NỘI DUNG

[FONT=Times New Roman]Kể từ khi thành lập năm 1992 cho đến nay, Bảo hiểm y tế đã qua ba lần thay đổi mô hình tổ chức, trong đó hai lần trực thuộc Bộ Y tế và lần thứ ba tách ra khỏi Bộ Y tế, sáp nhập với Tổ chức Bảo hiểm xã hội Việt Nam thành một đầu mối, quản lý theo hướng tập trung, thống nhất. Hiện có quan điểm cho rằng, cần tách Tổ chức Bảo hiểm y tế từ Tổ chức Bảo hiểm xã hội Việt Nam đưa trở về Bộ Y tế để nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, khắc phục tình trạng mất ổn định của Quỹ bảo hiểm y tế. Quan điểm này cần được nhìn nhận dưới góc độ khoa học trên cơ sở lý luận và thực tiễn của việc tổng kết, đánh giá hoạt động của Tổ chức Bảo hiểm y tế Việt Nam và Tổ chức Bảo hiểm xã hội Việt Nam về lĩnh vực bảo hiểm y tế từ năm 2002 đến nay.

[FONT=Times New Roman]1. Tính hợp lý của việc sáp nhập Tổ chức Bảo hiểm y tế Việt Nam vào Tổ chức Bảo hiểm xã hội Việt Nam

[FONT=Times New Roman]Đề cập đến tính hợp lý này cũng có nghĩa là thấy được những hạn chế của việc tách Tổ chức Bảo hiểm y tế (BHYT) ra khỏi Tổ chức Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam. Việc tách tổ chức BHYT độc lập với cơ quan quản lý nhà nước về BHYT (Bộ Y tế) là phù hợp với tinh thần của Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ X, tách chức năng quản lý nhà nước của các Bộ với chức năng của các đơn vị sự nghiệp, nhằm giảm bớt sự can thiệp của các cơ quan quản lý nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp trực thuộc để đảm bảo tính khách quan và phát huy tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tổ chức, tài chính, nhiệm vụ của các đơn vị sự nghiệp. Đó cũng là cách làm cho khu vực dịch vụ công năng động hơn, nâng cao chất lượng dịch vụ xã hội, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người dân. Hơn nữa, nó bảo đảm tính khách quan trong việc thực hiện chế độ, chính sách về BHYT, tránh được tình trạng “vừa đá bóng, vừa thổi còi”. Có thể nói, Tổ chức BHYT Việt Nam sáp nhập vào Tổ chức BHXH Việt Nam là kết quả của một quá trình nghiên cứu về lý luận và thực tiễn ở Việt Nam và trên thế giới. Nếu lại tách Tổ chức BHYT ra khỏi Tổ chức BHXH để sáp nhập về Bộ Y tế thì quỹ bảo hiểm dài hạn trước đây do Bộ Lao động - Thương binh và xã hội quản lý và quỹ BHXH ngắn hạn do Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam quản lý sẽ có xu hướng lại đề nghị trở lại thời kỳ trước khi cải cách chính sách BHXH những năm 1990 của thế kỷ XX và như thế là đi ngược với các Nghị quyết của các Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII, IX, X.

[FONT=Times New Roman]Đây cũng là cách tập trung một đầu mối thống nhất tổ chức quản lý, sử dụng Quỹ BHYT và Quỹ BHXH để thực hiện chính sách, chế độ BHYT, BHXH phù hợp với tinh thần cải cách hành chính, không làm tăng đầu mối và phình to bộ máy. Hơn nữa, nó còn giúp cho sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và công tác quản lý nhà nước của các bộ, ngành chức năng về BHXH, BHYT được tập trung thống nhất vào một đầu mối.

[FONT=Times New Roman]Mang những ý nghĩa tích cực trên, nên việc sáp nhập Tổ chức BHYT Việt Nam vào Tổ chức BHXH Việt Nam bảo đảm được quyền lợi của người tham gia BHYT.

[FONT=Times New Roman]Việc này còn giúp giảm bớt các chi phí quản lý. Theo Nghị định số 58/1998/NĐ-CP thì chi phí quản lý được trích từ Quỹ BHYT là 8%. Từ khi tách Tổ chức BHYT Việt Nam về Tổ chức BHXH Việt Nam thì chi phí quản lý được lấy từ nguồn đầu tư, tăng trưởng của Quỹ. Nếu đưa Quỹ BHYT trở về trực thuộc Bộ Y tế thì chi phí quản lý do ngân sách nhà nước bảo đảm hoặc trích từ Quỹ BHYT. Với bản chất là Quỹ ngắn hạn (1 năm), nguồn dự trữ của Quỹ BHYT cho đến nay hầu như không có, do đó, khả năng chi phí quản lý được trích từ nguồn đầu tư tăng trưởng của Quỹ là thiếu tính khả thi trong thực tiễn