PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Xét từ phương diện khoa học quản lý nhà nước quản lý hộ tịch có vị trí trung tâm của hoạt động quản lý dân cư. Đây là một lĩnh vực quan trọng của nền hành chính mà mọi quốc gia đương đại, không phân biệt chế độ chính trị, trình độ phát triển, đều phải quan tâm. Sự vững mạnh của một quốc gia liên quan mật thiết với hiệu quả của hoạt động quản lý dân cư nói chung và quản lý hộ tịch nói riêng. Có thể khẳng định rằng, các vấn đề pháp lý về quản lý hộ tịch có tầm quan trọng tương tự như các vấn đề pháp lý về quốc tịch, về biên giới quốc gia, về tổ chức bộ máy nhà nước Vì vậy, quản lý hộ tịch phải được điều chỉnh bằng một đạo luật do Quốc hội ban hành. Trên thế giới, nhiều nước như Pháp, Đức, Nhật Bản đều điều chỉnh vấn đề quản lý hộ tịch bằng văn bản pháp luật do cơ quan lập pháp ban hành.

Ở nước ta hiện nay, quản lý hộ tịch được thực hiện theo Nghị định 158/2005/NĐ-CP của Chính phủ về Đăng ký và quản lý hộ tịch. Trong thời gian qua, các cấp chính quyền đã có nhiều cố gắng, tổ chức thực hiện tốt công tác quản lý hộ tịch.Vì vậy, quản lý hộ tịch đã dần đi vào nề nếp, đạt được những kết quả nhất định: số trẻ em được đăng ký khai sinh đạt tỷ lệ cao, đăng ký kết hôn đúng quy định .

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được quản lý hộ tịch còn có nhiều hạn chế như: thủ tục quản lý hộ tịch chưa khoa học, chưa phù hợp thực tế, trình độ, năng lực của đội ngũ công chức làm công tác quản lý hộ tịch (nhất là ở cấp xã chưa đáp ứng được yêu cầu); việc tuyên truyền, giáo dục pháp luật về hộ tịch chưa được quan tâm đúng mức . Những hạn chế này đã làm giảm đi hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về hộ tịch.

Là một huyện của thành phố Hà Nội, trong những năm qua, huyện Đan Phượng đã có nhiều cố gắng, nỗ lực trong quản lý nhà nước về hộ tịch trên địa bàn huyện.Với sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp uỷ, các cấp chính quyền ( huyện, xã) quản lý về hộ tịch ở Đan Phượng từng bước được thực hiện nghiêm túc đầy đủ, chính xác.

Song cũng như nhiều địa phương khác, công tác quản lý về hộ tịch ở Đan Phượng cũng còn nhiều hạn chế như đã nêu ở trên.

Vì vậy, nghiên cứu về quản lý hộ tịch nói chung cũng như ở thực tế của huyện Đan Phượng nói riêng nhằm làm rõ hơn nữa cơ sở lý luận, thực tiễn của quản lý hộ tịch, chỉ ra những nguyên nhân của các hạn chế, trên cơ sở đó, đưa ra những khuyến nghị góp phần nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về hộ tịch trên địa bàn huyện Đan Phượng là một điều cấp thiết hiện nay. Đây là lý do thứ nhất để đề tài “ Quản lý nhà nước về hộ tịch ở cấp xã, huyện Đan Phượng, Thành phố Hà Nội” được lựa chọn để nghiên cứu.

