MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn (CCKTNT) là vấn đề có tính chất chiến lược phát triển kinh tế xã hội nước ta trong những năm tới. Vùng đồng bằng sông Hồng (ĐBSH) là mét trong những vùng kinh tế quan trọng của nước ta, những năm vừa qua đã có sù thay đổi và phát triển về đời sống kinh tế xã hội về cơ cấu sản xuất. Tuy vậy CCKTNT của vùng vẫn mang tính độc canh, thuần nông, chủ yếu phát triển ngành trồng trọt xoay quanh cây lúa nước, chăn nuôi chưa phát triển, lâm nghiệp và ngư nghiệp còn nặng về khai thác tự nhiên, công nghiệp và thương mại dịch vụ phát triển còn chậm. Sự phát triển kinh tế nói chung và kinh tế nông thôn của vùng chưa cân xứng với tiềm năng của mình, chưa khai thác có hiệu quả các nguồn lực của vùng. Do vậy đời sống vật chất, tinh thần của người nông dân trong vùng mặc dù đã tăng lên so với trước nhưng vẫn còn thấp, sè hé nghèo đói có giảm nhưng rất chậm...

Để khắc phục tình trạng trên có nhiều vấn đề đặt ra cần giải quyết, mét trong những vấn đề quan trọng cần phải quan tâm là phải từng bước chuyển dịch CCKTNT của vùng. CCKTNT bản thân nã còng tự phát thay đổi, nhưng muốn sù thay đổi có hiệu quả, hợp lý, phù hợp với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế của cả nước theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) thì nhất thiết phải nắm được những đặc điểm của quá trình chuyển dịch, tìm ra phương hướng và những giải pháp cụ thể trên cơ sở có tính tới những đặc điểm những đặc thù của vùng kinh tế ĐBSH.

Đề tài luận án "Đặc điểm và giải pháp chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn vùng đồng bằng sông Hồng" là nhằm đáp ứng yêu cầu cấp bách đó.

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

Trên cơ sở phát triển kinh tế xã hội của vùng đã được xác định và điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của vùng đã có mét sè tác giả nghiên cứu việc chuyển dịch CCKTNT cả nước nói chung và vùng ĐBSH nói riêng như: GS.TS. Lương xuân Quỳ, GS.TS. Nguyễn Thế Nhã, PGS.TS. Nguyễn Sinh Cóc, TS. Vò Phạm Quyết Thắng, TS. Nguyễn Trung Quế, TS. Bạch Hồng Việt và các tác giả Phan Trung Kiên, Nguyễn Đăng Chất, Huỳnh Xuân Hoàng... Trong quá trình nghiên cứu, các tác giả đã nghiên cứu nhiều vấn đề như: phân tích đánh giá điều kiện của vùng, đánh giá thực trạng CCKTNT của vùng ở những góc độ khác nhau và đưa ra mét sè giải pháp nhất định nhằm chuyển dịch CCKTNT của vùng hợp lý hơn.

Trên cơ sở nghiên cứu, tiếp thu có chọn lọc các công trình trên, luận án đi vào phân tích một cách có hệ thống những nhận thức về lý luận cơ cấu kinh tế, CCKTNT, đồng thời đánh giá một cách toàn diện thực trạng CCKTNT và chuyển dịch CCKTNT vùng ĐBSH những năm qua. Trên cơ sở phân tích những đặc điểm chuyển dịch CCKTNT của vùng và đưa ra quan điểm phương hướng, những giải pháp nhằm thúc đẩy chuyển dịch CCKTNT của vùng nhanh hơn, có hiệu quả hơn.
lý luËn c¬ cÊu kinh tÕ, CCKTNT, ®ång thêi ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn thùc tr¹ng CCKTNT vµ chuyÓn dÞch CCKTNT vïng §BSH nh÷ng n¨m qua. Trªn c¬ së ph©n tÝch nh÷ng ®Æc ®iÓm chuyÓn dÞch CCKTNT cña vïng vµ ®­a ra quan ®iÓm ph­¬ng h­íng, nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy chuyÓn dÞch CCKTNT cña vïng nhanh h¬n, cã hiÖu qu¶ h¬n.

3. Mục đích và nhiệm vụ của luận án