MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 4

DANH MỤC BẢNG BIỂU 5

LỜI MỞ ĐẦU 6

CHƯƠNG 1 8

LÝ LUẬN CHUNG VỀ DỊCH VỤ THẺ THANH TOÁN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 8

1.1. THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT 8

1.1.1. Sự cần thiết của thanh toán không dùng tiền mặt 8

1.1.2. Vai trò của thanh toán không dùng tiền mặt. 9

1.1.3. Các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt 9

1.2. DỊCH VỤ THẺ THANH TOÁN CỦA NHTM 10

1.2.1. Lịch sử hình thành và phát triển thẻ ngân hàng 10

1.2.1.1. Sự ra đời của thẻ Ngân hàng 10

1.2.1.2. Sự phát triển của thẻ Ngân hàng trên thế giới 10

1.2.2. Khái niệm, cấu tạo và phân loại 11

1.2.2.1. Khái niệm 11

1.2.2.2. Đặc điểm cấu tạo của thẻ. 12

1.2.2.3. Phân loại thẻ 12

1.2.3. Các chủ thể tham gia vào hoạt động phát hành và thanh toán thẻ 16

1.2.3.1. Chủ thẻ - Card holder 16

1.2.3.2. Ngân hàng phát hành thẻ – Issuing bank. 17

1.2.3.3. Ngân hàng thanh toán thẻ 18

1.2.3.4. Đơn vị/cơ sở chấp nhận thẻ. 18

1.2.3.5. Tổ chức thẻ quốc tế 19

1.2.3.6. Các chủ thẻ khác 19

1.2.4. Vai trò và lợi ích mà thẻ - dịch vụ thẻ mang lại 19

1.2.4.1. Đối với chủ thẻ 19

1.2.4.2. Đối với Đơn vị/ cơ sở chấp nhận thẻ. 21

1.2.4.3. Đối với ngân hàng 22

1.2.4.4. Đối với nền kinh tế xã hội. 24

1.2.5. Các nghiệp vụ liên quan đến dịch vụ thẻ 25

1.2.5.1. Nghiệp vụ phát hành 25

1.2.5.2. Nghiệp vụ thanh toán 26

1.2.5.3. Nghiệp vụ quản lý rủi ro. 28

1.3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN DỊCH VỤ THẺ CỦA NHTM 30