MỤC LỤC

Trang

PHẦN MỞ ĐẦU .5

1. Tính cấp thiết của đề tài .5

2. Tình hình nghiên cứu của đề tài 6

3. Đối tượng, phạm vi,mục đích nghiên cứu .7

4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu .8

5. Đóng góp của đề tài 8

6. Kết cấu của luận văn 9

CHƯƠNG 1:NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ HỘ TỊCH . 10

1.1 . HỘ TỊCH 10

1.1.1.Quan niệm về hộ tịch .10

1.1.2. Đặc điểm của hộ tịch 11

1.2. QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC VỀ HỘ TỊCH 11

1.2.1. Khái quát chung về quản lý hành chính nhà nước 11

1.2.2. Quan niệm về quản lý hành chính nhà nước về hộ tịch, đăng ký hộ tịch . 13

1.2.2.1.Quan niệm về quản lý hành chính nhà nước về hộ tịch .13

1.2.2.2.Quan niệm về đăng ký hộ tịch .16

1.2.3.Vai trò của quản lý hành chính nhà nước, đăng ký hộ tịch 18

1.2.4. Nguyên tắc đăng ký, quản lý hộ tịch .18

1.2.5. Chủ thể thực hiện quản lý, đăng ký hộ tịch .19

1.2.6. Nội dung quản lý của nhà nước đối với hộ tịch 20

1.2.7. Nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan quản lý hành chính nhà nước trong quản lý về hộ tịch .21

1.2.7.1. Trách nhiệm của Chính phủ, Bộ Tư pháp và Bộ Ngoại giao .21

1.2.7.2. Trách nhiệm của Uỷ ban nhân dân các cấp 22

CHƯƠNG 2:THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ HỘ TỊCH Ở CẤP XÃ, HUYỆN ĐAN PHƯỢNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .27

2.1.TỔNG QUAN VỀ HUYỆN ĐAN PHƯỢNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 27

2.2.THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ HỘ TỊCH TRÊN ĐỊA BÀN CẤP XÃ, HUYỆN ĐAN PHƯỢNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .29

2.2.1. Ban hành các văn bản quản lý nhà nước đối với hộ tịch 29

2.2.2. Phổ biến, giáo dục pháp luật về hộ tịch trên địa bàn cấp xã 29

2.2.3. Hoạt động quản lý hộ tịch trên địa bàn cấp xã huyện Đan Phượng .31

2.2.4.Tổ chức bộ máy quản lý hoạt động đăng ký hộ tịch trên địa bàn cấp xã .35

2.2.5. Giám sát, kiểm tra, thanh tra quá trình thực hiện quản lý hộ tịch trên địa bàn cấp xã .35

2.3. ĐÁNH GIÁ VIỆC THỰC HIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ HỘ TỊCH TRÊN ĐỊA BÀN CẤP XÃ .36

2.3.1 Những ưu điểm 36

2.3.2 Những hạn chế và nguyên nhân .39

2.3.2.1. Những hạn chế 39

2.3.2.2. Những nguyên nhân của hạn chế 41

CHƯƠNG 3:NHỮNG GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ HỘ TỊCH Ở CẤP XÃ, HUYỆN ĐAN PHƯỢNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY 49

3.1. MỤC TIÊU, YÊU CẦU ĐỐI VỚI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ HỘ TỊCH 49

3.1.1 Mục tiêu của quản lý nhà nước về hộ tịch 49

3.1.2 Yêu cầu quản lý nhà nước về hộ tịch 49

3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ HỘ TỊCH Ở CẤP XÃ, HUYỆN ĐAN PHƯỢNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 52

3.2.1. Hoàn thiện pháp luật về quản lý nhà nước đối với hộ tịch .52

3.2.2. Nâng cao năng lực bộ máy đăng ký, quản lý hộ tịch của các xã thuộc huyện Đan Phượng 55

3.2.3. Tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về hộ tịch trên địa bàn các xã thuộc huyện Đan Phượng 57

3.2.4. Xây dựng đội ngũ công chức quản lý hộ tịch trên địa bàn cấp xã theo hướng chuyên nghiệp 59

3.2.5. Cải cách các thủ tục hành chính trong việc thực hiện đăng ký hộ tịch 62

3.2.6. Tăng cường phối hợp các cơ quan, tổ chức trong quản lý hộ tịch 65

3.2.7. Đẩy mạnh công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quản lý nhà nước về hộ tịch 65

KẾT LUẬN .71

TÀI LIỆU THAM KHẢO .73