LỜI NÓI ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong dân gian đã có câu “vô phúc đáo tụng đình”; song lại có câu “dĩ hòa vĩ quý”. Vì vậy hòa giải đã trở thành một truyền thống tốt đẹp, rất đáng khuyến khích để giải quyết những mâu thuẫn tranh chấp trong đời sống xã hội. Trong pháp luật tố tụng dân sự, hòa giải đã trở thành hoạt động tố tụng có tính bắt buộc đối với hầu hết các vụ án dân sự. Thông qua hòa giải, Tòa án giúp đỡ các đương sự tự nguyện thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ án phù hợp quy định của pháp luật, rút ngắn quá trình tố tụng, nâng cao hiệu quả giải quyết các vụ án dân sự.

Văn bản pháp luật đầu tiên quy định về hòa giải là Sắc lệnh số 13 ngày 21/1/1946 về tổ chức Tòa án. Sau đó, hòa giải tiếp tục được kế thừa và phát triển trong hàng loạt các văn bản pháp luật sau đó: Sắc lệnh 85/SL ngày 22/5/1950 về cải cách bộ máy tư pháp và luật tố tụng; Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 1960; Thông tư số 25-TATC hướng dẫn việc hòa giải trong tố tụng dân sự .PLTTGQCVADS năm 1989 và BLTTDS 2004

Kế thừa có chọn lọc các quy định của Pháp lệnh thủ tục giải quyết các vụ án dân sự (PLTTGQCVADS) không thể phủ nhận về tính hoàn thiện và sự phát triển đúng đắn của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2004 (BLTTDS). Tuy nhiên, qua thực tiễn thi hành BLTTDS trong những năm qua cho thấy một số quy định của BLTTDS nói chung và của chế định hòa giải nói riêng đã bộc lộ những hạn chế, bất cập; có những quy định còn thể hiện sự không thống nhất với các văn bản quy phạm pháp luật khác; có những quy định chưa phù hợp (hoặc không còn phù hợp) với thực tiễn áp dụng, chưa đầy đủ, thiếu rõ ràng và còn có những cách hiểu khác nhau . cần được sửa đổi.

Với nhận thức như vậy, em đã chọn đề tài “Hòa giải trong tố tụng dân sự - một số vấn đề lý luận và thực tiễn” làm đề tài cho khóa luận tốt nghiệp đại học. Qua quá trình nghiên cứu, em mong muốn tìm hiểu sâu sắc, rộng hơn những quy định của pháp luật, trên cơ sở đó mạnh dạn đưa ra những kiến nghị nhằm hoàn thiện hơn nữa các quy định của BLTTDS về hòa giải góp phần nâng cao hiệu quả hòa giải trong tố tụng dân sự.

2. Mục đích nghiên cứu

Mục đích nghiên cứu của khóa luận là trên cơ sở nghiên cứu, tìm hiểu lý luận và thực tiễn về hòa giải trong tố tụng dân sự, đề xuất một số kiến nghị nhằm hoàn thiện quy định của pháp luật và nâng cao hiệu quả hòa giải các vụ án dân sự.

3. Đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu của khóa luận:

+ Khái niệm, đặc điểm, ý nghĩa của hòa giải trong tố tụng dân sự.

+ Quy định của pháp luật về hòa giải trong tố tụng dân sự và thực tiễn áp dụng chế định này trong quá trình giải quyết các vụ án dân sự.

+ Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện chế định hòa giải trong tố tụng dân sự.

- Phạm vi nghiên cứu của khóa luận:

Khóa luận tập trung nghiên cứu những quy định của BLTTDS 2004 về hòa giải và thực tiễn áp dụng chế định này.

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của khóa luận

Ý nghĩa khoa học: Khóa luận góp phần làm rõ hơn những vấn đề lý luận và thực tiễn về hòa giải trong tố tụng dân sự.

Ý nghĩa thực tiễn: Khóa luận đề xuất những kiến nghị về hoàn thiện quy định của pháp luật về hòa giải trong tố tụng dân sự.

5. Bố cục của khóa luận

Khóa luận ngoài lời mở đầu và kết luận được chia làm 3 chương:

Chương 1: Một số vấn đề lý luận về hòa giải trong tố tụng dân sự.

Chương 2: Pháp luật tố tụng dân sự Việt Nam hiện nay về hòa giải trong tố tụng dân sự.

Chương 3: Thực tiễn áp dụng các quy định về hòa giải và kiến nghị