MỞ ĐẦU

1- Tính cấp thiết của đề tài.

Trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, Đảng và nhà nước Việt nam đã có nhiều chính sách ưu tiên nhằm nâng cao đời sống, sức khoẻ cho đồng bào các dân tộc thiểu số sống ở vùng sâu, vùng xa cũng như đẩy mạnh sự phát triển toàn diện của miền núi. Tuy nhiên thực tế cho thấy sự phát triển về kinh tế, văn hoá - xã hội tại khu vực này vẫn còn thấp hơn nhiều so với các khu vực khác của cả nước. Mức sống thấp, trình độ dân trí chưa được nâng cao, giao thông đi lại khó khăn, điều kiện chăm sóc y tế và phúc lợi xã hội còn thiếu thốn , là những vấn đề bức xúc đang đòi hỏi sự quan tâm, đầu tư nhiều hơn nữa của chính phủ đối với các dân tộc sống ở những vùng khó khăn này.

Sơn la là một tỉnh miền núi Tây bắc, có diện tích tự nhiên là: 14.055km, có chung đường biên giới với nước bạn Lào dài 250km, có 73% diện tích đất rừng và rừng, toàn tỉnh có 11 huyện và 1 thị xã, 201 xã, phường, thị trấn; dân số toàn Tỉnh hiện nay có trên 96 vạn người, bao gồm với 12 dân tộc khác nhau sinh sống, trong đó trên 54% dân số là dân tộc Thái, 18% là dân tộc kinh, 12% là dân tộc Mông, 8% là dân tộc Mường và gần 8% là dân tộc Dao, Sinh Mun, khơ mú, Laha .nhìn chung trình độ dân trí thấp, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn.

Năm 2002 khi nhà nước phê duyệt dự án xây dựng thuỷ điện Sơn la với công suất 2.400MW là công trình thuỷ điện lớn nhất nước ta và khu vực Đông nam á, để tiến hành được việc khởi công xây dựng thì toàn bộ những người dân ở vùng lòng hồ Sông đà phải di chuyển đến nơi ở mới để lấy mặt bằng xây dựng công trình, trong số hàng nghìn hộ dân phải di chuyển đi nơi khác có trên 600 hộ chuyển đến định cư tại xã Tân lập, huyện Mộc châu. Việc di rời này không những chỉ có ảnh hưởng đến nhóm người Thái mới đến (Dân tộc Thái đen) mà còn có nhiều ảnh hưởng đối với đồng bào bản địa (Thái trắng) đã sinh sống lâu đời ở đây, một trong những vấn đề có nhiều ảnh hưởng đến cuộc sống của họ là việc chăm sóc sức khoẻ của người dân ở nơi đây còn rất nhiều vấn đề cần quan tâm nghiên cứu, những vấn đề có liên quan đến việc chăm sóc sức khoẻ như điều kiện kinh tế, trình độ nhận thức, các phong tục, tập quán; các chính sách hỗ trợ của Đảng, nhà nước và địa phương Qua đi khảo sát thực tế chúng tôi nhận thấy phong tập, tập quán cũng ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng chăm sóc sức khoẻ nói của các bản người dân tộc Thái vì sức khoẻ của con người có tính quyết định đến chất lượng cuộc sống và hiệu quả lao động của họ.

Đặc biệt, là vấn đề chăm sóc sức khoẻ sinh sản đối với các đồng bào dân tộc ở vùng sâu vùng xa, thực trạng mức sinh cao và phong tục tập quán lạc hậu là những nguyên nhân gây lên tình trạng tử vong của sản phụ và trẻ sơ sinh hoặc là ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ của bà mẹ và trẻ em sau này. Bên cạnh đó ở khu vực này hệ thống chăm sóc chăm sóc y tế và dịch vụ cung cấp các biện pháp tránh thai tại đây còn có một khoảng cách khá xa so với tình hình chung của cả nước. Mục tiêu giảm quy mô dân số của chương trình dân số thực hiện tại nơi này còn gặp nhiều khó khăn, do vậy, những vấn đề liên quan đến nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khoẻ sinh sản đang là vấn đề đòi hỏi phải giải quyết rất kiên trì và lâu dài.

2- Mục tiêu nghiên cứu.

Mục tiêu nghiên cưú của đề tài nhằm giải quyết các vấn đề sau:

- Tìm hiểu thực trạng phong tục, tập quán và đời sống kinh tế, xã hội có ảnh hưởng đến việc chăm sóc sức khoẻ của người dân tộc Thái trước và sau khi chuyển đến nơi ở mới.

- Các vấn đề xã hội nảy sinh trong việc chăm sóc sức khoẻ sinh sản của họ?

- Nhận thức của người dân về vấn đề này như thế nào?

- Thái độ, hành vi cụ thể của họ trong việc chăm sóc sức khoẻ sinh sản như thế nào?

- Đưa ra một số kiến nghị, đề xuất nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khoẻ cho đồng bào dân tộc thiểu số nói chung và chăm sóc sức khoẻ sinh sản của người Thái nói riêng