I. Lý do chọn đề tài

1. Tính thời sự của đề tài

Hiện nay chất lượng giáo dục đang trở thành mối quan tâm chung của toàn xã hội. Ngành giáo dục đang đặt ra một yêu cầu cấp thiết để nâng cao chất lượng của giáo dục hơn bao giờ hết trong tất cả những ngành học và bậc học. Chính vì thế toàn ngành phải có trách nhiệm để nâng cao chất lượng của giáo dục.

Đối với chương trình THPT nói chung và bộ môn Hoá Học nói riêng hiện nay, với nội dung phong phú và sâu sắc nếu không dạy cho học sinh phương pháp tư duy khoa học, phương pháp học tập bộ môn mà chỉ trọng tâm truyền đạt tri thức, thì chẳng những không hoàn thành nhiệm vụ phát triển trí tuệ của học sinh mà còn ảnh hưởng nhiều tới quá trình hình thành nhân cách cho học sinh. Chính vì vậy đòi hỏi giáo viên phải thiết lập hệ thống các phương pháp tạo thành một mối liên hệ chặt chẽ để vận dụng giảng dạy bộ môn hoá học, đảm bảo tính khách quan, đảm bảo chất lượng cho quá trình dạy học đáp ứng nhu cầu giáo dục hiện nay

Một trong những nội dung đổi mới việc kiểm tra đánh giá đo lường chất lượng nhận thức của học sinh, một vấn đề được coi là quan trọng trong quá trình dạy học. Lý luận dạy học đã khẳng định. Kiểm tra đánh giá trình độ nhận thức, kỹ năng, kỹ xảo của học sinh là một khâu đặc biệt quan trọng trong dạy học nói chung và trong quá trình nhận thức của từng học sinh nói riêng, nhằm đảm bảo được mối liên hệ ngược làm khép kín chu trình vận động của quá trình dạy học, là khép kín các thông tin, thông báo và các thông tin phản hồi. Từ những vấn đề đòi hỏi mới trên giáo viên phải biết lựa chọn phương pháp – phương tiện kiểm tra đánh giá sao cho phù hợp với

trình độ nhận thức của học sinh, phù hợp với nội dung chương trình, phù hợp với nền giáo dục hiện đại

Có thể nói việc kiểm tra đánh giá là bộ phận không thể thiếu của quá trình dạy học. Việc kiểm tra đánh giá trình độ nhận thức, kỹ năng, kỹ xảo, phát hiện những sai sót, những lỗ hổng về kiến thức từ đó giúp giáo viên và học sinh tự điều chỉnh hoạt động dạy học và hoạt động học tập. Qua việc kiểm tra đánh giá học sinh có điều kiện tiến hành các hoạt động trí tuệ như: Ghi nhớ, tái hiện, chính xác hoá đó là cách nhận định cách đánh giá công khai và kết quả học tập của mỗi học sinh

Theo cách thức thực hiện hệ thống các câu hỏi của quá trình dạy học, lý luận giáo dục xem xét kiểm tra và đánh giá như là một nhóm phương pháp dạy học. Từ xưa tới nay kiểm tra đánh giá trình độ nhận thức của học sinh phổ thông và thông thường sử dụng 2 hình thức thi chủ yếu là: thi viết và thi vấn đáp

Hai hình thức này chưa kiểm tra, đánh giá đầy đủ kiến thức đã học của học sinh một cách nhanh gọn, toàn diện và khách quan. Thi viết và thi vấn đáp, phạm vi đề ra còn hạn chế về kiến thức nhất là đối với thi học kỳ hoặc kỳ thi tốt nghiệp thì nội dung đề ra không thâu tóm không bao quát hết chương trình môn học và không đánh giá được toàn chương trình của học sinh. Mặt khác, hai hình thức thi này còn hạn chế về tính khách quan. Hơn nữa giáo viên thường huy động kiến thức của một bài hoặc một chương để ra đề thi, dễ dẫn đến học sinh học tủ, quay cóp học lệch

Khắc phục tình trạng trên, phương châm của giáo dục hiện nay là thi kiểm tra đánh giá nhận thức của học sinh, phải tiến hành một cách nhanh gọn đồng thời phải tổng hợp được kiến thức của người học, rút ngắn được thời gian chấm bài.

Vì vậy, đòi hỏi hình thức kiểm tra đánh giá phải hệ thống, phù hợp với nội dung chương trình môn học. Một trong những hình thức thi (kiểm tra, 2

đánh giá) làm sao phải khắc phục được những yếu điểm trên đó là thi kiểm tra đánh giá bằng câu hỏi trắc nghiệm khách quan vì ưu điểm của phương pháp này đảm bảo tính khách quan giữa người dạy và người học, đảo bảo kiểm tra xuyên suốt lượng kiến thức đã học

Đối với chương trình hoá học việc vận dụng câu hỏi trắc nghiệm khách quan vào kiểm tra đánh giá phần nào còn hạn chế và chưa được áp dụng nhiều vào từng lớp và từng khối trong chương trình phổ thông

