MỤC LỤC

LỜI NÓI ĐẦU 1

CHƯƠNG 1 4

MỘT SỐ LÍ LUẬN CƠ BẢN VỀ FDI VÀ THU HÚT FDI 4

I. Giới thiệu chung về FDI 4

1. Khái quát chung về đầu tư nước ngoài 4

1.1. Đầu tư 4

1.2. Đầu tư quốc tế 4

1.3. Đầu tư nước ngoài 5

2. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) 6

2.1. Các khái niệm về FDI 6

2.2. Phân loại FDI 9

2.3. Các hình thức FDI 12

2.4. Cơ cấu FDI 15

II. Các nhân tố ảnh hưởng tới thu hút FDI ở một quốc gia 16

1. Lợi ích của nước đi đầu tư khi thực hiện hoạt động FDI 16

2. Các nhân tố cơ bản ảnh hưởng tới luồng vốn FDI vào một quốc gia 17

2.1. Nhân tố khách quan 17

2.2. Nhân tố chủ quan 18

2.2.1. Chủ trương huy động vốn của nước chủ nhà 19

2.2.2. Môi trường đầu tư của nước chủ nhà 19

2.2.3. Quan hệ quốc tế của nước chủ nhà 24

III. Vai trò của vốn FDI đối với nước đang phát triển tiếp nhận đầu tư 25

1. FDI là nguồn đóng góp quan trọng cho vốn đầu tư phát triển kinh tế 26

2. FDI góp phần tạo công ăn việc làm và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực 28

3. FDI tạo điều kiện phát triển công nghệ 30

4. FDI thúc đẩy quá trình hội nhập của nước tiếp nhận 31

5. Các lợi ích khác 32

CHƯƠNG 2: 34

THỰC TRẠNG FDI TỪ NHẬT BẢN VÀO VIỆT NAM 34

VÀ CHIẾN LƯỢC “TRUNG QUỐC +1” CỦA NHẬT BẢN. 34

I. Thực trạng FDI của Nhật Bản vào Việt Nam 34

1. Tình hình kim ngạch FDI 34

1.1. Giai đoạn thăm dò 1988-1993 35

1.2. Giai đoạn bùng nổ 1994-1997 36

1.3. Giai đoạn suy thoái 1998-2002 38

1.4. Giai đoạn phục hồi và phát triển mạnh mẽ từ năm 2003 đến nay: 40

2. Cơ cấu FDI 44

2.1. Cơ cấu đầu tư theo ngành 45

2.2. Cơ cấu theo địa phương 48

2.3. Cơ cấu theo hình thức đầu tư 50

Mặc dù hình thức đầu tư FDI đã được chính phủ Việt Nam mở rộng dần ra nhưng các nhà đầu tư Nhật Bản vẫn chủ yếu ưa chuộng các hình thức đầu tư truyền thống: doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài, doanh nghiệp liên doanh và hợp đồng hợp tác kinh doanh. 50

3. Qui mô dự án và hiệu quả đầu tư FDI 52

3.1. Qui mô dự án 52

3.2. Hiệu quả đầu tư FDI của Nhật Bản vào Việt Nam 53

4.Nhận xét chung 55

II. Chiến lược “Trung Quốc +1” của các nhà đầu tư Nhật Bản 58

1. Động cơ của chiến lược “Trung Quốc+1” 58

2. Nội dung và tình hình thực hiện chiến lược “Trung Quốc+1” tại Việt Nam 62

CHƯƠNG 3: 67

CƠ HỘI, THÁCH THỨC VÀ GIẢI PHÁP CHO VIỆT NAM 67

HƯỚNG TỚI CHIẾN LƯỢC “TRUNG QUỐC+1” 67

I. Cơ hội, thách thức cho Việt Nam hướng tới chiến lược “Trung Quốc +1” 67

1. Cơ hội 67

1.1. Môi trường đầu tư Việt Nam có những lợi thế nhất định 67

1.2. Môi trường đầu tư Việt Nam có những cải thiện đáng kể 71

2. Thách thức 74

2.1. Những tồn tại trong môi trường đầu tư Việt Nam 74

2.2. Cạnh tranh từ các quốc gia khác ngày càng gay gắt 84

II. Giải pháp cho Việt Nam hướng tới chiến lược “Trung Quốc +1” 84

2. Quan điểm, định hướng của nước ta thu hút FDI Nhật Bản thời gian tới 87

3. Đề xuất một số giải pháp 88

3.1. Về khuôn khổ pháp lý 89

3.2. Về bộ máy hành chính 90

3.3. Về quản lý nhà nước đối với hoạt động FDI: 91

3.4. Về ngành công nghiệp phụ trợ 92

3.5. Về nguồn nhân lực có tay nghề và nhân lực quản lý 94

3.6. Về cơ sở hạ tầng, kĩ thuật 95

3.7. Về hoạt động xúc tiến đầu tư (XTĐT) và thông tin đầu tư 96

KẾT LUẬN 99

TÀI LIỆU THAM KHẢO 101

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT 105

DANH MỤC ĐỒ THỊ, BẢNG BIỂU 106