Phần mở đầu

1. Lý do chọn đề tài

Hiện nay, khoa học và kỹ thuật phát triển với tốc độ rất nhanh. Người ta ước tính rằng cứ sau 8 năm thì tri thức của nhân loại được tăng lên gấp đôi. Từ khi chiếc máy tính điện tử đầu tiên ra đời mở ra một kỉ nguyên phát triển rực rỡ của CNTT.

Những thành tựu to lớn của CNTT đang thâm nhập sâu rộng vào hầu hết các ngành kinh tế quốc dân, vào mọi lĩnh vực sản xuất, dịch vụ, văn hoá và nghệ thuật, khoa học và giáo dục, vào mọi cơ quan quản lí các cấp và mọi gia đình. Điện tử và Tin học làm biến đổi sâu sắc đến lối sống và phong cách tư duy của con người. Xã hội thông tin đang đặt ra các yêu cầu rất cao đối với các hoạt động trí tuệ của toàn xã hội.

Mọi tiến bộ khoa học kỹ thuật cuối cùng cũng đi vào giáo dục và đặt ra cho giáo dục những nhiệm vụ mới. Sự bùng nổ của khoa học công nghệ, sự bùng nổ của thông tin đòi hỏi nhà trường phải tạo nên những con người thông minh, sáng tạo.

ở Việt Nam, những thành công của sự nghiệp đổi mới trong hơn hai thập niên qua đã tạo tiền đề cho việc ứng dụng các thành tựu của CNTT vào trong nhà trường.

Trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước nhằm đưa nước ta theo kịp nhịp độ phát triển của thế giới trong xu hướng hội nhập với nền kinh tế toàn cầu đòi hỏi thế hệ trẻ phải sử dụng thành thạo các ứng dụng của CNTT vào lĩnh vực công tác của mình trong tương lai. Nhiều quan niệm cho rằng “Không biết Tin học coi như bị mù chữ lần thứ hai. Việc dạy Tin học cũng quan trọng như việc xoá mù chữ”.

Tin học là một môn khoa học công cụ, tri thức và kỹ năng Tin học được áp dụng rộng rãi, hỗ trợ đắc lực cho rất nhiều ngành khoa học khác nhau trong hầu hết lĩnh vực của đời sống, và là một thành phần không thể thiếu của trình độ văn hoá phổ thông của con người trong thời đại mới. Bởi vậy, dạy Tin học cho học sinh không chỉ truyền thụ nội dung đơn giản, mà phải hướng cho học sinh những nhận thức, những hiểu biết ngang tầm thời đại, phải luyện cho học sinh luôn tự tìm tòi, khám phá những lĩnh vực mới của nhân loại, góp phần phát triển tư duy nhận thức của học sinh; rèn luyện cho học sinh khả năng vận dụng kiến thức Tin học vào thực tiễn. Từ đó, giáo dục kỹ thuật tổng hợp và hướng nghiệp cho học sinh.

Hiện nay môn Tin học đã trở thành môn học bắt buộc trong nhà trường phổ thông và có tăng thêm thời lượng. Đây là một thuận lợi rất lớn cho việc tiến hành giảng dạy. Học sinh sẽ nghiêm túc hứng thú và có trách nhiệm hơn khi học môn học, Nhà trường có cơ sở pháp lí để đầu tư về trang thiết bị, phòng máy, triển khai các hoạt động ngoại khoá liên quan. Tuy nhiên, đa số trang thiết bị dạy học ở phòng máy ở hầu hết các cơ sở đào tạo hiện tại chưa đáp ứng được nhu cầu triển khai chương trình dạy Tin học. Do vậy việc giảng dạy thực hành, đổi mới phương pháp dạy học còn nhiều khó khăn. Mặt khác có tiến hành các buổi thực hành trên phòng máy thì chất lượng cũng chưa cao. Giáo viên còn chưa quan tâm đến học sinh đạt được những kỹ năng gì qua các buổi thực hành. Vì vậy đa số học sinh lớp 11 THPT còn non kém về kỹ năng lập trình.

Quá trình dạy học không chỉ trang bị cho học sinh vốn kiến thức để hình thành thế giới quan mà còn rèn luyện cho các em năng lực nhận thức và năng lực hành động. Bởi vì chúng ta cần đào tạo nên những con người lao động mới vừa nắm vững lí thuyết vừa có năng lực thực hành với kỹ năng vững vàng. Do vậy nhất thiết phải rèn luyện cho học sinh các kỹ năng cơ bản, đặc biệt là kỹ năng thực hành.

Nhận thức được tầm quan trọng của việc dạy Tin học trong việc giáo dưỡng và giáo dục hướng nghiệp cho học sinh, qua đó thấy được thực trạng dạy và học Tin học ở trường phổ thông. Mong muốn đóng góp một phần rất nhỏ về phương pháp dạy học một môn học còn rất mới mẻ trong nhà trường THPT. Đó chính là lí do tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Rèn luyện kỹ năng thực hành cho học sinh thông qua việc dạy học các bài thực hành Tin học 11 THPT”.

2. Mục đích nghiên cứu

Nghiên cứu tổ chức dạy học các bài thực hành Tin học nhằm rèn luyện kỹ năng thực hành cho học sinh lớp 11 THPT.

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

a) Khách thể nghiên cứu

Học sinh lớp 11

b) Đối tượng nghiên cứu

Quá trình tổ chức dạy học các bài thực hành Tin học 11 để rèn luyện kỹ năng thực hành

4. Giả thuyết khoa học

Nếu tổ chức dạy học các bài thực hành Tin học theo hướng đổi mới bảo đảm các yêu cầu về sư phạm thì sẽ hình thành, rèn luyện và phát triển được kỹ năng thực hành lập trình cho học sinh, từ đó nâng cao chất lượng dạy học bộ môn.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu tổng hợp cơ sở lí luận về hình thành và phát triển kỹ năng trong giảng dạy thực hành Tin học ở trường THPT.

- Xác định cơ sở và hệ thống các kỹ năng thực hành cơ bản cần rèn luyện cho học sinh.

- Nghiên cứu cách tổ chức dạy học các bài thực hành Tin học để rèn luyện và phát triển kỹ năng thực hành cho học sinh.

- Thiết kế mẫu một số giáo án giảng dạy các bài thực hành Tin học 11

- Thực nghiệm sư phạ