Chính vì lý do như vậy tôi chọn đề tài “Góp phần nghiên cứu xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm khách quan dùng để kiểm tra đánh giá môn Hoá học 12 ban KHTN trường THPT Yên Lạc II - Tỉnh Vĩnh Phúc” làm đề tài luận văn nghiên cứu của mình

* Tính cấp thiết của đề tài

Kết quả nghiên cứu có thể làm cơ sở cho những đề xuất về chính sách cho việc đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá vào quá trình đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá của bậc THPT nói chung và trong Hoá học lớp 12 nói riêng

2. Mục đích của đề tài

- Xây dựng được ngân hàng câu hỏi TNKQ chuẩn cho bộ môn Hoá Học 12 ban KHTN trong trường THPT

- Sử dụng ngân hàng câu hỏi TNKQ vào kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh

- Làm rõ sự khác biệt về đổi mới kiểm tra đánh giá bằng ngân hàng câu hỏi TNKQ và phương pháp tự luận (viết và vấn đáp)

3. Giới hạn nghiên cứu của đề tài

Ngân hàng câu hỏi TNKQ có khoảng 350 -400 câu được chuẩn hoá từ khoảng 600 câu cho kiến thức Hoá học lớp 12 ban KHTN

- Chỉ nghiên cứu thử nghiệm sử dụng vào việc kiểm tra đánh giá cho khối lớp 12 trong trường THPT Yên Lạc 2. Tỉnh Vĩnh Phúc

3

II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu

* Câu hỏi nghiên cứu

- Việc xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm khách quan cho bộ môn Hoá Học 12 ban cơ KHTN trong chương trình THPT sẽ nảy sinh những vấn đề gì?

- Việc sử dụng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm khách quan vào đánh giá kết quả học tập của học sinh sẽ mang lại kết quả như thế nào?

* Giả thuyết nghiên cứu

- Việc xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm khách quan cho bộ môn Hoá Học 12 ban KHTN sẽ phải có đầy đủ kiến thức về đo lường và đánh giá trong giáo dục, thiết kế thử nghiệm và đánh giá các câu hỏi trắc nghiệm mới có thể có được ngân hàng khả dụng

- Sử dụng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm khách quan vào đánh giá chất lượng của học sinh sẽ thu được kết quả tốt hơn khi sử dụng các phương pháp kiểm tra theo phương pháp truyền thống (Viết, vấn đáp, tự luận .)

2. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

- Khách thể nghiên cứu: Học sinh lớp 12 trong trường THPT

- Đối tượng nghiên cứu: Kiến thức Hoá học lớp 12 ban KHTN

3. Phương pháp tiếp cận nghiên cứu: Sử dụng các phương pháp

- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Phương pháp chuyên gia, phương pháp thực nghiệm sư phạm.

- Nhóm phương pháp lý thuyết: Phương pháp nghiên cứu lý thuyết, phương pháp nghiên cứu nguồn tài liệu.

- Phương pháp thống kê toán học trong khoa học giáo dục và phần mềm tính toán.

4. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu cơ sở lý luận để lựa chọn xây dựng ngân hàng câu trắc nghiệm vào bộ ngân hàng câu hỏi trong việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh

- Lựa chọn xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm khách quan cho bộ môn Hoá học 12 ban KHTN trong chương trình THPT

- Đề xuất việc sử dụng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm khách quan trong kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh

- Thử nghiệm với các câu hỏi nhằm xác định tính khả thi và hiệu quả của đề tài.

A. phần mở đầu

B. nội dung và kết quả nghiên cứu

Chương 1: cơ sở lý luận về kiểm tra – đánh giá

1. cơ sở lý luận

1.1. một số khái niệm trong đo lường đánh giá giáo dục

1.2. mục tiêu dạy học, mục đích học tập

1.3. đánh giá kết quả học tập

1.4. ý nghĩa của việc kiểm tra – đánh giá

2. công cụ đo lường thành quả học tập

2.1. các hình thức kiểm tra – đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường THPT

2.2. đề thi trắc nghiệm tự luận và TNKQ

2.3. câu hỏi phối hợp giữa câu hỏi trắc nghiệm khách quan loại nhiều lựa chọn với tự luận

2.4. so sánh TNKQ và trắc nghiệm tự luận

3. đánh giá 1 bài TNKQ loại câu hỏi nhiều lựa chọn

3.1 phân tích câu hỏi

3.2. đánh giá 1 bài TNKQ

3.3. quy trình tổ chức 1 bài kiểm tra đánh giá

3.4. chuẩn hóa câu hỏi và bài tập trắc nghiệm bằng phần mềm chuyên dụng QUEST

4. ngân hàng câu hỏi TNKQ trong kiểm tra đánh giá

Chương 2: xây dựng ngân hàng câu hỏi TNKQ môn hóa học lớp 12 ban KHTN

2.1. thiết kế câu hỏi

2.2. chương trình hóa học 12 ban KHTN

2.3. lập bảng trọng số cho các bài kiểm tra

2.4. biên soạn câu hỏi

Chương 3: kết quả nghiên cứu

3.1. xây dựng ngân hàng cho bộ môn hóa học lớp 12 ban KHTN

3.2. đánh giá câu hỏi để xây dựng ngân hàng câu hỏi

Kết luận