TÓM TẮT: Ngày nay, công nghiệp hóa phát triển tạo ra lợi ích nhưng cũng là nguyên

nhân của nhiều mối nguy hại và rủi ro tiềm tàng. Vai trò của đánh giá rủi ro môi trường trong

vấn đề bảo vệ môi trường như là một công cụ hỗ trợ các nhà quản lý trong việc ra quyết định

và hướng tới sự phát triển bền vững. Nghiên cứu tập trung vào việc bước đầu đánh giá rủi ro

sinh thái cho nước thải công nghiệp và rủi ro sức khỏe do ô nhiễm không khí đối với công

nhân giới hạn tại KCN Vĩnh Lộc và KCN Tân Thới Hiệp. Phương pháp đánh giá rủi ro bán

định lượng RQ (risk quotient) và HQ (hazard quotient) được sử dụng trong đánh giá rủi ro

sinh thái và sức khỏe. Ngòai ra, ma trận rủi ro cũng được sử dụng trong đánh giá rủi ro sinh

thái cho nước thải công nghiệp với môi trường nước mặt. Các kết quả đánh giá rủi ro cho biết

khu vực nào gây rủi ro cao, trung bình, thấp của nước thải công nghiệp đối với môi trường và

so sánh các rủi ro tại KCN có hệ thống xử lý nước thải tập trung (XLNTTT) và không có hệ

thống XLNTTT.

Từ khóa: KCN, đánh giá rủi ro môi trường, đánh giá rủi ro sức khỏe, RQ, HQ, KCN,

XLNTTT, XLNTCB.

1.GIỚI THIỆU

Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm của hoạt động kinh tế xã hội của cả nước và hiện

nay, đã có 14 khu công nghiệp - khu chế xuất (KCN-KCX) đang hoạt động. Việc phát triển

nhiều KCN sẽ giúp kinh tế đất nước phát triển, đồng thời tạo việc làm cho nhiều lao động

nhưng lại gây nhiều tác động và rủi ro bất lợi đến môi trường và sức khỏe con người. Nước

thải từ KCN bao gồm nhiều thành phần ô nhiễm khác nhau như chất hữu cơ không bền sinh

học, sản phẩm dầu mỡ, các hợp chất gen sinh học, các chất độc đặc biệt như kim loại nặng, các

hợp chất tổng hợp hữu cơ. Nước thải đổ ra môi trường gây nhiều tác động và rủi ro tới nguồn

nước mặt, nhất là khi sông suối là nguồn tiếp nhận và vận chuyển các chất ô nhiễm vào trong

môi trường nước mặt. Bên cạnh đó, môi trường không khí làm việc và xung quanh bị ô nhiễm

sẽ gây ra những rủi ro đối với sức khỏe con người.

Bảng 1. Các loaị hình sản xuất tại 2 khu công nghiệp

KCN Tân Stt Ngành Sản Xuất Thới Hiệp SL Ngành Sản XKuCấNt Vĩnh Lộc SL

1 Cơ khí 16 Cơ khí 3

2 May mặc, dệt các loại 15 Dệt may 5

3 Bao bì các loại 12 Bao bì các loại 4

4 Nhựa, hoá chất, mỹ phẩm 10 Nhựa cao su 1

5 Lượng thực – thực phẩm 9 Gia dụng 1

6 Hải sản 9 Hàng da giày 2

7 Y tế, dược phẩm, thuỷ tinh 8 Sành sứ 1

8 Điện – điện tử 5 Điện tử 2

9 Sơn, mực in 4 Xây dựng 1

10 Gỗ mỹ nghệ, trang trí 2 Trang sức 4

11 Thuốc lá 2 Khác 1

TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KH&CN, TẬP 12, SỐ 06 - 2009

Bản quyền thuộc ĐHQG-HCM Trang 49

12 Ngành khác 13

TỔNG 105 26

Nguồn: Kết quả quan trắc môi trường KCN Tân Thới Hiệp và KCN Vĩnh Lộc, 2007

Nghiên cứu này tập trung vào việc xem xét và đánh giá rủi ro của nước thải công nghiệp

đến môi trường nước mặt và vấn đề sức khỏe lao động của công nhân khi bị phơi nhiễm với

môi trường không khí xung quanh bị ô nhiễm giới hạn tại 2 KCN của TpHCM là KCN Vĩnh

Lộc thuộc huyện Bình Chánh và KCN Tân Thới Hiệp thuộc huyện Hóc Môn. Bảng 1 trình

này quy mô và các loại hình sản xuất của 2 KCN