1. ĐẶT VẤN ĐỀ

Sau hơn 20 mươi năm đổi mới và xây dựng nền kinh tế đất nước, vấn đề thế nào là kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa vẫn còn tiếp tục bàn luận.

Sự sụp đổ của Liên Xô và hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông và Trung Âu đồng nghĩa với sự sụp đổ của mô hình CNXH dựa trên nền tảng chế độ sở hữu - công hữu đơn nhất và cơ chế kế hoạch hóa tập trung. Khi mô hình hiện thực sụp đổ, sự hoài nghi cơ sở lý luận chính thống của nó, chủ nghĩa Mác - Lênin, là không thể tránh khỏi. Sự hoài nghi càng rõ khi thực tiễn chọn một cách thức dường như trái ngược, đã từng bị phủ nhận để thực thi CNXH: nền kinh tế thị trường. Đây là lý do nảy sinh một khoảng trống lý luận trong việc giải thích xu hướng thực tiễn trái với tư duy thông thường. Như vậy nghĩa là muốn phát triển nền kinh tế đất nước theo định hướng của Đảng và Nhà nước đã đề ra, cần xây dựng được một cơ sở lý luận vững vàng, dựa trên nên tảng thực tiễn; điều này đòi hỏi chúng ta thường xuyên nghiên cứu các vấn đề về nền kinh tế thị trường cả trên cở sở lý luận và thực tế áp dụng tại nước ta.

Việt Nam xếp thứ 135 thế giới về Tự do kinh tế, cùng nhóm với các nước như Lào và Bangladesh. Đó là kết luận mà tổ chức Heritage Foundation và Tạp chí Wall Street Journal đưa ra trong ấn phẩm mới xuất bản “Chỉ Số Tự Do Kinh Tế Năm 2008”, có tên tiếng Anh là: “2008 Index Economic Freedom”. Điều này cũng là một nguyên nhân để nhiều người đặt ra một câu hỏi: Liệu nền kinh tế Việt Nam có thực sự là nền kinh tế thị trường, hay nền kinh tế nước ta có thực sự đang phát triển theo như những quan điển mà Đảng và Nhà nước ta đã nêu ra: Nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Thực tế trong thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, đất nước ta đã đạt được những thành công đáng kể trong việc phát triển kinh tế đất nước. Tuy nhiên, cũng còn nhiều vấn đề cần xem xét trong việc thực hiện xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta.