Đối với nước ta, quá trình đổi mới hoạt động ngân hàng thực chất là một quá trình chuyển từ hệ thống ngân hàng một cấp thành ngân hàng hai cấp: từ hệ thống ngân hàng một cấp với nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, để chuyển sang hệ thống ngân hàng hai cấp với việc phân định rõ chức năng quản lý nhà nước của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và chức năng kinh doanh của ngân hàng thương mại theo cơ chế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN). Trong quá trình đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, hệ thống ngân hàng được xác định như người mở đường, đóng vai trò đột phá cho việc xây dựng cơ chế mới đó. Nhiệm vụ này đòi hỏi phải gắn với việc đổi mới đồng bộ và nhất quán, từ việc hoạch định chính sách tiền tệ, chính sách tài chính quốc gia đến việc đào tạo và sử dụng đội ngũ cán bộ, từ việc xây dựng những điều kiện vật chất và đầu tư công nghệ tiên tiến của kỹ thuật ngân hàng đến việc xây dựng một hệ thống pháp luật điều chỉnh có hiệu quả đối với quá trình đó. Nhìn lại thực tế sau 15 năm đổi mới hoạt động ngân hàng (1988 - 2003), chúng ta càng thấy được ý nghĩa tích cực, vai trò to lớn của pháp luật ngân hàng. Hệ thống pháp luật ngân hàng Việt Nam trong thời gian qua, về cơ bản đã đáp ứng đòi hỏi công cuộc đổi mới đất nước, góp phần kiềm chế lạm phát, ổn định trị giá đồng tiền và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, từng bước chuyển đổi và nâng tầm hoạt động của ngân hàng phù hợp với tiến trình hội nhập khu vực và quốc tế.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, thực tiễn cũng cho thấy hệ thống pháp luật ngân hàng Việt Nam, trong đó có pháp luật về ngân hàng thương mại (NHTM), đang ngày càng bộc lộ những bất cập, hạn chế, tồn tại như: chưa đủ tầm để điều chỉnh hệ thống ngân hàng theo mô hình hiện đại, chưa bao quát được đầy đủ các loại hình tổ chức kinh doanh tiền tệ, chưa phân biệt được rõ loại hình ngân hàng và các tổ chức trung gian tài chính khác cũng tiến hành hoạt động ngân hàng, nhiều chế định pháp luật còn vướng mắc, chồng chéo, gây trở ngại không nhỏ đến hoạt động kinh doanh của NHTM.

Kết cấu của đề tài:

Chương 1 :Một số vấn đề lý luận cơ bản

Chương 2:Thực trạng pháp luật điều chỉnh hoạt động

Chương 3 :phương hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật điều chỉnh hoạt động của ngân hàng thương mại trong nền kinh tế thị trường định hướng