1.3.1. Các nhân tố khách quan 30

1.3.1.1. Các điều kiện về mặt xã hội 31

1.3.1.2. Các điều kiện về kinh tế 31

1.3.1.3. Môi trường pháp lý 32

1.3.1.4. Môi trường cạnh tranh 32

1.3.1.5. Sự phát triển của khoa học công nghệ 32

1.3.1.6. Sự phát triển của hệ thống thẻ ngân hàng. 33

1.3.2. Các nhân tố chủ quan 33

1.3.2.1. Thương hiệu ngân hàng. 33

1.3.2.2. Nguồn nhân lực 33

1.3.2.3. Tiềm lực kinh tế 33

1.3.2.4. Trình độ kĩ thuật công nghệ ngân hàng 33

1.3.2.5. Định hướng phát triển của ngân hàng 34

1.4. KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN SỬ DỤNG THẺ CỦA CÁC NƯỚC VÀ BÀI HỌC ĐỐI VỚI VIỆT NAM 34

1.4.1. Kinh nghiệm của các nước 34

1.4.1.1. Trung Quốc 34

1.4.1.2. Thái Lan 36

1.4.1.3. Singapore 36

1.4.2. Bài học đối với Việt Nam 37

CHƯƠNG 2 39

THỰC TRẠNG CUNG ỨNG DỊCH VỤ THANH TOÁN SỬ DỤNG THẺ TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM 39

2.1. SỰ HÌNH THÀNH, PHÁT TRIỂN CỦA THỊ TRƯỜNG THẺ THANH TOÁN TẠI VIỆT NAM 39

2.1.1. Môi trường kinh tế xã hội 39

2.1.2. Cơ sở pháp lý của hoạt động thanh toán thẻ 40

2.1.3. Khái quát thực trạng hoạt động của dịch vụ thẻ thanh toán 42

2.1.3.1. Về số lượng thẻ được cung cấp 42

2.1.3.1. Về chất lượng thẻ được cung cấp 44

2.2. HOẠT ĐỘNG PHÁT HÀNH VÀ THANH TOÁN THẺ TRONG HỆ THỐNG NHTM VIỆT NAM 45

2.2.1. Hoạt động phát hành 45

2.2.1.1. Hoạt động phát hành thẻ tín dụng 45

2.2.1.2. Hoạt động phát hành thẻ ghi nợ 48

2.2.2. Hoạt động thanh toán 54

2.2.2.1. Hoạt động thanh toán thẻ tín dụng quốc tế 54

2.2.2.2. Hoạt động của mạng lưới ATM và thẻ ghi nợ 55

2.3. ĐÁNH GIÁ DỊCH VỤ THẺ THANH TOÁN CỦA VIỆT NAM 56

2.3.1. Những kết quả đạt được. 56

2.3.1.1. Hình thành thị trường thẻ thanh toán với nhiều sản phẩm đa dạng, nhiều tính năng, phù hợp với nhu cầu của thị trường 56

2.3.1.2. Giúp các ngân hàng có thêm nguồn huy động vốn và phát triển tín dụng 57

2.3.1.3. Tạo ra sự đổi mới trong chiến lược kinh doanh của các ngân hàng 59

2.3.1.4. Phạm vi hoạt động của dịch vụ thẻ thanh toán ngày một rộng 59

2.3.1.5. Số lượng khách hàng ngày một tăng 60

2.3.1.6. Phát hành thẻ nội địa là xu hướng phát triển chính của các NHTM hiện nay 60

2.3.1.7. Tạo ra phương thức thanh toán không dùng tiền mặt mới, hiện đại, phù hợp với xu thế hội nhập kinh tế 61

2.3.1.8. Bước đầu hình thành các liên minh thẻ giữa các ngân hàng 61

2.3.1.9. Thực hiện việc trả lương qua tài khoản cho cán bộ công nhân viên 62

2.3.1.10. Mở rộng quan hệ quốc tế 63

2.3.2. Những tồn tại và nguyên nhân. 64

2.3.2.1. Những vấn đề tồn tại 64

2.3.2.2. Nguyên nhân. 71

CHƯƠNG 3 77

TRIỂN VỌNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN SỬ DỤNG THẺ TẠI CÁC NHTM VIỆT NAM TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ 77

3.1. CÁC CAM KẾT CỦA VIỆT NAM VỀ MỞ CỬA DỊCH VỤ NGÂN HANG TRONG WTO 77

3.1.1. Cam kết chung cho các ngành dịch vụ 77

3.1.2. Cam kết trong lĩnh vực tài chính ngân hàng 77

3.1.2.1. Về mô hình tổ chức và hoạt động 77

3.1.2.2. Về thời gian hoạt động 78

3.1.2.3. Về mức độ góp vốn 78

3.1.2.4. Về điều kiện được cấp phép mở một chi nhánh ngân hàng tại Việt Nam 78

3.1.2.5. Về việc mở các điểm giao dịch của chi nhánh ngân hàng nước ngoài 78

3.2. ĐÁNH GIÁ TRIỂN VỌNG CỦA THỊ TRƯỜNG THẺ THANH TOÁN TẠI VIỆT NAM 79

3.2.1. Tình hình phát triển kinh tế xã hội trong thời gian tới 79

3.2.2. Tiềm năng của thị trường thẻ thanh toán Việt Nam 80

3.2.2.1. Đối với thẻ ghi nợ nội địa 80

3.2.2.2. Đối với thẻ tín dụng quốc tế 80

3.2.3. Thái độ tích cực của các ngân hàng thương mại 81

3.3. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÁC NHTM NHỮNG NĂM TỚI 82

3.3.1.Đối với NHNN 82

3.3.2. Đối với các NHTM 82

3.4. GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI CÁC NHTM 84

3.4.1. Thực hiện chiến lược marketing cho sản phẩm thẻ. 84

3.4.1.1. Tăng cường công tác marketing 84

3.4.1.2. Xác định thị trường mục tiêu để có những chính sách phù hợp 85

3.4.1.3. Nâng cao hiệu quả công tác quảng cáo, tiếp thị về thẻ thanh toán 85

3.4.1.4. Đa dạng hoá sản phẩm, tạo hình thức độc đáo, ấn tượng, tạo tính cạnh tranh cho sản phẩm. 86

