[FONT=Times New Roman]ĐẶT VẤN ĐỀ

[FONT=Times New Roman]Thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2010 của Quốc hội, Dự án Pháp lệnh quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ (sau đây gọi là dự án Pháp lệnh) do Bộ Công an chủ trì soạn thảo đã được Chính phủ quyết định thông qua tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8/2010 để trình Uỷ ban thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến và thông qua vào cuối năm nay.

[FONT=Times New Roman]Việc xây dựng và ban hành Pháp lệnh quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ là một bước pháp điển hóa, xác lập khuôn khổ pháp lý có hiệu lực pháp lý cao, nhằm tăng cường quản lý nhà nước trong việc nghiên cứu, sản xuất, kinh doanh, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, phù hợp với tình hình phát triển kinh tế, xã hội của đất nước hiện nay, góp phần quan trọng bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội.

[FONT=Times New Roman]Tư tưởng chỉ đạo của dự án Pháp lệnh là quản lý chặt chẽ vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, đặc biệt là quản lý rất chặt đối với vũ khí quân dụng và vũ khí thể thao, nhưng không làm ảnh hưởng đến công tác huấn luyện và thực thi nhiệm vụ, công vụ của lực lượng vũ trang và các lực lượng khác, không gây cản trở cho phát triển kinh tế, xã hội. Về cơ bản, nội dung của dự thảo Pháp lệnh đã thể hiện được tư tưởng chỉ đạo này. Tuy nhiên, một số vấn đề của dự án Pháp lệnh vẫn đang còn ý kiến khác nhau hoặc cần phải tiếp tục nghiên cứu, làm rõ thêm các căn cứ khoa học và thực tiễn, để tiếp tục hoàn thiện dự án Pháp lệnh.

[FONT=Times New Roman]Sau đây xin trao đổi để làm rõ thêm một số vấn đề quan trọng thuộc nội dung của dự án Pháp lệnh.

[FONT=Times New Roman]

[FONT=Times New Roman]1. Các trường hợp được nổ súng và vấn đề sử dụng công cụ hỗ trợ

[FONT=Times New Roman]1.1. Tại Điều 8 dự thảo Pháp lệnh đã quy định ba loại trường hợp được nổ súng vào các đối tượng: nổ súng sau khi đã nổ súng cảnh cáo mà đối tượng không tuân lệnh; nổ sung ngay; nổ súng khi có lệnh của Bộ trưởng Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an hoặc của người chỉ huy các cấp khi được ủy quyền. Ngoài ra, khoản 4 Điều 18 Dự thảo còn quy định “Những trường hợp đặc biệt khác cần nổ súng do Chính phủ quy định”. Nhìn chung, về các trường hợp được nổ súng, nội dung Điều 8 của dự thảo Pháp lệnh quy định có phần còn khái quát, chưa đầy đủ, chưa bảo đảm tính cụ thể, minh bạch, chưa phản ánh sát với thực tiễn. Điều này làm cho việc thực thi sẽ khó tránh khỏi những khó khăn, vướng mắc, hoặc có thể bị lạm dụng hoặc làm bó tay các lực lượng thực thi, bảo vệ pháp luật.

[FONT=Times New Roman]Kinh nghiệm ở nước ta cũng như ở các nước khác, kể cả các nước phát triển, việc quy định về các trường hợp nổ súng là vấn đề rất khó và phức tạp. Nổ súng vào đối tượng phải bảo đảm yêu cầu một mặt không vượt quá mức cần thiết, có thể dẫn đến vi phạm quyền Hiến định “Công dân có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự và nhân phẩm”1, mặt khác không làm bó tay người được giao sử dụng vũ khí trong thực thi nhiệm vụ, công vụ bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, cũng như trong việc bảo vệ an toàn tính mạng của chính họ. Người có quyền được nổ súng trong các trường hợp theo quy định của pháp luật cũng phải được pháp luật bảo vệ.

[FONT=Times New Roman]Nổ súng vào đối tượng là trực tiếp nhằm vào tính mạng, sức khỏe của đối tượng để ngăn chặn hoặc làm tê liệt hành vi nguy hiểm xâm hại nghiêm trọng đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Tuy nhiên, không phải bất cứ trường hợp nổ súng nào cũng đều nhằm tiêu diệt ngay đối tượng. Dự thảo Pháp lệnh cần quy định cụ thể, minh bạch hơn các trường hợp được nổ súng vào đối tượng, xác định rõ mục đích, mức độ gây tổn thất về tính mạng, sức khỏe đối với đối tượng, phù hợp và tương xứng với tính chất và mức độ chống đối, phản ứng của đối tượng trong từng trường hợp.

[FONT=Times New Roman]Việc nổ súng vào các đối tượng ảnh hưởng trực tiếp đến một trong những quyền quan trọng nhất của công dân được Hiến pháp quy định, do vậy, để tránh tùy tiện, các trường hợp được nổ súng phải được dự thảo Pháp lệnh quy định đầy đủ, cụ thể, không ủy quyền lại cho Chính phủ quy định “Những trường hợp đặc biệt khác cần nổ súng ”.

[FONT=Times New Roman]