MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG BIỂU

PHẦN MỞ ĐẦU 1

CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI VÀ MÔI TRƯỜNG ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI (FDI) 3

1.1. Khái niệm, vai trò của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với Việt Nam 3

1.1.1. Khái niệm 3

1.1.2. Các hình thức FDI. 4

1.1.2.1. Doanh nghiệp liên doanh: 4

1.1.2.2. Doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài. 4

1.1.2.3. Hình thức hợp tác kinh doanh trên cơ sở hợp đồng hợp tác kinh doanh 5

1.1.2.4. Đầu tư theo hợp đồng BOT 5

1.1.2.5. Đầu tư thông qua mô hình công ty mẹ và con 6

1.1.2.6. Hình thức công ty cổ phần 7

1.1.2.7. Hình thức chi nhánh công ty nước ngoài 8

1.1.2.8. Hình thức công ty hợp danh 8

1.1.2.9. Hình thức công ty mua lại và sát nhập (M&A) 8

1.1.3. Vai trò của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với nền kinh tế Việt Nam (nước nhận đầu tư). 9

1.1.3.1. Tác động tích cực của FDI. 9

1.1.3.2. Những ảnh hưởng tiêu cực của FDI 12

1.2. Môi trường đầu tư trực tiếp nước ngoài và các nhân tố ảnh hưởng 15

1.2.1. Khái niệm đầu tư và môi trường đầu tư. 15

1.2.2. Phân loại môi trường đầu tư trực tiếp nước ngoài. 16

1.2.3. Môi trường đầu tư của nước chủ nhà 20

1.2.3.1.Tình hình chính trị 20

1.2.3.2. Môi trường luật pháp 20

1.2.3.3. Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên 21

1.2.3.4. Trình độ phát triển kinh tế 21

1.2.3.5. Đặc điểm phát triển kinh tế xã hội 22

1.2.4. Môi trường ở nước chủ đầu tư 22

1.2.4.1. Thay đổi chính sách kinh tế vĩ mô 22

1.2.4.2. Các hoạt động thúc đẩy đầu tư ra nước ngoài 23

1.2.4.3. Tiềm lực kinh tế, khoa học công nghệ và các chính sách xã hội 24

1.2.5. Môi trường đầu tư quốc tế 24

1.2.5.1.Xu hướng đối thoại giữa các nước 24

1.2.5.2. Liên kết khu vực 24

1.2.5.3. Tăng trưởng nhanh của các TNCs 24

1.2.5.4. Tốc độ toàn cầu hoá 25

1.3. Ảnh hưởng của môi trường đầu tư trực tiếp nước ngoài đến FDI. 26

1.3.1. Ổn định môi trường vĩ mô 26

1.3.2. Tạo môi trường pháp lý cho hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài 26

1.3.3. Hệ thống kết cấu xây dựng cơ sở hạ tầng 27

CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG QUÁ TRÌNH CẢI THIỆN MÔI TRƯỜNG ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TẠI VIỆT NAM. 28

2.1. Quá trình cải thiện môi trường đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam 28

2.1.1. Trước khi Việt Nam gia nhập WTO. 28

2.1.1.1. Cơ chế, chính sách. 28

2.1.1.2. Vị trí địa lý và cơ sở hạ tầng. 29

2.1.1.3. Nguồn nhân lực. 30

2.1.1.4. Yếu tố kinh tế. 31

2.1.2. Sau khi Việt Nam gia nhập WTO. 33

2.1.2.1. Cơ chế chính sách. 33

2.1.2.2. Cơ sở hạ tầng. 36

2.1.2.3. Nguồn nhân lực. 38

2.1.2.4. Yếu tố kinh tế. 39

2.1.3. Tổng quan về môi trường kinh doanh 2008 tại Việt Nam 41

2.1.3.1. Cảm nhận về môi trường kinh doanh hiện tại. 41

2.1.3.2. Kỳ vọng về môi trường kinh doanh tương lai. 42

2.1.3.3. Cảm nhận về từng chỉ số riêng biệt của môi trường kinh doanh. 43

2.1.3.4. Những tiến bộ đáng kể trong cải thiện môi trường kinh doanh. 44

2.2. Ảnh hưởng của quá trình cải thiện môi trường đầu tư tới FDI giai đoạn 1988 - 2008 45

2.2.1. Tình hình thu hút FDI đăng ký từ 1988 - 2008. 45

2.2.1.1. Cấp phép đầu tư từ 1988 – 2008. 45

2.2.1.2. Tình hình tăng vốn đầu tư. 49

2.2.1.3. Cơ cấu vốn FDI giai đoạn 1988 – 2008 50

2.2.1.4. Tình hình phát triển các KCN, KCX, KCNC, KKT (gọi chung là khu công nghiệp). 60

2.2.2. Tình hình triển khai hoạt động sản xuất kinh doanh của các dự án FDI. 62

2.2.2.1. Vốn giải ngân FDI giai đoạn 1988 -2008. 62

2.2.2.2. Triển khai hoạt động sản xuất kinh doanh của các dự án FDI. 63

2.2.2.3. Rút giấy phép đầu tư, giải thể trước thời hạn. 65

2.2.3. Tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với nền kinh tế. 65

2.2.3.1. Mặt tích cực. 65

2.2.3.2. Mặt hạn chế. 70

2.3. Đánh giá môi trường đầu tư tại Việt Nam. 72

2.3.1. Trước khi gia nhập WTO. 72

2.3.1.1. Thành tựu đã đạt được 72

2.3.1.2. Hạn chế còn tồn tại. 74

2.3.2. Sau khi Việt Nam gia nhập WTO. 75

2.3.2.1. Những thuận lợi sau khi Việt Nam gia nhập WTO. 75

2.3.2.2. Những hạn chế và thách thức sau khi gia nhập WTO. 77

CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG TÍNH HẤP DẪN CỦA MÔI TRƯỜNG ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TẠI VIỆT NAM 84

3.1. Định hướng thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và cải thiện môi trường đầu tư 84

3.1.1. Dự báo về tình hình FDI tại Việt Nam 2 năm 2009-2010. 84

3.1.1.1. Đánh giá khả năng thực hiện mục tiêu 2006-2010: 84

3.1.1.2. Một số thách thức đạt ra đối với FDI tại Việt Nam từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu: 84

3.1.1.3. Dự báo FDI 2 năm 2009-2010 85

3.1.2. Định hướng cải thiện môi trường đầu tư. 86

3.2. Những giải pháp cải thiện môi trường đầu tư trực tiếp nước ngoài nhằm thu hút và nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn FDI 87

3.2.1. Nhóm giải pháp về luật pháp, chính sách. 87

3.2.2. Nhóm giải pháp về qui hoạch 87

3.2.3. Nhóm giải pháp về cải thiện cơ sở hạ tầng 88

3.2.4. Nhóm giải pháp về nguồn nhân lực 89

3.2.5. Nhóm giải pháp về giải phóng mặt bằng. 90

3.2.6. Nhóm giải pháp về phân cấp, cải cách hành chính. 90

3.2.7. Nhóm giải pháp về xúc tiến đầu tư 91

3.2.8. Một số giải pháp khác. 91

KẾT LUẬN 94

TÀI LIỆU THAM KHẢO 95