PHẦN I: MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài.

Đền đuổm là một trong số những danh lam thắng cảnh đẹp của tỉnh Thái Nguyên, nằm trong tua du lịch “ Về Thủ Đô Gió Ngàn” của sở Văn Hoá Thông Tin Tỉnh Thái Nguyên.

Khu di tích lịch sử đền Đuổm là một đền thờ vị tướng Dương Tự Minh, một vị tướng đời nhà Trần, đã có nhiều công trạng giữ nước. Đền nằm dọc trên quốc lộ 3 đoạn qua huyện Phú Lương, Thái Nguyên, trên đường đi Bắc Kạn. Là một quần thể gồm các đền thờ do người dân dựng lên và những ngọn núi đá tự nhiên. Hội đền Đuổm được tổ chức vào ngày mùng 6 tháng Giêng âm lịch hàng năm. Đây là lễ hội quan trọng của chính quyền và nhân dân huyện Phú Lương cũng như đối với các đơn vị hành chính kế cận. Đền Đuổm là một điểm sáng về du lịch của huyện và tỉnh Thái Nguyên, không chỉ trong dịp Tết mà cả những thời điểm quan trọng khác của năm.

Do ở khu vực không còn diện tích rừng nguyên nhưng lại có diện tích rừng trồng tương đối rộng và diện tích đất đồng ruộng tương đối lớn, cộng thêm vào đó ở các bản làng xung quanh khu vực vẫn còn diện tích cây bụi tương đối nhiều. Đây là điều kiện sống, nơi trú ẩn tốt của một số loài bò sát. Tuy nhiên diện tích đất đồng ruộng lớn kéo theo việc sử dụng nhiều thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật, các loại hoá chất gây ô nhiễm môi trường. Điều này ảnh hưởng khá nhiều đến đời sống, mức độ đa dạng về thành phần loài bò sát ở khu vực nói riêng và của tỉnh Thái Nguyên nói chung.

Bò sát không chỉ là mắt xích quan trọng trong chuỗi thức ăn, mà chúng còn có vai trò to lớn trong sản xuất nông nghiệp là tiêu diệt một số loài côn trùng có hại cho cây trồng phá hoại mùa màng. Ngoài ra một số loài còn là dược liệu quý trong dân gian, như rượu tắc kè chữa bệnh đau lưng, rượu ngâm rắn Chính vì vậy mà hiện nay bò sát đang là đối tượng bị nhân dân địa phương khai thác săn bắt khá nghiêm trọng dẫn đến số lượng và sự đa dạng về thành phần loài bị giảm sút nghiêm trọng. Một số loài bị mất đi trong từng khu vực.

Trong thời gian vừa qua, việc nghiên cứu về sự đa dạng thành phần loài bò sát ở Thái Nguyên chưa được rộng khắp, có nhiều vùng trong tỉnh chưa được điều tra nghiên cứu. Để bảo vệ và phát triển tài nguyên sinh vật, nơi gắn liền với điạ danh mang tên tuổi anh hùng Dương Tự Minh và cũng còn là để góp thêm các sở cứ khoa học về sự đa dạng thành phần loài bò sát ở tỉnh Thái Nguyên, chúng tôi đã tiến hành tiểu luận “ Bước đầu đánh giá tính đa dạng thành phần loài bò sát ở khu di tích lịch sử đền Đuổm, xã Động Đạt, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên”, nhằm góp phần đánh giá thành phần loài, sự phân bố và đóng góp thêm dẫn liệu làm cơ sở cho việc bảo tồn tính đa dạng của khu vực này nói riêng và toàn tỉnh Thái Nguyên nói chung.

1.2. Mục đích của đề tài:

- Tìm hiểu điều kiện tự nhiên và xã hội liên quan đến khu vực nghiên cứu

- Lập danh lục các loài bò sát ở khu vực đền Đuổm và vùng lân cận

- Mô tả các loài bò sát thông thường có ở dãy núi Đuổm và một số vùng lân cận. Cung cấp một số thông tin về phân bố của bò sát trong khu vực nghiên cứu

1.3. Nội dung đề tài:

- Điều tra, xác định thành phần loài.

- Đặc điểm hình thái một số mẫu thu được.

- Sự phân bố của bò sát ở khu vực nghiên cứu.

1.4. Đóng góp mới của đề tài:

- Lập danh lục thành phần loài các loài bò sát ở khu di tích lịch sử đền Đuổm và vùng lân cận huyện Phú Lương.

- Mô tả đặc điểm hình thái các loài bò sát ở đền Đuổn và lân cậ