3.4.1.5. Xây dựng thương hiệu của Ngân hàng 86

3.4.2. Nhóm giải pháp phát triển mạng lưới đơn vị chấp nhận thẻ. 87

3.4.2.1. Giúp CSCNT thấy được những tiện ích khi thanh toán thẻ. 87

3.4.2.2. Hạ mức phí cho các ĐVCNT 87

3.4.2.3. Nâng cao uy tín với các ĐVCNT bằng các biện pháp marketing. 87

3.4.3. Nhóm giải pháp nâng cao tiện ích của thẻ 87

3.4.3.1. Phát triển sản phẩm dịch vụ mới. 87

3.4.3.2. Hạ thấp hạn mức tối thiểu của thẻ tín dụng. 88

3.4.3.4. Gia tăng các tiện ích trên thẻ 88

3.4.4. Tăng cường yếu tố công nghệ trong dịch vụ thẻ 89

3.4.4.1. Đầu tư và phát triển công nghệ ngân hàng 89

3.4.4.3. Thành lập bộ phận kĩ thuật hỗ trợ cho phòng thẻ. 90

3.4.5. Chú trọng phát triển nguồn nhân lực 90

3.4.5.1. Cơ cấu tổ chức các phòng thẻ hợp lý hơn 90

3.4.5.2. Phát triển nguồn nhân lực cho bộ phận thẻ thanh toán 90

3.4.6. Nhóm giải pháp liên quan đến phòng ngừa và quản lý rủi ro 91

3.4.6.1. Tăng cường công tác quản lý và phòng ngừa rủi ro 91

3.4.6.2. Biện pháp đảm bảo các yêu cầu bảo mật chung 91

3.3.6.3. Nâng cao trình độ của khách hàng - những người sử dụng thẻ 92

3.3.6.4. Lựa chọn cơ sở chấp nhận thẻ có uy tín 92

3.3.6.5. Tăng cường hợp tác giữa các tổ chức và ngân hàng 92

3.3.6.6. Hạn chế các loại rủi ro 93

3.4. KIẾN NGHỊ NHẰM PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ THANH TOÁN 95

3.4.1. Kiến nghị đối với các NHTM 95

3.4.1.1. Xây dựng chiến lược marketing thẻ mang tính chuyên nghiệp. 95

3.4.1.2. Điều chỉnh các quy định liên quan. 95

3.4.1.3. Hoàn thiện công nghệ thẻ ngân hàng 96

3.4.1.4. Phát triển nguồn nhân lực. 96

3.4.1.5. Tăng cường liên kết. 96

3.4.1.6. Các biện pháp tăng cường an ninh. 97

3.4.2. Kiến nghị với hiệp hội thẻ 97

3.4.3. Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. 98

3.4.3.1. Hoạch định chiến lược về thẻ cho hệ thống NHTM 98

3.4.3.3. Hoàn thiện các văn bản pháp lý về thẻ. 98

3.4.3.4. Xây dựng trung tâm Thẻ ngân hàng. 99

3.4.3.5. Tăng cường công tác quản lý rủi ro, đấu tranh phòng chống tội phạm thẻ. 99

3.4.3.6. Thực hiện kết nối các ngân hàng trong lĩnh vực kinh doanh thẻ 99

3.4.4. Kiến nghị đối với Chính phủ. 99

3.4.4.1. Phát triển nền kinh tế xã hội 99

3.4.4.2. Ban hành các văn bản pháp lý để bảo vệ quyền lợi của các chủ thể tham gia trong lĩnh vực thẻ. 99

3.4.4.3. Khuyến khích thanh toán bằng thẻ 100

3.4.4.5. Đầu tư vào xây dựng cơ sở hạ tầng 100

3.4.4.6. Phát triển nguồn nhân lực 101

KẾT LUẬN 102

DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO 104

PHỤ LỤC 106