CHƯƠNG I

NHỮNG LýY LUẬN CHUNG VỀ TTKDTM

I. SỰ CẦN THIẾT VÀ Y NGHĨA CỦA TTKDTM

1. Sự cần thiết của TTKDTM

Trong nền kinh tế của bất kỳ xã hội nào thì sản xuất luôn tồn tại và phát triển. Quá trình mua bán giữa các chủ thể kinh tế, cá nhân được thanh toán với nhau bằng cách trực tiếp hoặc gián tiếp, đó là tổng thể thanh toán chung của toàn xã hội trong sản xuất và lưu thông hàng hoá dẫn đến sự ra đời của tiền tệ và lưu thông tiền tệ. Trong quá trình trao đổi hàng hoá, tiền tệ giữ vai trò trung gian đã tạo điều kiện cho lưu thông hàng hoá thực hiện trôi chảy, thúc đẩy sản xuất và lưu thông hàng hoá phát triển.

Quá trình sản xuất xã hội được diễn ra một cách liên tục và không ngừng mở rộng do đó có nhiều mối quan hệ phức tạp đa dạng như: Giữa các chủ thể kinh tế với nhau, giữa Nhà nước với nhân dân, giữa các sản xuất với người tiêu dùng… Do đặc điểm yêu cầu sản xuất của ngành khác nhau cho nên để giải quyết tốt các mối quan hệ nêu trên để không ảnh hưởng đến quá trình sản xuất đòi hỏi phải tổ chức tốt khâu thanh toán, đó cũng yêu cầu của nền kinh tế sản xuất hàng hoá.

Thanh toán bằng tiền mặt là tổng thể các chu chuyển tiền mặt trong nền kinh tế quốc dân thông qua các chức năng phương tiện lưu thông và phương tiện thanh toán. Hình thức thanh toán bằng tiền mặt thường được sử dụng trong quan hệ chi trả thông thường giữa nhân dân với nhau. Khi trình độ của sản xuất và lưu thông hàng hoá còn ở mức độ thấp, tiền mặt được sử dụng phổ biển và đã thể hiện tính linh hoạt của nó, giúp cho quan hệ mua bán được diễn ra nhanh chóng ở mọi lúc mọi nơi. Tiền mặtv và hàng hoá vận động đồng thời từ người này sang người khác và ngược chiều nhau, những khó khăn trở ngại trong việc thanh toán cũng ít xảy ra. Nhưng khi sản xuất phát triển ở trình độ cao, thanh toán bằng tiền mặt trong nhiều trường hợp đã bộc lộ những nhược điểm nhất là khi quan hệ mua bán phát sinh giữa người mua và người bán cách xa nhau hoặc với những giá trị hàng hoá lớn thì việc thanh toán bằng tiền mặt sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc vận chuyển, bảo quản và tốn kém nhiều chi phí để in ấn, kiểm điểm… Điều đó đòi hỏi phải có 1 hình thức thanh toán phù hợp với những yêu cầu của quá trình mua bán đó là công tác thanh toán không dùng tiền mặt.