Con người vừa là chìa khoá thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội, vừa là tác nhân tác động vào môi trường gây suy thoái môi trường, và chính họ lại là những nạn nhân phải hứng chịu hậu quả do chính mình gây ra. Ô nhiễm môi trường ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn bởi sự tác động của con người đến môi trường ngày càng gia tăng về quy mô cũng như cường độ. Điều đáng nói ở chỗ, khi sự ô nhiễm môi trường đã xuất hiện thì rất khó có thể loại trừ hoặc không thể nào loại trừ được những chất ô nhiễm ra khỏi môi trường sống. Tình trạng này đã gây ra những ảnh hưởng tai hại đến cuộc sống con người, mà trước hết là sức khỏe của bản thân con người, rồi đến nền kinh tế, các nguồn lợi tự nhiên, hệ sinh thái tự nhiên và các mặt khác của xã hội… Vấn đề môi trường và bảo vệ môi trường đang là một trong những mối quan tâm hàng đầu của toàn nhân loại. Đã đến lúc con người không thể thờ ơ trước thực trạng ngày càng xấu đi ở nhiều nơi trên thế giới. Bảo vệ môi trường khỏi bị ô nhiễm bởi các chất thải như nước thải, khí thải,… là một vấn đề cấp bách trước mắt cũng như lâu dài gắn với tương lai của mỗi dân tộc nói riêng và của toàn nhân loại nói chung. Phải đặt đúng vị trí của vấn đề bảo vệ môi trường thì chúng ta mới đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

Tỉnh Nam Định trong những năm gần đây đã tổ chức sắp xếp lại các doanh nghiệp nhà nước, phát triển nền kinh tế nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa, tạo được môi trường thuận lợi và bình đẳng cho những doanh nghiệp ngoài quốc doanh, đặc biệt là các cơ sở vừa và nhỏ, các hộ sản xuất trong các làng nghề. Nghị quyết đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII và Nghị quyết đại hội tỉnh Đảng bộ lần thứ XV đã xác định: “Phát triển công nghiệp và công nghiệp hóa nông thôn là hướng chủ yếu thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, là yếu tố quyết định đưa kinh tế nông thôn ra khỏi thực trạng thuần nông, đưa nông thôn phát triển theo con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa”. Chính vì vậy nhiều làng nghề đã và đang được khôi phục, hình thành và phát triển góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, tạo ra nhiều sản phẩm cho xã hội. Nhưng đồng thời với nền kinh tế phát triển chúng ta cũng phải đối mặt với nhiều vấn đề môi trường nghiêm trọng ngày càng xuất hiện. Một trong những vấn đề đó là ô nhiễm môi trường các thành phố, các khu công nghiệp, các làng nghề truyền thống. Hiện tượng ô nhiễm môi trường không khí, môi trường nước… là vấn đề bức xúc nhất.

Vân Chàng thuộc xã Nam Giang, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định là một làng nghề cơ khí tồn tại hơn 500 năm đang trong quá trình phát triển mạnh mẽ theo mô hình công nghiệp hóa. Cũng như nhiều làng nghề của Việt Nam nói chung và của tỉnh Nam Định nói riêng, làng nghề Vân Chàng phát triển sản xuất đã góp phần phát triển nền kinh tế xã hội địa phương và sự phát triển kinh tế chung của đất nước, tạo công ăn việc làm cho người dân, đồng thời cũng gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường. Tuy nhiên, một điều đặc biệt, làng nghề Vân Chàng thu mua nguyên liệu đầu vào là các phế liệu kim loại từ các địa phương lân cận để tái chế ra sản phẩm. Mặt khác, hầu hết các cơ sở sản xuất tại đây đều sử dụng công nghệ thô sơ lạc hậu, cũ kỹ, sản xuất chủ yếu theo phương thức thủ công và dựa vào kinh nghiệm là chính. Các hộ sản xuất đều không có hệ thống xử lý chất thải. Chính vì vậy tình trạng ô nhiễm môi trường ở thôn Vân Chàng ngày càng tăng, mà nguyên nhân chính ở đây là do hoạt động sản xuất cơ khí với nhiều công đoạn như đúc, mạ, rèn… gây ra. Trong khi đó, ý thức tự giác bảo vệ và giữ gìn môi trường công cộng chưa trở thành thói quen trong cách sống của đại bộ phận dân cư làng nghề.

Kết cấu đề tài:

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU

CHƯƠNG 2: CHẤT LƯỢNG MÔI TRƯỜNG LÀNG NGHỀ VÂN CHÀNG,

CHƯƠNG 3: CÁC NGUYÊN NHÂN GÂY Ô NHIỄM, MỘT SỐ ẢNH HƯỞNG VÀ GIẢI PHÁP GIẢM THIỂU TÌNH TRẠNG Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG LÀNG NGHỀ VÂN CHÀNG