[FONT="]1.Thương mại và pháp luật thương mại.

Thuật ngữ “thương mại” ban đầu được dùng để chỉ các hoạt động buôn bán của các thương gia. Chính vì thế, theo nghĩa hẹp khái niệm thương mại được hiểu là hoạt động mua bán hàng hoá với mục đích kiếm lời. Cùng với quá trình phát triển kinh tế thị trường, khái niệm thương mại được mở rộng dần sang các lĩnh vực liên quan đến mua bán hàng hoá, ban đầu là các dịch vụ kèm theo như vận tải, bảo hiểm, thanh toán . Ngày nay khái niệm thương mại được hiểu theo nghĩa “rất rộng”, là tất cả các hoạt động nhằm mục đích sinh lời từ đầu tư, sản xuất đến phân phối và cả dịch vụ sau bán hàng .

Pháp luật thương mại là tổng hợp các quy phạm pháp luật điều chỉnh các hoạt động thương mại. Khi khái niệm thương mại được hiểu theo nghĩa rộng thì pháp luật thương mại cũng được hiểu theo nghĩa rộng. Pháp luật thương mại, do đó bao quát nhiều lĩnh vực thương mại và được quy định ở nhiều đạo luật khác nhau đạo luật thương mại, luật công ty, luật chứng khoán, luật bảo hiểm, luật ngân hàng, luật hàng hải, . Từ đó pháp luật thương mại thực chất đã tách ra thành một ngành luật độc lập, mặc dù ở các nước Common Law thì không có sự phân biệt luật thương mại và luật dân sự.

Nhưng cũng vì sự phát triển của thương mại trên phạm vi toàn cầu mà đã nảy sinh nhiều cách hiểu khác nhau về khái niệm thương mại trong pháp luật thương mại của nhiều nước. Nhằm mục đích giảm bớt sự khác biệt, từng bước nhất thể hoá cách hiểu về pháp luật thương mại trong quan hệ kinh tế quốc tế, ngày 21/6/1985 Uỷ ban Pháp luật thương mại Liên Hợp Quốc (UNCITRAL: United Nations Commission on International Trade Law) đã thông qua Luật mẫu về trọng tài thương mại quốc tế trong đó đưa ra khái niệm về thương mại, theo đó thuật ngữ “thương mại” cần được giải thích theo nghĩa rộng liên quan đến tất cả các mối quan hệ có bản chất thương mại, dù là quan hệ hợp đồng hay không phải là quan hệ hợp đồng. Những mối quan hệ thương mại gồm, nhưng không giới hạn ở các giao dịch: Bất cứ giao dịch thương mại nào về cung cấp hoặc trao đổi hàng hoá hoặc dịch vụ; thoả thuận phân phối; đại diện hoặc đại lý thương mại; uỷ thác hoa hồng (factoring), cho thuê (leasing); xây dựng các công trình; tư vấn; kỹ thuật (engineering); đầu tư; cấp vốn; ngân hàng; bảo hiểm; thoả thuận khai thác hoặc tô nhượng; liên doanh và các hình thức khác về hợp tác công nghiệp hoặc kinh doanh; chuyên chở hàng hoá hay hành khách bằng đường biển, đường không, đường sắt hoặc đường bộ".

Đây cũng là khái niệm thương mại theo cách hiểu của WTO và theo tinh thần của Hiệp định thương mại song phương Việt Nam – Hoa Kỳ (BTA) mặc dù cách thể hiện có khác nhau. Tuy vậy, khái niệm này trong Luật thương mại Việt Nam 1997 được hiểu theo nghĩa hẹp hơn rất nhiều, chỉ bao gồm các hoạt động mua bán hàng hoá, xúc tiến và các dịch vụ kèm theo.

Hiện nay trong thực tiễn và pháp lý đã xuất hiện khái niệm “kinh doanh” và “luật kinh doanh” (Business Law) trong đó bao hàm nhiều vấn đề liên quan tới thương mại, từ các giao dịch thương mại, tổ chức kinh doanh cho tới thẩm quyền của toà án, luật lệ về tài sản, chế tài hình sự, các hành vi cản trở kinh doanh, gian lận thương mại, bảo vệ người tiêu dùng, chuyển giao công nghệ, đầu tư, chống độc quyền . Song Business Law không phải là một ngành luật và cũng không phải là luật thương mại, mà là một lĩnh vực pháp luật về kinh doanh, có nghĩa là tổng thể các quy phạm pháp luật điều chỉnh việc tổ chức, hoạt động thương mại và các hoạt đông khác có liên quan kể cả các chế định của cả luật tư và luật công. Nói cách khác nó là một tập hợp các qui tắc pháp luật tạo ra môi trường pháp lý cho hoạt động kinh doan