tham gia quan hệ lao động nữa vì vậy chế độ này rất cần thiết và không thể thiếu được bởi bất cứ người lao động nào cũng đến lúc hết tuổi lao động nhưng họ vẫn có nhu cầu đảm bảo cuộc sống và lương hưu của họ là nguồn thu nhập chính của họ lúc này. Được hưởng trợ cấp khi về hưu là một trong những mục đích, động lực cơ bản để người lao động tham gia quan hệ BHXH.

Sở dĩ, chế độ bảo hiểm hưu trí giữ vị trí quan trọng vì đó không chỉ là vấn đề quan tâm của người lao động khi tham gia quan hệ bảo hiểm mà còn do hầu hết mọi người tham gia đều là đối tượng của bảo hiểm hưu trí. Nếu như các chế độ BHXH chỉ áp dụng cho một số đối tượng lao động nhất định như chế độ tai nạn lao động, bênh nghề nghiệp chỉ áp dụng đối với những người bị tai nạn lao động hoặc bị mắc bệnh nghề nghiệp. Chế độ hưu trí áp dụng cho hầu hết những đối tượng tham gia BHXH ngoại trừ trường hợp họ không may mắn chết khi làm việc còn lại những người tham gia BHXH khi hết tuổi đều được hưởng. theo Dự báo Dân số của Liên hợp quốc (2002) về dân số Việt Nam đến năm 2050, tỷ lệ người già (trên 60 tuổi) sẽ chiếm khoảng 25% dân số và tỷ lệ phụ thuộc của dân số già là 42%