Đề tài: Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản Việt Nam đến năm 2020

LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của luận án

Thuỷ sản là một trong 4 mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Trong những năm qua, các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản (DNXKTS) Việt Nam không ngừng lớn mạnh, nhưng vẫn còn nhiều điểm yếu, đặc biệt là về năng lực cạnh tranh (NLCT). Trong thời gian qua, việc nghiên cứu NLCT đã được quan tâm, nhưng nhìn chung, các công trình nghiên cứu vẫn mang tính cục bộ trên từng lĩnh vực, ở từng địa phương, hoặc còn nhiều điểm bất cập. Do đó, việc nghiên cứu một cách toàn diện NLCT của các DNXKTS Việt Nam là một việc làm cấp thiết.

2. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là dùng lý thuyết cạnh tranh để phân tích và xác định NLCT của các DNXKTS Việt Nam theo các tiêu chí đặc trưng của ngành, đánh giá tổng hợp các điểm mạnh, điểm yếu trong năng lực cạnh tranh này. Từ đó, đề xuất các nhóm giải pháp cùng với các kiến nghị đối với nhà nước và ngành thuỷ sản nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho DNXKTS Việt Nam đến năm 2020.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các DNXKTS Việt Nam. Phạm vi khảo sát là các DNXKTS ở Đồng bằng sông Cửu Long và vùng Đông Nam Bộ, nơi chiếm đến 87% kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản của cả nước. Dữ liệu nghiên cứu được thu thập đến hết năm 2009.

4. Phương pháp nghiên cứu

Luận án này được thực hiện chủ yếu dựa trên phương pháp chuyên gia, phương pháp hệ thống và phương pháp thống kê mô tả. Các dữ liệu thống kê được xử lý bằng phần mềm SPSS.

5. Những công trình nghiên cứu có liên quan trước luận án

Thời gian qua, việc nghiên cứu NLCT đã được sự quan tâm của nhiều tổ chức và cá nhân. Có thể đơn cử các công trình tiêu biểu như: Nguyễn Ngọc Bảo (2001), với “Thị trường Nhật Bản đối với xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam trong giai đoạn 2002 – 2006 và dự báo đến năm 2015”; Nguyễn Vĩnh Thanh (2005), với “Nâng cao NLCT của doanh nghiệp Việt Nam trong giai đoạn hiện nay”; Võ Minh Long (2005) với “Một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả marketing trong xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ, giai đoạn 2005 – 2010” Các công trình đã đánh giá hiện trạng, phân tích chiến lược xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam và chỉ ra những hạn chế về chất lượng sản phẩm, công nghệ, thương hiệu

Các công trình nêu trên cũng đã đề ra một số giải pháp nâng cao NLCT cho doanh nghiệp, song chưa có công trình nào tiến hành đo lường các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp để xây dựng được hệ thống giải pháp tổng thể nâng cao NLCT cho DNXKTS Việt Nam.

6. Đóng góp mới của luận án

Luận án đã hệ thống hoá sự phát triển về lý thuyết cạnh tranh của doanh nghiệp, đã tiến hành đo lường các yếu tố cấu thành NLCT, một số yếu tố môi trường bên ngoài ảnh hưởng đến NLCT, phân tích thực trạng các điểm mạnh, điểm yếu, để từ đó đề xuất các nhóm giải pháp cơ bản nhằm nâng cao NLCT của DNXKTS Việt Nam đến năm 2020. Bên cạnh đó, luận án cũng nêu ra các kiến nghị đối với nhà nước và ngành thuỷ sản để tạo điều kiện khả thi thực hiện các giải pháp. Đây là tài liệu tham khảo, là những gợi ý để các doanh nghiệp vận dụng phù hợp với điều kiện thực tế của mình.

7. Kết cấu của luận án

Luận án có 197 trang, 49 bảng và 15 hình vẽ. Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận án kết cấu thành 3 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Chương 2: Thực trạng năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam.

Chương 3: Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam đến năm 2020.