Có thể nói hội nhập kinh tế quốc tế là một xu hướng phát triển tất yếu của các quốc gia trên thế giới hiện nay. Và Việt Nam chúng ta cũng không nằm ngoài xu hướng chung đó. Ngay từ đại hội Đảng lần thứ VI năm 1986, Đảng đã xác định đổi mới kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm, đặc biệt là đổi mới kinh tế đối ngoại. Hoạt động kinh tế đối ngoại rất phong phú bao gồm mua bán hàng hoá quốc tế, đầu tư quốc tế, chuyển giao công nghệ, hợp tác lao động quốc tế Trong đó mua bán hàng hoá quốc tế là hoạt động chủ yếu nhất. Sau hơn 20 năm thực hiện chiến dịch đổi mới, nền kinh tế Việt Nam không những thoát ra khỏi tình trạng khủng hoảng mà còn có những bước phát triển vững chắc. Điều này chứng tỏ Đảng ta đã vận dụng một cách sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong tiến trình xây dựng CNXH ở nước ta.

Cùng với việc chủ trương đổi mới quản lý kinh tế theo cơ chế thị trường định hướng XHCN, Việt Nam đang tích cực tham gia hội nhập KTQT. Một trong những yêu cầu của quá trình hội nhập này là bảo đảm tôn trọng và thực thi những quy định của các tổ chức quốc tế cũng như những cam kết trong các hiệp định mà Việt Nam là thành viên. Điều đó đòi hỏi Nhà nước ta phải đổi mới hệ thống pháp luật, nhất là pháp luật kinh tế để đảm bảo sự tương thích với pháp luật quốc tế và các nước trên thế giới. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X đã yêu cầu: “ Chủ động, tích cực hội nhập kinh tế sau hơn, đầy đủ hơn với khu vực và thế giới. Thực hiện có hiệu quả các cam kết với các nước, các tổ chức quốc tế về thương mại, đầu tư, dịch vụ và các lĩnh vực khác Chuẩn bị tốt các điều kiện để thực hiện các cam kết sau khi nước ta gia nhập WTO. Khẩn trương đổi mới thể chế kinh tế, hoàn chỉnh hệ thống pháp luật bảo đảm lợi ích quốc gia và phù hợp với các quy định, thông lệ quốc tế”.

Lời nói đầu. 1

Chương 1. 5

NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HOÁ QUỐC TẾ VÀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HOÁ QUỐC TẾ 5

1.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC DẠNG TRANH CHẤP VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HOÁ QUỐC TẾ. 5

1.1.1. Khái niệm tranh chấp về hợp đồng mua bán hàng hoá quốc tế. 5

1.1.2. Đặc điểm của tranh chấp về hợp đồng mua bán hàng hoá quốc tế 10

1.1.3. Các dạng tranh chấp về hợp đồng mua bán hàng hoá quốc tế. 11

1.2. TÌNH HÌNH VÀ NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH TRANH CHẤP VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HOÁ QUỐC TẾ. 13

1.2.1. Tình hình tranh chấp về hợp đồng mua bán hàng hoá quốc tế. 13

1.2.2. Nguyên nhân phát sinh tranh chấp về hợp đồng mua bán hàng hoá quốc tế 13

1.3. GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP CHẤP VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HOÁ QUỐC TẾ BẰNG TRỌNG TÀI 14

1.3.1. Khái niệm giải quyết tranh chấp về hợp đồng mua bán hàng hoá quốc tế bằng trọng tài 15

1.3.2. Các hình thức trọng tài 17

1.3.3. Các nguyên tắc giải quyết tranh chấp về hợp đồng mua bán hàng hoá quốc tế bằng Trọng tài 18

1.4. LUẬT ÁP DỤNG ĐỐI VỚI TRANH CHẤP VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA QUỐC TẾ BẰNG TRỌNG TÀI 23

Chương 2. 28

PHÁP LUẬT HIỆN HÀNH VÀ THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HOÁ QUỐC TẾ BẰNG TRỌNG TÀI 28

2.1. CÁC QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HOÁ QUỐC TẾ BẰNG TRỌNG TÀI 28

2.1.1. Thẩm quyền của Trọng tài giải quyết tranh chấp về hợp đồng mua bán hàng hoá quốc tế. 28

2.1.2. Trình tự giải quyết tranh chấp về hợp đồng mua bán hàng hoá quốc tế bằng Trọng tài 30

2.1.3. Thi hành quyết định của trọng tài 39

2.1.4. Sự hỗ trợ của Toá án đối với hoạt động của Trọng tài trong việc giải quyết tranh chấp về hợp đồng mua bán hàng hoá quốc tế. 41

2.2. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA QUỐC TẾ BẰNG TRỌNG TÀI 45

2.2.1. Ưu điểm của pháp luật hiện hành giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hoá quốc tế bằng Trọng tài 45

2.2.2. Hạn chế của pháp luật hiện hành giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hoá quốc tế bằng Trọng tài 54

Chương 3. 63

THỰC TIỄN GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HOÁ QUỐC TẾ BẰNG TRỌNG TÀI VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ 63

3.1. TÌNH HÌNH CHUNG VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HOÁ QUỐC TẾ BẰNG TRỌNG TÀI 63

3.1.1. Thực trạng hoạt động trọng tài ở Việt Nam 63

3.1.2. Nguyên nhân của thực trạng hoạt động trọng tài ở Việt Nam 64

3.2. THỰC TIỄN GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA QUỐC TẾ BẰNG TRỌNG TÀI 68

3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA QUỐC TẾ BẰNG TRỌNG 87

3.3.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện quy định của pháp luật và nâng cao năng lực giải quyết các tranh chấp HĐMBHHQT. 87

3.3.2. Phương hướng hoàn thiện pháp luật và nâng cao năng lực giải quyết tranh chấp HĐMBHHQT bằng Trọng tài. 87

3.3.3. Một số kiến nghị về các giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao năng lực giải quyết tranh chấp thương mại có yếu nước ngoài bằng Trọng tài 89

3.3.4. Một số kiến nghị về các giải pháp hỗ trợ giải quyết tranh chấp thương mại có yếu nước ngoài bằng Trọng tài 96

KẾT LUẬN 99

PHỤ LỤC 1.SO SÁNH PHƯƠNG THỨC GIẢI QUYẾT TRANH CHẤT THƯƠNG MẠI BẰNG TÒA ÁN VÀ TRỌNG TÀI 101

PHỤ LỤC 2.THỐNG KÊ VỤ KIỆN 104

PHỤ LỤC 3.ĐƠN KIỆN 108

TÀI LIỆU THAM KHẢ